Ĉefministro (Francio)

El Vikipedio

Dominique de Villepin estas la nuna ĉefministro de la Franca Respubliko.

La franca ĉefministro (franclingve Premier ministre), laŭ la konstitucio de 1958, estas la estro de la registaro de la Franca Respubliko. Tiu posteno estas tipa de la Kvina Respubliko, ĉar dum la Tria kaj Kvara Respublikoj, la ĉefministro nomiĝis "Konsiliprezidento" (Président du Conseil) kaj havis malsaman potencon.

Enhavo

1 La franca ĉefministro laŭ la Kvina Respubliko
- 1.1 Laŭ la konstitucio
- 1.2 Praktike
2 Listo de la francaj ĉefministroj ekde la komenco de la Kvina Respubliko
3 Vidu ankaŭ
4 Ekstera ligilo

[redaktu] La franca ĉefministro laŭ la Kvina Respubliko

[redaktu] Laŭ la konstitucio

Laŭ la 8-a artikolo de la franca konstitucio de 1958, la ĉefministro estas nomumita de la Prezidento de la Respubliko, kiu povas ankaŭ (duonoficiale) trudi lian demision. La ĉefministro devas reprezenti la politikan partion aŭ aliancon, kiu tiam superas la Parlamenton.

Post sia nomumo, la ĉefministro proponas novan registaron al la Prezidento. Se la du homoj akordiĝas, la Prezidento sekve oficiale nomumas la proponitajn ministrojn.

Laŭ la 21-a artikolo, la ĉefministro "estras la agadon de la registaro". Krome, li devas garantii "la plenumon de la leĝoj" kaj disponas dekretan potencon. Tamen, li formale ne estas la hierarkia estro de la aliaj ministroj. Kune kun la Prezidento de la Respubliko, li nomumas la plej gravajn ŝtatoficistojn. Laŭ la 22-a artikolo, la koncernitaj ministroj devas plisubskribi la jurajn aktojn de la ĉefministro.

[redaktu] Praktike

Fakte, la vera rolo de la ĉefministro grandege dependas de la politika situacio. Kiam la Prezidento kaj la parlamenta plimulto ĉe la Nacia Asembleo devenas de la sama politika partio, la ĉefministro plejofte submetas sin al la Prezidento kaj aplikas la prezidentan programon, tiel havante malfortan influon. Okaze de kunloĝeco (Cohabitation), kiam la parlamenta plejmulto malkongruas kun la Prezidento, la ĉefministro fariĝas natura estro kaj elektas libere la registaran programon.

[redaktu] Listo de la francaj ĉefministroj ekde la komenco de la Kvina Respubliko

Por listo de la francaj Konsiliprezidentoj (3-a kaj 4-a Respublikoj), vidu Konsiliprezidento (Francio)

31-a de majo 2005	-	Dominique de Villepin
6-a de majo 2002	31-a de majo 2005	Jean-Pierre Raffarin
2-a de junio 1997	6-a de majo 2002	Lionel Jospin
17-a de majo 1995	2-a de junio 1997	Alain Juppé
29-a de marto 1993	16-a de majo 1995	Édouard Balladur
2-a de aprilo 1992	28-a de marto 1993	Pierre Bérégovoy (mortigis sin)
15-a de majo 1991	31-a de marto 1992	Édith Cresson
10-a de majo 1988	15-a de majo 1991	Michel Rocard
20-a de marto 1986	10-a de majo 1988	Jacques Chirac
17-a de julio 1984	20-a de marto 1986	Laurent Fabius
22-a de majo 1981	17-a de julio 1984	Pierre Mauroy
27-a de aŭgusto 1976	13-a de majo 1981	Raymond Barre
28-a de majo 1974	25-a de aŭgusto 1976	Jacques Chirac
6-a de julio 1972	27-a de majo 1974	Pierre Messmer
20-a de junio 1969	5-a de julio 1972	Jacques Chaban-Delmas
10-a de julio 1968	16-a de junio 1969	Maurice Couve De Murville
14-a de aprilo 1962	10-a de julio 1968	Georges Pompidou
8-a de januaro 1959	14-a de aprilo 1962	Michel Debré