Snjór
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Snjór er úrkoma vatns í formi kristallaðs íss. Hann er samsettur úr miklum fjölda óreglulegra korna, sem nefnast snjókorn. Snjór er oftast mjúkur viðkomu, enda er hann gisinn og loftríkur, nema að utanaðkomandi kraftar þjappi honum saman.
Snjór myndast að jafnaði í allmikilli hæð við þéttingu vatns í andrúmsloftinu við hitastig undir 0°C. Eftir að smáir ískristallar hafa myndast taka þeir að loða saman og mynda hin óreglulegu snjókorn, sem falla svo til jarðar. Hægt er að framleiða snjó með sérstökum vélum og er það oft gert á skíðasvæðum þegar náttúrulega fallinn snjór er af skornum skammti.
Efnisyfirlit |
[breyta] Snjókoma
Þegar snjór fellur í logni og kornin ná því að verða stór, er hann laus í sér og kallast lausamjöll. Þegar rakastig snjósins er hátt og mikil samloðun á milli kornanna verða þau mjög stór og er þá að jafnaði talað um hundslappadrífu. Slík snjókoma á sér oftast stað í mjög vægu frosti og hægum vindi eða logni. Þegar snjóar í roki er oftast talað um hríð og ef lausamjöll fer að fjúka myndast skafrenningur. Hann er algengastur þegar frost er talsvert og stífur vindur.
Oft er miðað við 35°N sem syðstu mörk snjókomu á láglendi á norðurhveli jarðar, en langt sunnan þessara marka snjóar í há fjöll, jafnvel í grennd við miðbaug. Nefna má fjallið Kilimanjaro í Tansaníu sem dæmi, en toppur þess er síþakinn snjó. Á heimskautasvæðunum er svo til öll úrkoma sem fellur snjór, en oft er þar þurrt og úrkoma mjög lítil.
Skráð heimsmet í snjókomu er á Mount Baker í Washingtonfylki í Bandaríkjunum, en þar féllu samtals 28 metrar af snjó á eins árs tímabili 1998 – 1999. Fyrra skráð met var á Mount Rainier í sama fylki, 25 metrar á einu ári, 1971 – 1972. Mesta sólarhringssnjókoma sem mælst hefur var við Silver Lake í Kaliforníu en þá mældust 1,93 metrar á einum sólarhring. Það gerðist 1921.
[breyta] Snjór í tómstundum og í umferðinni
Snjór er að jafnaði kærkominn börnum og þeim sem hafa gaman af ýmsum íþróttum er tengjast snjó, svo sem skíðamennsku og jeppamennsku. Á hinn bóginn er snjór hættulegur fyrir umferð fólks, hvort sem er akandi eða gangandi. Snjónum fylgir þung færð, hálka og oft lélegt skyggni og er þetta vond blanda og veldur mörgum slysum á akandi jafnt sem gangandi. Snjór sem safnast í fjallshlíðar getur undir vissum kringumstæðum tekið upp á því að renna niður hlíðina og myndar þá snjóflóð. Það eru afskaplega hættuleg náttúrufyrirbæri og kosta iðulega fjölda mannslífa. Snjóflóð eru og hafa alltaf verið alltíð á Íslandi. Einnig eru þau algeng í Alpafjöllum og víðar.
