Turkia

Wikipedia(e)tik

Turkiako Errepublika
Türkiye Cumhuriyeti

Bandera Armarria
Lema nazionala: Yurtta Sulh, Cihanda Sulh ( Bakea Etxean, Bakea Munduan )
Ereserkia: İstiklâl Marşı
Hiriburua	Ankara 41°1′ N 28°57′ E
Hiri handiena	Istanbul
Hizkuntza ofiziala(k)	Turkiera
Gobernua Presidentea Lehen Ministroa	Errepublika Ahmet Necdet Sezer Recep Tayyip Erdoğan
Sorrera - Parlamentuaren eratzea - Garaipen eguna - Errepublikaren aldarrikapena	1920 apirilaren 23 1922 abuztuaren 30 1923 urriaren 29
Azalera  - Guztira  - ur %	780.580 km² (36.) 1,3%
Biztanleria  - Estimaketa 2006  - Errolda 2000  - Dentsitatea	74.709.412 (17.) 67.844.903 89 biztanle/km² (82)
Dirua	Turkiar Lira Berria1 (TRY)
Ordu eremua  - Udan (DST)	UTC (UTC +2) Bai (UTC +3)
Interneteko domeinua	.tr
Telefono aurrizkia	+90
Gentilizioa	turkiar
12005eko urtarrilaren 1a baino lehen Turkiar Lira

Turkia bi kontinenteko estatua da, gehien bat Asiako Anatoliar Penintsulan kokatua eta %3a Europako Balkanen eskualdean.

Turkia errepublika demokratiko, laiko eta konstituzionala da, 1923an Kemal Atatürk-en gidaritzapean sortua, Otomandar Inperioaren oinordekoa naturala.

Eduki-taula 1 Geografia 2 Historia 3 Biztanleen inguruko datuak 4 Datu politikoak 5 Ekonomia datuak 6 Kanpo loturak

[aldatu] Geografia

Turkia Itsaso Beltza eta Mediterraneoaren arteko igarobidea da, Bosforo itsasartetik eta Marmara itsasotik. Turkiaren mugakide dira Grezia eta Bulgaria ipar-mendebaldean; Georgia, Armenia eta Nakhichevan Azerbaijanen exklabea ipar-ekialdean; Iran ekialdean; eta Irak eta Siria hegoaldean.

[aldatu] Historia

• 1922ko azaroaren 1ean Otomandar Inperioa ofizialki desegin zuten.

[aldatu] Biztanleen inguruko datuak

• Talde etniko nagusiak: %92 turkiar; %6.2 kurdu, %1.4 arabiar, %0.4 beste.
• Biztanleen banaketa: %65.6 hiritar, %34.4 landatar.
• Urteko hazkunde-tasa: 20/1.000 (1994).
• Ugaltze-tasa: 2.7/1.000 (1994).
• Heriotza-tasa: 6/1.000 (1994). Haurrena: 65/1.000 (1990-1995).
• Bizi-itxaropena: 69 urte gizonezkoengan eta 73 urte emakumezkoengan (1994).
• Analfabetismo-maila: %17.7.
• Biztanleen banaketa adin-tarteka:

- >15 aurte: %32.9.

- 15-29 urte: %28.

- 30-44 urte: %18.2.

- 45-59 urte: %11.7.

- 60-74 urte: %7.5.

- >74 urte: %1.7.

[aldatu] Datu politikoak

• Gobernu-mota: Alderdi anitzeko errepublika. Ganbera legegile bakarra (450 kideekin).
• Estatuburua: Lehendakaria.
• Gobernuburua: Lehen ministroa.
• Banaketa administratiboa: 76 probintzia.

[aldatu] Ekonomia datuak

• Inportatutako produktu nagusiak:

- Makineria ez elektrikoa: %16.

- Erregaiak: %12.2.

- Altzairu eta burdina: %10.3.

- Ibilgailuak: %9.2.

- Ekipamendua: %7.7.

• Esportatutako produktu nagusiak:

- Oihalak: %34.7.

- Altzairu eta burdinezko produktuak: %13.1.

- Makineria eta garraio-ekipamendua: %11.

- Fruituak: %6.1.

- Makineria: %3.8.

• Baliabide nagusiak:

- Lignitoa: 37.8 miloi tona.

- Garia: 15.7 miloi tona.

- Harrikatza: 7 miloi tona.

- Burdina: 2 miloi tona.

- Zitrikoak: 1.1 miloi tona.

- Arrainak: 627.900 tona.

- Kotoia: 550.000 tona.

- Kromoa: 355.000 tona.

- Tabakoa: 253.000 tona.

- Oliba olioa: 200.000 tona.

- Tea: 124.000 tona.

- Artilea: 49.000 tona.

- Ardi-azienda: 40 miloi buru.

- Behi-azienda: 12 miloi buru.

- Elektrizitatea: 44.000 miloi kWh.

- Turismoa: 2.39 miloi bisitari.

[aldatu] Kanpo loturak

• Turkish Folk Music
• Turkey Directory in English
• Turkey Internet Guide