Lew Trocki
Z Wikipedii
Lew Dawidowicz Trocki Лев Давидович Троцкий |
|
![]() |
|
Urodzony | 7 listopada 1879 Janówka (Ukraina), Ukraina |
Zmarł | 21 sierpnia 1940 Miasto Meksyk, Meksyk |
Ten artykuł powiązany jest z serią Komunizm |
Symbole Szkoły w komunizmie Partie polityczne Państwa uznawane Tematy powiązane Znani komuniści |
Lew Dawidowicz Trocki (właśc. Lejba Dawidowicz Bronstein, ur. 7 listopada (26 października st. st. 1879, zm. 21 sierpnia 1940) - rewolucjonista rosyjski pochodzenia żydowskiego, jeden z twórców i przywódców Rosji Radzieckiej. Bliski współpracownik Włodzimierza Lenina, jeden z głównych przywódców rewolucji październikowej. Uczestniczył również w rewolucji 1905 r., kiedy był przewodniczącym Rady Delegatów Robotniczych w Petersburgu, po jej upadku na emigracji do wybuchu rewolucji lutowej.
Spis treści |
[edytuj] Życiorys
Lew Trocki urodził się w chłopskiej, żydowskiej rodzinie. W jego domu rodzinnym używano mieszanki języka rosyjskiego i języka ukraińskiego. Jego rodzice byli ateistami i nie używali jidysz. Ukończył z wyróżnieniem szkołę realną im. Św. Pawła w Odessie, planował studiować matematykę, jednak w roku 1897 zaangażował się w rodzący się w Rosji ruch robotniczy, zakładając razem z kilkoma przyjaciółmi i pierwszą żoną Aleksandrą Sokołowską Południoworosyjski Związek Robotniczy. W 1898 organizacja została wykryta i rozbita, a Trocki aresztowany wraz z innymi działaczami. Został skazany na zesłanie na Syberię do miejscowości Ust-Kut w pobliżu jeziora Bajkał. W 1902 uciekł stamtąd do zachodniej Europy, posługując się fałszywym paszportem na nazwisko Trocki. W Londynie poznał m. in. Włodzimierza Lenina, jednak szybko się z nim poróżnił, popierając na II zjeździe Socjaldemokratycznej Partii Rosji frakcję mienszewików. W 1905 roku Trocki powrócił sekretnie do Rosji, by wziąć aktywny udział w rewolucji. Po jej klęsce został skazany na dożywotni pobyt w kolonii karnej w Obdorsku, jednak w 1907 udało mu się uciec do Szwajcarii. Przebywał kolejno we Francji, Hiszpanii i USA, skąd wrócił do Rosji w maju 1917.
Podczas rewolucji październikowej ludowy komisarz spraw zagranicznych, negocjował brzeski traktat pokojowy (pokój brzeski), następnie komisarz spraw wojskowych i morskich, główny organizator Armii Czerwonej. Trocki był przeciwnikiem prowadzenia wojny z Polską, licząc na wybuch rewolucji w Polsce.
Po śmierci Lenina (1924) pozostawał w ostrym konflikcie ze Stalinem na tle walki o sukcesję po Leninie. Po przegranej ze Stalinem od 1924 kolejno usuwany ze stanowisk państwowych i partyjnych, a w 1927 z partii. 17 stycznia 1928 został aresztowany przez funkcjonariuszy OGPU i skazany na zesłanie do Ałma-Aty w Kazachstanie.
W 1929 roku został wyrzucony przez Stalina z ZSRR, a w 1932 pozbawiony obywatelstwa. Przebywał na emigracji w Turcji, Francji, Norwegii i w Meksyku. Z zagranicy toczył walkę ze Stalinem. Krytykował dyktaturę Stalina jako zdradę ideałów rewolucji i wynaturzenie istoty państwa radzieckiego. 14 lutego 1938 w niejasnych okolicznościach w szpitalu w Paryżu umiera syn Trockiego - Lew Siedow, prawdopodobnie skrytobójczo zamordowany przez agenta OGPU. W 1938 roku Lew Trocki utworzył IV Międzynarodówkę. W podobny sposób zginęła właściwie cała rodzina Trockiego oprócz jego drugiej żony Natalii Siedowej.
W 20 sierpnia 1940 został zamordowany na rozkaz Stalina w Meksyku przez agenta NKWD Ramóna Mercadera. Do zabójstwa użył on czekana. Lew Trocki został ciężko ranny w głowę i zmarł w szpitalu w 26 godzin po zamachu. Jego pogrzeb w Meksyku zgromadził 300 tys. osób.
[edytuj] Poglądy
Lew Trocki był twórcą teorii permanentnej rewolucji. Jednym ze współczesnych polskich trockistów jest historyk Ludwik Hass; interesowali się myślą Trockiego. Trocki uważał, że chłopi powinni samodzielnie poddać się kolektywizacji, a nie powinni być do tego zmuszani.
[edytuj] Dzieła
- Agonia kapitalizmu a zadania Czwartej Międzynarodówki (Program Przejściowy)(1938, wyd. pol. 1990);
- Historia rewolucji rosyjskiej (t. 1–2 w l. 1931–1933, wyd. pol. 1932–1934);
- Moje życie (1929, wyd. pol. 1930);
- Prawda o Rosji Sowieckiej (1928, wyd. pol. 1929);
- Zbrodnie Stalina (1937, wyd. pol. 1937);
- Zdradzona rewolucja. Czym jest ZSRR i dokąd zmierza? (1936, wyd. pol. 1991).
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Lew Trocki, Agonia kapitalizmu i zadania Czwartej Międzynarodówki (plik pdf)
- Lew Trocki, Ich moralność i nasza (plik pdf)
- Lew Trocki, Klasowy charakter państwa radzieckiego (plik pdf)
- Lew Trocki, Państwo radzieckie a kwestia termidora i bonapartyzmu (plik pdf)
- Lew Trocki, Stalinizm a bolszewizm (plik pdf)
- Lew Trocki, Zdradzona rewolucja (plik pdf)
- The Lubitz TrotskyanaNet, informacje biograficzne i bibliograficzne o Trockim (en)
- The Trotsky Archive (en)
- 20 sierpnia 1940 - śmierć Trockiego: reportaż z przeszłości gazeta.pl
- The Assasination of Leon Trotsky (en)
- Photo album "Trotsky" - opis (en)
Lew Trocki • Gieorgij Cziczerin • Maksim Litwinow • Wiaczesław Mołotow • Andriej Wyszyński • Wiaczesław Mołotow • Dimitrij Szepiłow • Andriej Gromyko • Eduard Szewardnadze • Aleksandr Biessmiertnych • Borys Pankin