Selma Lagerlöf

Z Wikipedii

Selma Ottilia Lovisa Lagerlöf (ur. 20 listopada 1858 w Mårbacka, zm. 16 marca 1940 tamże) – szwedzka pisarka, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1909.

Międzynarodową sławę zyskała dzięki książce dla dzieci Cudowna podróż (szw. Nils Holgerssons underbara resa genom Sverige) oraz Nagrodzie Nobla w dziedzinie literatury "za obecny w jej pismach wzniosły idealizm, żywą wyobraźnię oraz duchowe postrzeganie"; była pierwszą nagrodzoną kobietą.

Inne ważne utwory to Gösta Berling (szw. Gösta Berlings saga), Jerozolima (szw. Jerusalem) i Pierścień generała (szw. Löwensköldska ringen). Większość jej historii dzieje się w krainie Värmland, z tym, że podróż po Europie kontynentalnej zainspirowała na przykład Antikrists mirakler, dziejące się na Sycylii. Ostatnio powstała znana na arenie międzynarodowej adaptacja filmowa utworu Jerozolima.

[edytuj] Biografia

Selma Lagerlöf urodziła się w pałacu Mårbacka w Värmland w 1858. Na jej dzieciństwo kładł się cień problemów zdrowotnych z biodrami. Po ukończeniu szkoły zaczęła pracę jako nauczycielka w Landskronie i pracowała w tym zawodzie do około 1895. W tym czasie popularność zdobyła jej pierwsza książka Gösta Berling. Od 1897 utrzymywała się wyłącznie z pisarstwa, odnosząc ogromne sukcesy na tej niwie choćby wspomnianą już książką Cudowna podróż. Za swe pisarskie osiągnięcia dostała w 1909 Nagrodę Nobla. W 1914 Selma Lagerlöf została sama członkiem ciała przyznającego Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury – Akademii Szwedzkiej. Na początku II wojny światowej wysłała swój medal noblowski rządowi Finlandii, aby pomóc mu w zdobyciu pieniędzy na walkę z wojskami radzieckimi. Rząd fiński był tak poruszony gestem, że zdobył pieniądze innymi metodami i zwrócił jej medal.

Była bliską przyjaciółką Sophie Elkan. Zachowana korespondencja między nimi nie pozostawia wątpliwości, że ich związek miał charakter homoseksualny.

Selma Lagerlöf mieszkała w Sunne, gdzie znajdują się obecnie dwa hotele z jej nazwiskiem. W jej domu znajduje się muzeum.

Portret Selmy Lagerlöf od roku 1991 znajduje się na szwedzkim banknocie 20-koronowym.

[edytuj] Twórczość

• Gösta Berling, 1905 (szw. Gösta Berlings saga, 1891),
• Związki niewidzialne, 1905 (szw. Osynliga länkar, 1894)
• Antikrists mirakler, 1897
• En herrgårdssägen, 1899
• Jerozolima, 1908 (szw. Jerusalem, 1901-02)
• Herr Arnes penningar, 1904
• Legendy Chrystusowe, 1905 (szw. Kristuslegender, 1904)
• Cudowna podróż, 1910 (szw. Nils Holgerssons underbara resa genom Sverige, 1906-07)
• Ojczyzna Liljekrony, 1924 (szw. Liljecronas hem, 1911)
• Körkarlen, 1912
• Kejsarn av Portugallien, 1914
• Troll och människor, 1915-21
• Bannlyst, 1918
• Mårbacka, 1922
• Pierścień generała, 1931 (szw. Löwensköldska ringen, 1925)
• Charlota Loewensköld, 1927 (szw. Charlotte Löwensköld, 1925)
• Anna Swärd, 1929 (szw. Anna Svärd, 1928)
• Ett barns memoarer, 1930
• Dagbok för Selma Ottilia Lovisa Lagerlöf, 1932
• Höst, 1933
• Från skilda tider, 1943-45

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Selma Ottilia Lovisa Lagerlöf na Nobelprize.org (en)
• Selma Lagerlöf w NNDB (en)