Platina
Iz Wikipedije, proste enciklopedije
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Splošno | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ime, znak, število | platina, Pt, 78 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kemijska vrsta | prehodne kovine | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Skupina, perioda, blok | 10 , 6, d | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Gostota, trdota | 21450 kg/m³, 3,5 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Izgled |
 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Lastnosti atoma | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Atomska teža | 195,078 a. e. m. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Polmer atoma (izračunan) | 135 (177) pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kovalentni polmer | 128 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| van der Waalsov polmer | 175 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elektronska konfiguracija | [Xe]4f145d96s¹ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| e- na energijski nivo | 2, 8, 18, 32, 17, 1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Oksidacijska stanja (oksid) | 2, 4 (rahlo bazična) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Zgradba mreže | kubična, ploskovno središčna | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Fizikalne lastnosti | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Agregatno stanje | trdno (paramagnetik) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Tališče | 2041,4 K (3214,9 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Vrelišče | 4098 K (6917 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Molarna prostornina | 9,09 ×10-6 m³/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Izparilna toplota | 510 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Talilna toplota | 19,6 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Parni tlak | 0,0312 Pa pri 2045 K | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Hitrost zvoka | 2680 m/s pri 293,15 K | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Razne lastnosti | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elektronegativnost | 2,28 (Paulingova lestvica) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Specifična toplota | 130 J/(kg · K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Električna prevodnost | 09,66 106/(m·ohm) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Toplotna prevodnost | 71,6 W/(m·K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1. ionizacijski potencial | 870 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2. ionizacijski potencial | 1791 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Najstabilnejši izotopi | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Če ni označeno drugače, so uporabljene enote SI in standardni pogoji. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Plátina je kemični element, ki ima v periodnem sistemu simbol Pt in atomsko število 78. Ta težka, obdeljiva in kovna, žlahtna, sivkasto-bela prehodna kovina je rezistentna na korozijo in se pojavlja v nekateri nikljevih in bakrovih rudah ter v samorodnih skladih. Platina se uporablja za izdelavo nakita, laboratorijske opreme, električnih stikov, zobozdravstvu, in avtomobilskih katalizatorjih za zmanjševanje onesnaževanja.
[uredi] Pomembne lastnosti
Ta kovina je čudovite srebrno-bele barve, kadar je čista, in takrat jo je moč tudi obdelovati in zvijati. Kovina je odporna na korozijo. Katalitične lastnosti šestih kovin iz družine platine so izjemne (mešanica vodika in kisika v prisotnosti platine eksplodira). Zaradi odpornosti platine proti izrabi ali potemnitvi je zelo primerna za izdelavo drobnega nakita.
Druge izjemne lastnosti vključujejo odpornost na kemijski napad, izjemne karakteristike pri visokih temperaturah in stabilne električne lastnosti. Vse te lastnosti izkoriščajo v industrijski rabi. Platina ne oksidira na zraku pri nobeni temperaturi, pač pa lahko korodira zaradi cianidov, halogenov, žvepla, in zažigalnih alkalov. Ta kovina ni topna v klorovodikovi in dušikovi kislini, se pa raztopi, ko jo zmešamo kot raztopino aqua regia (pri čemer izdela klorplatinasto kislino). Pogosta oksidacijska stanja platine vključujejo +2, +3 in +4.
[uredi] Zunanje povezave
Ta članek, ki se nanaša na kemijo, je škrbina. Slovenski Wikipediji lahko pomagate tako, da ga dopolnite z vsebino.
