Pokrzywa zwyczajna

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Pokrzywa zwyczajna

Systematyka
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Podgromada	Magnoliophytina
Klasa	Rosopsida
Podklasa	ukęślowe
Nadrząd	Urticanae
Rząd	pokrzywowce
Rodzina	pokrzywowate
Rodzaj	pokrzywa
Gatunek	pokrzywa zwyczajna
Nazwa systematyczna
Urtica dioica L. 1753

Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica L. Sp.Pl.2:983 1753) - gatunek byliny dwupiennej z rodziny pokrzywowatych (Urticaceae Juss.). Występuje w stanie dzikim w Europie, Azji, Ameryce Północnej. W Polsce pospolita.

[edytuj] Charakterystyka

Pokrzywa zwyczajna: a) - widok ogólny;
b) - powiększona część łodygi
z włoskami parzącymi;
c) - część kwiatostanu męskiego
oraz pojedynczy kwiat znacznie powiększony;
d) - kwiat żeński; e) - owoce;
f) - orzeszek w przekroju z zarodkiem.

Łodyga: Wysokość do 1,5 m. Czterokanciasta, pokryta wydzielniczymi włoskami parzącymi, zazwyczaj nierozgałęziona.
Korzeń: Silnie rozgałęzione rozłogi.
Liście: Naprzeciwległe, z brzegu grubo ząbkowane, podługowatojajowate, u nasady sercowate, pokryte włoskami parzącymi.
Kwiaty: Niepozorne, zielone, z czterodzielnym okwiatem zebrane w groniasty kwiatostan dłuższy od ogonków liściowych, wyrastający z pachwin liści, kwiaty żeńskie zwieszone po przekwitnieniu.
Owoce: Jednonasienny orzeszek.
Biotop: Roślina nitrofilna. Wilgotne lasy i zarośla, ogrody, przydroża.

[edytuj] Zastosowanie

Roślina lecznicza:
- Surowiec zielarski: liść - Folium Urticae (Folium Utricae majoris), ziele - Herba Utricae dioicae (H. U. majoris), korzeń - Radix Utricae dioicae (R. U. majoris), nasiona pokrzywy - Semen Utricae dioicae.
- Skład: bogaty w witaminę C, K, B i kwas pantotenowy, flawonoidy, olejek eteryczny, histaminę, acetylocholinę, kwas krzemowy i mrówkowy, fitoncydy oraz składniki mineralne (żelazo, magnez, wapń, mangan, krzem).
- Działanie: Jest stosowana w stanach zapalnych dróg moczowych. Zawarte w korzeniu sitosterole wykorzystywane są w leczeniu łagodnego przerostu prostaty, w początkowym stadium choroby. Nie likwidują choroby, ale spowalniają jej rozwój. Jest środkiem pomocniczym w leczeniu cukrzycy. Wpływa dodatnio na procesy przemiany materii, pobudza działalność gruczołów wydzielania wewnętrznego i zwiększa ilość krwinek czerwonych, poprawia perystaltykę jelit. Pokrzywa pomaga też w pielęgnowaniu urody. Liść pokrzywy stosowany jest do pielęgnacji skóry i włosów skłonnych do przetłuszczania się i zawarty jest w licznych kosmetykach. Szczególnie polecana jest na wiosenne osłabienie.
Sztuka kulinarna : Młode pędy (stare liście stają się włókniste) dodaje się do sałatek i szpinaku po uprzednim sparzeniu w temp. ok. 60 °C (w tej temp. inaktywuje się histamina i kwas mrówkowy, które są odpowiedzialne za parzące właściwości pokrzywy). Z pokrzywy robi się także zupę oraz klops.
Roślina pastewna : dodaje się do mieszanki dla drobiu i innych zwierząt hodowlanych, gdyż wartością odżywczą nie odbiega od roślin strączkowych.

Pokrzywy

Kosmetyka : Z liści pokrzywy otrzymuje się chlorofil a i b, którego zawartość w świeżej masie dochodzi do 5 %. Ma on szerokie zastowanie w produkcji kremów, maseczek i toników.
Farmacja : Chlorofil otrzymywany z pokrzywy wykorzystuje się w leczeniu choroby popromiennej. Używany miejscowo sprzyja gojeniu się ran, czyraków i wrzodów.
- Zdolność pokrzywy do tamowania krwotoków znana była już w starożytności, opisał ją m. in. Dioskurides i Pliniusz. Obecnie z pokrzywy i krwawnika sporządza się płynne wyciągi, które stosowane do wewnątrz tamują krwawienia nosa, jelit, macicy i płuc. Przeciwwskazane są krwotoki wywołane polipami i rakami macicy oraz przydatków.
Włókiennictwo : Włókna pokrzywy otrzymywane z łodyg, których wydajność wynosi ok. 10%, są długie i mocne. Kiedyś były powszechnie wykorzystywane do produkcji szpagatu, lin a nawet tkanin. Ajnowie z Sachalinu od wieków wykorzystywali pokrzywę do otrzymywania przędzy, z której pletli powrozy i sieci rybackie. Podobnie postępowali rybacy z Kamczatki, którzy włókna pokrzywy wykorzystywali do produkcji sieci odznaczających się trwałością i lekkością, długo nie nasiąkały wodą i nie gniły. (W tamtych rejonach nie rosną inne rośliny włóknodajne.) W XIX w. w Europie z pokrzywy wyrabiano tkaniny i sita do przesiewania mąki. Podczas I wojny światowej w Niemczech z pokrzywy wytwarzano materiały ubraniowe, ze względu na brak bawełny.

[edytuj] Ciekawostki

Pokrzywie od wieków przypisywane są właściwości magiczne. Wykorzystywana w postaci naparu o właściwościach eterycznych, którym skropić należy ubranie i pomieszczenia mieszkalne. Ma przywracać spokój ludziom i domowi, oczyścić ze złej energii nieprzyjemnych uczuć.