Język gocki
Z Wikipedii
𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺; Gutiska razda | |
Obszar | ? |
Liczba mówiących | Język wymarły. |
Klasyfikacja genetyczna | Języki indoeuropejskie *języki germańskie **Języki wschodniogermańskie ***Język gocki |
Pismo | gockie |
ISO 639-2 | got |
SIL | GOT |
W Wikipedii | |
Zobacz też: język, języki świata |
Język gocki – wymarły język wschodniogermański, który był używany przez plemię Gotów. Jest on znany głównie dzięki tłumaczeniu Biblii przez biskupa Wulfilę z IV wieku.
Spis treści |
[edytuj] Biblia
Wulfila miał niezwykle trudne zadanie, ponieważ był prawdopodobnie pierwszym, który podjął się zapisu w języku germańskim. Znaki zapożyczył z alfabetu greckiego, gdyż nie mógł użyć runów. Kolejnym problemem dla Wulfili były braki w terminologii związanej z Biblią, dlatego też słownictwo musiało zostać poszerzone poprzez zapożyczenia z łaciny i greki oraz słowotwórstwo, w tym złożenia. Budowę zdania oparł na składni greckiej.
[edytuj] Czasy gramatyczne w języku gockim
Końcówki czasownika różnią się w zależności od liczby i osoby. W języku gockim istnieją dwa czasy: przeszły i nieprzeszły, który odnosi się zarówno do teraźniejszości jak i do przyszłości. Gocki czas przeszły praeteritum koresponduje z niderlandzkim i niemieckim czasem przeszłym niedokonanym, dokonanym czasem teraźniejszym oraz dokonanym czasem przeszłym.
[edytuj] Początki analityczności: strona bierna
Początek analityczności w języku gockim możemy dostrzec w stronie biernej. Podobnie jak w łacinie, w gockim stronę bierną w czasie teraźniejszym (tak w trybie oznajmującym, jak i w koniunktiwie) tworzą odpowiednie końcówki, natomiast stronę bierną czasu przeszłego tworzy się już za pomocą czasowników posiłkowych wisan ("być") i wairþan ("być, stawać się") w kombinacji z participium.
[edytuj] Gocki a inne języki germańskie
Należy zauważyć, że choć gocki jest najstarszym zachowanym językiem germańskim, to żaden ze współczesnych języków germańskich nie pochodzi bezpośrednio od niego. Istniały także inne języki wschodniogermańskie, takie jak burgundzki, longobardzki, wandalski, lecz nie ostały się żadne dokumenty zapisane w tych językach. Dzisiaj języki germańskie dzieli się na dwie grupy: północne i zachodnie.
[edytuj] Ojcze Nasz po gocku
- Atta unsar þu in himinam
- weihnai namo þein
- qimai þiudinassus þeins
- wairþai wilja þeins
- swe in himina jah ana airþai
- hlaif unsarana þana sinteinan gif uns himma daga
- jah aflet uns þatei skulans sijaima
- swaswe jah weis afletam þaim skulam unsaraim
- jah ni briggais uns in fraistubnjai
- ak lausei uns af þamma ubilin
- unte þeina ist þiudangardi jah mahts jah wulþus in aiwins
- Amen!
[edytuj] Źródło
- Geschiedenis van het Nederlands M. van der Wahl (we współpracy z Cor van Bree)
[edytuj] Zobacz też
afrikaans • alzacki • angielski • austriacki • bokmål • burgundzki • denglisch • dolnoniemiecki • dolnosaksoński • duński • farerski • flamandzki • fryzyjski • gocki • holenderski • dialekt holenderski • islandzki • jämtlandzki • jidysz • limburgijski • lombardzki • lotaryński • luksemburski • niderlandzki • niemiecki • niemiecki w Austrii • norn • norweski • nynorsk • oorlans • pensylwański • plautdietsch • pragermański • riksmål • schwyzertüütsch • scots • staroangielski • starogotlandzki • staronordyjski • starosaksoński • staro-wysoko-niemiecki • szwedzki • szwedzki Rinkeby • średnioangielski • średnio-wysoko-niemiecki • twents • wandalski • wczesny nowoangielski • wschodniodolnoniemiecki • wilamowski (wymysöryś) • wysokoniemiecki • Zuid-Gelders •