Historia da ciencia
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
A historia da ciencia da conta do desenvolvemento humano, marcado polos sucesivos cambios de paradigmas sobre a natureza. Está marcada polo contínuo refinamento do coñecemento adquirido e o desenrolo tecnolóxico acelerado dende a aparición do método científico na chamada revolución científica. É o campo da historia que estuda o desenvolvemento temporal dos coñecementos científicos e tecnolóxicos das sociedades humanas. Tambén estuda o impacto que ciencia e tecnoloxía tiveron na cultura, economía e política.
Índice |
[editar] Introducción
As modernas ciencias matemáticas, físicas e enxeñaría e tecnoloxía colleron xeito na Revolución científica (séculos XVII y XVIII) pero teñen a súa base nos traballos dos antigos gregos e islámicos, os que teñen as súas raíces nas civilizacióss exipcia, mesopotámica e hindú. O mundo oriental desenvoltou os seus propios sistemas científicos e tecnolóxicos, moi superiores á ciencia e coñecemento occidental durante gran parte da historia.
[editar] Liña temporal de algúns descubrimentos científicos destacados
Nalgúns casos, a relevancia dos descubrimentos científicos non foi apreciada na propia época.
- 250?? aC - Aristarco de Samos propón, por vez primeira, un modelo heliocéntrico do Sistema Solar.
- 240 aC - Eratóstenes mide a circunferencia terrestre.
- 127 aC - Hiparco elabora o primeiro catálogo astronómico con unhas 850 estrelas.
- 148 - Ptolomeo escrebe o Almaxesto, tratado de astronomía no que se fai a descrición do primeiro modelo preciso do movemento dos planetas, o modelo xeocéntrico.
- 900?? - Os árabes sistematizan o álxebra como ferramenta científica.
- 1600 (aprox.)- Galileo Galilei realiza o experimento do plano inclinado refutando a teoría Aristotélica do movemento.
- 1609 - Galileo Galilei observa catro lúas en Xúpiter aportando evidencias do modelo heliocéntrico.
- 1637 - René Descartes e o seu Discurso do método (ver tamén: Roger Bacon).
- 1665 - Robert Hooke, utilizando un microscopio, observa células.
- 1676 - Ole Rømer(Roemer) mide a velocidade da luz por primeira vez.
- 1687 - Isaac Newton publica os Principia Mathematica, que conteñen no seu interior a formulación de diversas leis da física, incluída a lei da gravitación unversal.
- 1798 - Henry Cavendish realiza o seu célebre experimento da balanza de torsión, conseguindo medir o valor da constante de gravitación universal.
- 1796 - Edward Jenner experimenta coa primera vacuna.
- 1801 - Thomas Young realiza o chamado experimento da doble rengandixa amosando a dualidade onda-corpúsculo no caso da luz.
- 1820 - Hans Christian Oersted descobre a conexión entre electricidade e magnetismo.
- 1843 - James Prescott Joule mide a equivalencia entre o traballo mecánico e o calor, resultando como consecuencia a formulación da lei de conservación da enerxía.
- 1845 - Christian Doppler amosa o efecto Doppler.
- 1851 - Léon Foucault, usando un péndulo, demostra a rotación da Terra.
- 1859 - Charles Darwin publica a súa obra A orixe das especies, onde se presenta a teoría da evolución por selección natural.
- 1861 - Louis Pasteur refuta de xeito concluínte a teoría da xeneración espontánea.
- 1863 - Gregor Mendel comeza o estudo das leis da herdanza xenética.
- 1873 - James Clerk Maxwell formula as leis clásicas do electromagnetismo.
- 1877 - Ludwig Boltzmann define estatísticamente a entropía.
- 1888 - Heinrich Hertz amosa a existencia de ondas electromagne´ticas pola súa producción e detección.
- 1887 - O experimento de Michelson-Morley refuta a teoría do éter luminífero e pon a base experimental da relatividade especial.
- 1896 - Henri Becquerel descubre a radioactividade.
- 1897 - Joseph John Thomson descubre o electrón.
- 1905 - Albert Einstein publica a súa teoría da relatividade especial. O mesmo ano explica cuánticamente o efecto fotoeléctrico, e outro dos seus catro artigos do chamado 'annus mirabilis' (que fixeron que un século despois, 2005 sexa proclamado o 'ano internacional da Física').
- 1909 - Robert Millikan, co seu experimento da gota de aceite amosa que os electróns teñen carga eléctrica definida e mídea.
- 1911 - Ernest Rutherford asenta a base experimental da teoría atómica
- 1911 - Onnes da os primeiros pasos en Superconductividade
- 1913 - Niels Bohr presenta o seu modelo atómico.
- 1915 - Einstein publica a teoría da relatividade xeral.
- 1919 - Arthur Eddington. Demostra a teoría da relatividade xeral ó medir o efecto gravitacional do Sol sobre a luz de estrelas distantes.
- 1920 - Otto Stern e Walter Gerlach realizan o experimento de Stern-Gerlach, que amosa a existencia do spin das partículas subatómicas.
- 1927 - Georges Lemaître propón as bases da teoría da grande explosión Big Bang.
- 1928 - O experimento de Griffith amosa que a herdanza xenética pode transformarse.
- 1929 - Edwin Hubble descobre a expansión do Universo.
- 1934 - Enrico Fermi produce a división do núcleo atómico.
- 1947 - John Bardeen e Walter Brittain fabrican o primeiro transistor.
- 1952 - Alfred Hersey e Martha Chase amosan co experimento de Hershey-Chase que o ADN ten as instruccións xenéticas da vida.
- 1953 - Stanley L. Miller e Harold C. Urey realizan o experimento de Miller-Urey demostrando que a materia orgánica pode xudir a partir da materia interte en condicións adecuadas.
- 1953 - James Watson e Francis Crick descubren a estructura en doble hélice do ADN.
- 1955 - Clyde L. Cowan e Frederick Reines confirman a existencia dos neutrinos.
- 1965 - Arno Penzias e Robert Wilson descubren a radiación cósmica ou fondo de microondas do Universo, evidencia observacional da teoría do Big Bang.
- 1965 - Richard Feynman teoriza sobre a Electrodinámica Cuántica.
- 1995 - Experimentos no Fermilab permiten detectar o quark top, a derradeira peza fundamental do modelo estándar en ser observada.
- 2002 - Raymond Davis Jr. e Masatoshi Koshiba detectan as transformacións dos diferentes tipos de neutrinos amosando que teñen masa.
[editar] Ligazóns de artigos relacionados
Por períodos históricos:
- Civilizacións antigas.
- Grecia e Roma.
- Mundo islámico e oriental.
- Europa medieval.
- Renacemento.
- Era Moderna.
- O Industrialismo.
- Ciencia moderna.
- Actualidade.
Por disciplinas científicas:
- Historia da arqueoloxía.
- Historia da astronomía.
- Historia da bioloxía.
- Historia da física.
- Historia da xeología.
- Historia das matemáticas.
- Historia da medicina.
- Historia da química.
[editar] Ver tamén
- A Ciencia en Galiza
- Avances científicos recentes
- Ciencia.
- Científicos galegos
- Historia.
- Historia Universal
