Primeira Guerra Mundial
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
A Primeira Guerra Mundial foi o segundo maior conflito do século XX. Durou do 1914 ó 1918 e puxo os primeiros cravos no ataúde da hexemonía de Europa no mundo. Durante catro anos, millóns de xoves morreron nun conflito que destacou pola súa dureza, polas longas e inamovíbeis trincheiras e polo uso de gas mostaza para mermalas.
Enfrontou inicialmente a Francia, Reino Unido e Rusia (os aliados) contra Alemaña (gobernada por Guillerme II de Alemaña), Austria-Hungría, Bulgaria e Turquía (as Potencias Centrais). O desencadeante da guerra foi o asasinato do arquiduque de Austria en Saraxevo, pero xa houbera tensións durante os anos anteriores, especialmente na construción naval entre o Reino Unido e Alemaña. Máis tarde uniríanse á guerra outros países como Estados Unidos, Italia ou Xapón.
Os vencedores foron os aliados, gracias á axuda de Estados Unidos, que entrou polo afundimento do transatlántico Lusitania en 1917, e impuxeron fortes sancións económicas e territoriais a Alemaña e desmembraron os imperios de Austria-Hungría e Turquía a partir do Tratado de Versalles en 1919. Creáronse moitos novos estados en Europa, algúns dunha soa nación Polonia e outros de varias (Iugoslavia, Checoslovaquia).
Durante a Primeira Guerra Mundial ocorreu tamén a Revolución Rusa, que fixo que Rusia pactase por separado a paz coas potencias centrais e non estivese representada no Tratado de Versalles ó atoparse en guerra civil.
As consecuencias da paz terían moito que ver nun futuro coas causas da Segunda Guerra Mundial.
Índice |
[editar] Bandos
A formación de dous bloques opostos é o máis característico do período de preguerra. O 1º bloque estaba constituido pola Triple Alianza (Alemaña, Austria-Hungría e Italia) O 2º bloque era a Triple Entente (R.Unido, Francia e Rusia)
[editar] Cronoloxía da Guerra
A guerra pasou por diferentes fases: 1ª fase: Alemaña primeiro pensaba enfrontarse a Francia para despois facelo con Rusia pero a incorporación de G.Bretaña á guerra e a capacidade de resistencia francesa (un bo exemplo é a Batalla do Marne, alí evitouse que París caese nas mans do exército alemán ) fixeron que estas previsións fallaran. 2ª fase: Produciuse unha situación de empate, estabilizaronse as frontes e desenvolvéronse as tácticas de defensa mediante trincheiras. En Verdún os franceses detiveron os alemáns na batalla do Somme. 3ª fase: O ano 1917 foi crucial no desenvolvemento da guerra por dos feitos coetáneos: -O derrumbamento da fronte rusa pola revolución (armisticio cos alemáns) -A incorporación de EE.UU á guerra (Wilson quería a democracia)
[editar] Batallas clave
- Batalla de Xutlandia
- Ofensiva do Somme
[editar] Condicións de paz
Artigo principal: Tratado de Versalles
[editar] Personaxes salientábeis
- Winston Churchill combateu na guerra aínda sendo deputado no parlamento británico.
- Tolkien combateu e escribiu algúns dos relatos do Silmarillion nas trincheiras.
- Rommel e Patton, alemán e americano respectivamente, combateron na guerra e foron rivais (como mariscal e xeneral) tamén na Segunda Guerra Mundial.
Os tratados de paz impuxeron fortes condicións a Alemaña e os imperios coloniais redestribuíronse. A organización da paz foi dificil. Os paises vencedores(EE.UU, Francia, Italia e G.Bretaña) abusaron, xa que non permitiron que os vencidos estivesen na mesa de negociacións.
[editar] As negociacións de paz
As negociacións de paz tiveron lugar en Paris, alí acudiron representantes duns 30 paises. O presidente Wilson(EE.UU) propuxo catorce puntos básicos para a paz pero caben destacar o establecemnto do principio das nacionalidades e a creación da Sociedade de Nacións. O francés Clemenceau tiña como obsesión debilitar a Alemaña. A principios do 19 reuniuse a conferencia de Paris, nela creouse a Sociedade de Nacións( misión: salvagardar a paz e solucionar conflictos mediante a negociación) pero o grave foi que ningunha das tres grandes potencias dos anos anteriores participaron. No tratado de Versalles se establecían as duras condicións impostas a Alemaña : amputacións territoriais, desmilitarización, pagos para compensar as perdas aliadas... Esta paz foi a orixe de numerosos conflictos (cmo a 2ª guerra mundial) xa que non resultou satisfactoria nin para vencedores nin para vencidos.
