Tu-144
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Tupolev Tu-144 (NATO gọi là Charger) là một loại máy bay phản lực dân dụng tầm xa do Liên Xô (nay là Nga) sản xuất.
Mục lục |
[sửa] Miêu tả
Được cho rằng được thiết kế để đạt yêu cầu của Aeroflot về một máy bay dân dụng tầm xa loại lớn, chiếc Tu-144 có số phận rủi ro đầu tiên được chế tạo để làm minh chứng cho sự tự hào dân tộc của đất nước Xô viết cũng như để cạnh tranh với Concorde và một phương tiện siêu âm có thể có của người Mỹ. Mặc dù có bề ngoài giống với Concorde, Tu-144 dù sao vẫn được thiết kế lớn hơn có thể chứa 140 hành khách và bay với tốc độ lên tới Mach 2.35. Thiết kế của nó lấy cảm hứng từ những nghiên cứu trước đó của mẫu máy bay ném bom Tu-125 và Tu-135. Mặc dù những chiếc đó không bao giờ được sản xuất, chúng đã mang lại cho các kỹ sư của Tupolev kinh nghiệm trong việc đánh giá một cách lạc quan cách ứng xử khí động học ở Mach 2 của các loại hình dạng, giải quyết vấn đề nhiệt, thiết kế lối vào động cơ, và biết đến các vấn đề khác liên quan tới việc bay ở vận tốc lớn, như những tiếng nổ siêu âm. Bản thiết kế cuối cùng có các đặc điểm có cánh hình cung nhọn được viền nhiều (highly-contoured), giống cánh của Concorde và sử dụng bộ phận cử động được để kiểm soát độ lên xuống (pitch) chứ không dùng cánh ngang ở đuôi kiểu truyền thống. Cũng giống như Concorde, các động cơ được đặt thành cặp gần bộ phận lái ở đuôi dưới mỗi cánh, và thân trước sử dụng một cơ cấu mũi chúc xuống để cải thiện tầm nhìn của phi công khi cất và hạ cánh.
Mặc dù được quảng cáo lần đầu tiên với công chúng vào năm 1965, nhưng đa phần thế giới vẫn không được nhìn kỹ chiếc máy bay mới cho tới tận khi một chiếc Tu-144 xuất hiện ở cuộc Triển lãm hàng không Paris. Không may thay, chiếc máy bay này lao xuống đất trước mắt báo chí thế giới và là một tai hoạ lớn cho chương trình của Xô viết. Sau nhiều sửa đổi, gồm cả việc lắp thêm canard có thể thụt vào để cải thiện tính năng bay tốc độ thấp, thiết kế đường dẫn vào mới, tăng sải cánh, một thân máy bay được kéo dài hơn và bỏ ghế phóng của phi công vốn có ở mẫu đầu tiên, chiếc máy bay đã có vẻ đáng tin cậy. Chiếc Tu-144 đầu tiên được đưa vào sử dụng vào cuối năm 1975 và bắt đầu một loạt các chuyến bay chở hàng và thư từ giữa Moskva và Alma Ata. Hai năm sau, việc vận chuyển hành khách cũng bắt đầu giữa các thành phố đó. Các chuyến bay đó chỉ kéo dài trong bảy tháng, tuy nhiên, vẫn trước khi xảy ra một tai nạn thảm khốc thứ hai dẫn tới việc kết thúc sự vận hành của loại Tu-144, những chiếc Tu-144 còn lại bị tống vào kho hay được trao cho các bảo tàng.
Kiểu mẫu duy nhất tiếp tục bay là kiểu Tu-144D được cải tiến, được sử dụng như một testbed nghiên cứu siêu âm. Một trong những chiếc đó được cải tiến tiếp thành loại Tu-144LL có tiêu chuẩn và được vận hành hỗn hợp bởi Nga và Mỹ như một phần của chương trình Vận tải hàng không dân dụng tốc độ cao (HSTC) của NASA. Chiếc máy bay này đã hoàn thành 27 chuyến bay nghiên cứu để tiến hành các cuộc thử nghiệm về các kỹ thuật động cơ siêu âm, các hệ thống nhiên liệu, quản lý bay tân tiến, kỹ thuật giảm tiếng ồn, và các khái niệm khác nhằm làm cho các chuyến bay siêu âm trở nên kinh tế và thân thiện hơn với môi trường. Chiếc Tu-144LL duy nhất sau đó được bán cho một nhà sở hữu tư nhân qua mạng eBay với giá 11 triệu đô la Mỹ năm 2001.
[sửa] Lịch sử
- Chuyến bay đầu tiên: 31 tháng 12, 1968
- Đưa vào sử dụng:
- 26 tháng 12, 1975 (chở thư)
- 22 tháng 2, 1977 (chở hành khách)
[sửa] Thông số về Tu-144
[sửa] Phi hành đoàn
- 3 người
[sửa] Hành khách
- 98 người, hai hạng
- 120-140 người, đồng hạng
[sửa] Kích thước
- Dài 215.54 ft (65.70 m)
- Sải cánh 94.48 ft (28.80 m)
- Cao 34.42 ft (10.50 m)
- Diện tích cánh 4,714.75 ft² (438.0 m²)
[sửa] Trọng lượng
- Rỗng 187,395 lb (85,000 kg)
- Tối đa cất cánh 396,830 lb (180,000 kg)
- Dung tích nhiên liệu bên trong: 154,325 lb (70,000 kg), bên ngoài: không áp dụng được
[sửa] Lực đẩy
- Bốn động cơ phản lực cánh quạt đẩy Kuznetsov NK-144
- Sức đẩy 176,368 lb (784.56 kN)
[sửa] Tính năng
- Mức tốc độ tối đa ở trên cao: 1,555 mph (2,500 km/h), Mach 2.35
- Tốc độ bay: 1,430 mph (2,300 km/h)
- Trần bay 59,055 ft (18,000 m)
- Tầm bay 3,510 nm (6,500 km)
[sửa] Các phiên bản
- Tu-144 Kiểu ban đầu
- Tu-144S Kiểu sản xuất hàng loạt đầu tiên; khoảng 14 chiếc
- Tu-144D Kiểu cải tiến, có thể có động cơ hiệu suất nhiên liệu cao hơn, ban đầu được sử dụng để nghiên cứu tốc độ cao.
- Tu-144LL Kiểu đã được sửa chữa của Tu-144D với động cơ mạnh hơn, thiết bị điện tử tiên tiến và nhiều thiết bị thử nghiệm và được vận hành hỗn hợp bởi Nga và NASA để nghiên cứu tốc độ cao.
[sửa] Các hãng khai thác
- Aeroflot
- NASA
[sửa] Tham khảo
- Donald, David, ed. The Complete Encyclopedia of World Aircraft. New York: Barnes & Noble, 1997, trang 886, Tupolev Tu-144.
- Donald, David, ed. The Encyclopedia of Civil Aircraft. San Diego, California: Thunder Bay Press, 1999, trang 745-751, 802, Tupolev Tu-144 'Charger'.
- Guide to Russian Airliners Tu-144 site
- Gunston, Bill, ed. The Osprey Encyclopedia of Russian Aircraft. Oxford, Vương quốc Anh: Nhà xuất bản Osprey, 1995, trang 436-438, Tu-144.
- Tu-144 ở Viện bảo tàng Hàng không Nga
- Tu-144S ở Viện bảo tàng Hàng không Nga
| Các loại máy bay do hãng Tupolev sản xuất |
|---|
| Máy bay dân dụng |
| Tu-70 - Tu-104 - Tu-110 - Tu-114 - Tu-124 - Tu-134 - Tu-144 - Tu-154 - Tu-204 - Tu-214 - Tu-334 - Tu-444 |
| Máy bay quân sự |
| Tu-14 - Tu-16 - Tu-20 - Tu-22 - Tu-22M - Tu-28 - Tu-95 - Tu-126 - Tu-142 - Tu-160 |
| Các hãng sản xuất máy bay của Nga |
| Antonov - Ilyushin - Mikoyan - Sukhoi - Tupolev - Yakovlev |
