Nowa Kaledonia

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Nouvelle-Calédonie


Flaga Nowej Kaledonii	Godło Nowej Kaledonii

Dewiza: brak

francuskie terytorium zamorskie

Głowa państwa

Prezydent
Jacques Chirac

Szef rządu

Wysoki Pełnomocnik Rządowy
Michel Mathieu
Przewodniczący Rządu
Marie-Noëlle Thémereau

Powierzchnia
• całkowita
• wody śródlądowe

. na świecie
19 058 km²
18 575,5 km²

Liczba ludności
• całkowita (2005)
• gęstość zaludnienia

. na świecie
232 258
12,5/km² osób/km²

Jednostka monetarna

frank CFP (XPF)

Strefa czasowa

UTC +11

Hymn państwowy

La Marseillaise (Marsylianka)

+687

Nowa Kaledonia (Nouvelle Calédonie) – wyspa w zachodniej części Oceanu Spokojnego, w Melanezji, około 1400 km na wschód od Australii i 1 500 km na północny-zachód od Nowej Zelandii. Tylko wnętrze głównej wyspy jest górzyste z najwyższym szczytem Górą Panié 1628 m n.p.m. Klimat tropikalny, opady sezonowe, 1 500 mm na Wyspach Lojalności, 2 000 na wschodnim wybrzeżu, 4 000 w górach, 1 200 na zachodzie.

Nowa Kaledonia wraz z przybrzeżnymi wyspami (m.in. Wyspy Lojalności, Pins, Chesterfield) tworzy francuskie terytorium zamorskie o tej samej nazwie.

Powierzchnia całego terytorium zamorskiego Nowej Kaledonii wynosi 18,6 tys. km², w tym główna wyspa - 16,8 tys. km². 179 tys. mieszk. (1993). Stolicą terytorium jest Numea (Nouméa) w południowej części wyspy Nowa Kaledonia. Melanezyjscy Kanakowie stanowią 42,5 % mieszkańców, biali 37,1 %, Polinezyjczycy 11,8 %. Poza tym głównie azjaci.

Na Nowej Kaledonii znajdują się bardzo bogate złoża rud niklu (ok. 12% światowego wydobycia - 3. miejsce w świecie i 1/4 światowych zasobów) i kobaltu (ok. 8% światowego wydobycia - 4. miejsce). Dużym ośrodkiem hutnictwa niklu jest Numea. Eksploatacja surowców mineralnych przyczyniła się jednak do degradacji środowiska w wielu miejscach wyspy. Poza terenami przemysłowymi rozwija się turystyka - ok. 100 tys. turystów rocznie.

Wyspy zostały zasiedlone około 1 500 lat p.n.e. temu. Około XI wieku przybyli tu Polinezyjczycy i wymieszali się z rdzenną ludnością. Nowa Kaledonia została odkryta przez Europejczyków w 1774 r. przez Jamesa Cooka. Nazwę swą wywodzi od łac. nazwy Szkocji - Caledonia - zgodnie z powszechną niegdyś praktyką nazywania nowo odkrytych terytoriów (a także - nowo budowanych osad) tak jak terytoria i miejsca już istniejące. Od 1853 stanowiła posiadłość francuską. W latach 1864-94 istniała tu kolonia karna, gdzie deportowano wielu skazanych komunardów. W czasie II wojny światowej była ważną bazą wojsk alianckich na Pacyfiku. Od 1946 uznana za terytorium zamorskie Francji. W latach 80. doszło do licznych zatargów z Francją, spowodowanych dążeniami niepodległościowymi rdzennej ludności. W 1988 roku podpisano porozumienie o odłożeniu na 10 lat kwestii referendum nad przyszłym statusem politycznym terytorium. W roku 1998 Nowa Kaledonia, przyjmując status terytorium zamorskiego (fr. territoire d'outre mer), weszła zarazem w związek wolnego stowarzyszenia państw z Francją. Nowa Kaledonia jest obecnie w pełni samodzielna administracyjnie, lecz posiada reprezentantów w parlamencie francuskim.

Flaga używana przez ruch niepodległościowy

Preferowaną przez melanezyjskich ludność (określającą siebie jako Kanak) nazwą państwa, będącą w czasami w użyciu również przez tamtejszych Francuzów i pozostałych mieszkańców pochodzenia europejskiego lub azjatyckiego jest Kanaky.

Nowa Kaledonia jest pochodzenia kontynentalnego - jest fragmentem Gondwany. Najpierw 85 mln. lat temu oddzieliła się od Australii, a 65 mln. od Nowej Zelandii. Izolacja od gatunków powstających w innych rejonach świata, jak ssaki, spowodowała, że wyspa stała się ,,arką Noego" dla wielu różnorodnych, prymitywnych organizmów, głównie roślin jak np. araukaria.

Przed przybyciem ludzi żył tu m.in. Sylviornis neocaledoniae o wysokości 1,7 m i wadze 30 kg. Obecnie żyje tu 21 endemicznych ptaków, w tym kagu będący jedynym gatunkiem w rodzinie Rhynochetidae. Z 69 gatunków gadów endemicznych jest 62. Zwierzęta te są zagrożone przez sprowadzone i zdziczałe szczury, koty, psy i świnie.