Jarðvegur
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Jarðvegur er jarðlag eða setlag úr steindum og lífrænum efnum. Þykkt jarðvegs getur verið frá sentímetrum upp í meira en metra á yfirborði lands. Uppistöðuefni jarðvegs eru bergbrot og steindir, lífræn efni, vatn og loft. Jarðvegsgerðir eru mismunandi eftir hlutföllum þessara uppistöðuefna. Loft sem er fast í holrýmum á milli agna, utan á ögnum og í vatni í jarðveginum, getur verið allt að helmingur af rúmmáli hans. Innihald bergbrota og steinda í jarðveginum er flokkað eftir kornastærð t.a.m. í sand (grófast), silt og leir (fínast). Hlutfall þessara agna ræður að mestu leyti flokkun og einkennum jarðvegsins.
[breyta] Íslenskur jarðvegur
Íslenskur jarðvegur er ríkur af eldfjallaösku og kallast hann eldfjallajörð eða Andosol, en slíkur jarðvegur finnst eingöngu á eldvirkum svæðum jarðar og er því illa samanburðarhæfur við jarðveg meginlandanna. Íslenskur jarðvegur hefur sérstaka eiginleika sem hafa t.a.m. áhrif á hvernig hann rofnar. Hann hefur litla samloðun, en getur gleypt í sig mikið magn af vatni. Þessi eiginleiki magnar upp frostverkun, sem veldur jarðskriði, og skriðuföllum auk myndunar ísnála og þúfnalandslags. Lítil samloðun jarðvegsins gerir hann viðkvæman gagnvart regndropum sem skella á honum og rennandi vatni, sérstaklega þegar jarðvegurinn er þegar mettaður af vatni. Jarðvegurinn er yfirmettaður á veturna og á vorin þegar frosið lag kemur í veg fyrir brottrennsli vatnsins. Vindrof eykst einnig vegna lítillar samloðunnar, uppsöfnunar agna af siltstærð, og lítillar eðlisþyngdar jarðvegsagnanna. Sérstaklega grófra gjóskukorna (1 g/cm3).
