Afrikaans

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket

Afrikaans er eit språk som først og fremst blir tala av dei kvite boerane i Sør-Afrika. Dei er etterkommarar etter innvandrarar som kom frå Nederland via Java på 1600-talet. Språket afrikaans byggjer derfor i grunnen på nederlandsk, og blir mellom anna kjenneteikna av ein delvis forenkla grammatikk og ein del språklån frå malayisk, afrikanske språk, portugisisk og andre språk.

I 1991 vart afrikaans tala av omlag 6 200 000 menneske i Sør-Afrika. Av desse var 100 000 tospråklege, med engelsk som andrespråk. Dessutan vart afrikaans da tala som andrespråk av 4 millionar sørafrikanarar. Afrikaans sin del av folket låg midt på 1990-talet på 15 prosent.

Afrikaans blir òg tala av mindre grupper av innbyggjarar i Australia, Botswana, Canada, Lesotho, Malawi, Namibia, New Zealand, Zambia og Zimbabwe.

Innhaldsliste 1 Grammatikk 1.1 Fonologi 1.2 Morfologi 1.2.1 Verb 1.2.2 Substantiv 1.2.3 Adjektiv 1.2.4 Pronomen 1.3 Syntaks

[endre] Grammatikk

Afrikaans er eit analytisk språk, det mest analytiske av alle indo-europeiske språk.

[endre] Fonologi

[endre] Morfologi

[endre] Verb

Infinitiv og presens er alltid homonym, med unntak av verbet wees "å vere", som har presensforma is, og verbet hê "å ha", som er het i presens. Verba kongruerer ikkje med subjektet. Som i mange tyske dialektar har preteritum vorte erstatta av perfektumsforma. "Eg brekk" er ek breek, men "eg brakk" er ek het gebreek. Futurum har ikkje noko separat form, men blir uttrykt med hjelpeverbet sal "skal", ek sal kom, "Eg blir å komme".

[endre] Substantiv

Afrikaans har ikkje grammatisk genus. Numerus blir markert med suffiks, enten -e eller -s. Afrikaanse substantiv blir ikkje bøygd i kasus. Afrikans uttrykkjer bestemtheit med hjelp av determinativane die (bestemt) og n (ubestemt).

[endre] Adjektiv

Når adjektiv står foran substantiv i bestemt form, får dei langt til eit suffiks -e, og i ein del tilfelle skjer det også fonologiske endringar i stammen.

[endre] Pronomen

[endre] Syntaks

Afrikaans syntaks minner mykje om syntaksen i nederlandsk. Afrikaans er eit V2-språk og eit SOV-språk, jf. Hy is siek vs. Ek weet dat hy siek is.