Marxisme

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket

Marxisme er ei nemning som blir nytta om ideane til den sosialistiske tenkjaren Karl Marx.

Marx skal sjølv ha protestert kraftig mot at tankane og teoriane hans blei gjorde til ein "isme", eit heilskapleg påstått altomfattande system. Særleg i den kommunistiske tradisjonen på 1900-talet blei marxismen eller marxismen-leninismen (sjå Vladimir Lenin) gjort til ei samling ufeilbarlege dogme, ei slags religionserstatning.

Slik dogmatisme er eigentleg ei umarxistisk tilnærming. Marx har komme med nokre grunnleggjande analyser av historia, kapitalismen, klassane og klassekampen, og føresetnadene for ei sosialistisk samfunnsordning. Mange sosialistar meiner nokre av desse analysene har vist seg å halde, men på andre område har Marx teke feil. For sosialistar flest er derfor Marx eit utgangspunkt for eiga tenking, og ikkje ein "isme".

Sjå òg mellom anna artiklane sosialisme, kommunisme, sosialdemokrati, Eduard Bernstein, Rosa Luxemburg, Karl Kautsky, Julius Martov, Otto Bauer.