Electrón
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
O electrón, designado como e-, é unha partícula elemental estable, pertencente á clase dos leptóns coa carga negativa máis pequena que existe na natureza (1.602*10-19 Culombios). Recibe o nome de carga elemental xa que calquera carga eléctrica está composta por un número enteiro delas.
É moito máis lixeira que o neutrón ou que o protón. Os procesos eléctricos en metais son debidos ó movemento de electróns (en fluídos corresponden a electróns, pero tamén a outras partículas), mentres que as reaccións químicas son debidas ó intercambio de electróns entre átomos, polo que se pode dicir que é a partícula que actúa na maior parte da transformación da materia. Nun campo electrico, móvense en dirección contraria ó campo, ou sexa, en dirección ó potencial positivo, e nun campo magnético móvense perpendicularmente ás liñas de campo. Como partícula de masa moi pequena que é ríxese polas leis da Mecánica Cuántica, polo que presenta á vez propiedades de partícula e de onda. A maneira de achar o seu radio, é facendo que a súa enerxía en repouso coincida coa do campo eléctrico producida pola súa carga; como onda presenta fenómenos de interferencia e fenómenos de difracción, preditos teóricamente por Louis de Broglie.
A súa lonxitude de onda a 1eV é do orde de 1.22nm, que asemella á dos raios X; as súas propiedades ondulatorias empréganse na determinación de estruturas cristalinas, a determinación de materiais e en microscopios electrónicos. As propiedades químicas dos átomos veñen determinadas pola súa estrutura electrónica (distribución dos electróns na zona exterior do átomo chamada cortiza_electrónica, ou tamén capa electrónica) e máis en particular polos que se atopan na última capa, tamén chamada capa de valencia, en general sen completar, ós que se lles chama electróns de valencia, que son os que fan que o átomo emita ou son os beneficiarios da radiación recibida nos espectros. A enerxía necesaria para desprender un electrón dun átomo pódese dar por medio de enerxía luminosa, debido o efecto fotoeléctrico, en forma de raios X ou raios corpusculares. Actualmente sábese que o electrón non é indestructible, pois dita destrucción pode vir dada polo choque contra un positrón, caso no que a enerxía en repouso das partículas pasa ó cuanto da radiación, que deste xeito ten orixe. Pode nacer un electrón acompañado polo positrón por medio dun cuanto de radiacción suficientemente rico en enerxía no campo da outra partícula que ha de recibir a diferencia dos impulsos. Tamén se produce un electrón no núcleo atómico cando un neutrón se converte en protón. Os electróns así emitidos producen os chamados raios beta.
