Isaac Newton
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Isaac Newton (1642 – 1727) var enskur stærðfræðingur og eðlisfræðingur. Hann bar höfuð og herðar yfir flesta samtímamenn sína og gjörbylti stærðfræði og eðlisfræði 17. aldar. Framlög hans til þessara fræða voru meðal annars örsmæðareikningur (deildun og heildun), aflfræðin, þyngdarlögmálið, lögmálið um hreyfingu reikistjarna á braut, tvíliðuröðin (binomial series), aðferð Newtons í tölulegri greiningu auk mikilla fræða um lausnir jafna og fleira. Sagt er að Gauss og Einstein hafi báðir talið hann fremsta stærðfræðing allra tíma.
Newton hataði gagnrýni og þess vegna birti hann ekki niðurstöður rannsókna sinna fyrr en seint og um síðir og sumar aldrei. Sem dæmi um þetta er sagt að Edmund Halley, sem halastjarna Halleys er kennd við, hafi árið 1684 stungið upp á því við Newton að hann kannaði hvernig það aðdráttarlögmál væri, sem leiddi af sér niðurstöður Keplers um hreyfingar reikistjarnanna. Þá svaraði Newton því til, að þetta væri hann búinn að leiða út fyrir mörgum árum, það væri lögmálið um andhverfu fjarlægðarinnar í öðru veldi. Halley var undrandi á að Newton skyldi ekki hafa gefið þetta út, og skoraði á hann að birta niðurstöður rannsókna sinna. Newton lét loks af því verða árið 1687, er hann gaf út hið fræga rit sitt Principia, sem talið er vera eitthvert mikilvægasta rit í samanlagðri sögu stærðfræðinnar.
Þessi óbeit Newtons á gagnrýni kom líka í veg fyrir að hann birti niðurstöður sínar í örsmæðarreikningi fyrr en eftir að Leibniz hafði gert grein fyrir sínum niðurstöðum. Nú er vitað að Newton gerði uppgötvanir sínar á undan Leibniz, en lokaði þær niðri í skúffu. Leibniz hafði aldrei um þær heyrt er hann gerði sínar uppgötvanir fáum árum síðar og birti niðurstöðurnar strax. Þá loks dreif Newton sig til þess að koma sínum útreikningum á framfæri. Af þessum sökum eru þeir báðir taldir upphafsmenn örsmæðareiknings og er ekki gert upp á milli þeirra hvað það varðar. Vegna uppgötvana Newtons á sviði aflfræði og fleiri undirgreina eðlisfræðinnar var mælieiningin fyrir kraft skírð í höfuð á honum og heitir newton eða N. Eitt newton er sá kraftur, sem þarf að beita á hlut með massann 1 kílógramm, til þess að hann auki hraða (fái hröðun) sinn um 1 metra á sekúndu á hverri sekúndu. (1N = 1kg·1m/sek²).
