Zaha Hadid

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Cầu trượt Bergisel ở Innsbruck

Zaha Hadid (tiếng Ả Rập: زها حديد; sinh ngày 31 tháng 10 năm 1950) là một nữ kiến trúc sư nổi tiếng người Anh theo trường phái Kiến trúc giải tỏa kết cấu.

Sinh ra ở Baghdad, Iraq, bà nhận bằng cử nhân toán học tại Đại học Hoa Kỳ ở Beirut, Liban, trước khi theo học tại Trường kiến trúc London (Architectural Association School of Architecture). Sau khi tốt nghiệp, Hadid làm việc cho văn phòng kiến trúc OMA (Office for Metropolitan Architecture) của Elia Zenghelis và giáo sư cũ của bà: Rem Koolhaas. Đồng thời, bà cũng làm trợ lí cho Rem tại Trường Kiến trúc London. Năm 1979, Hadid thành lập hãng thiết kế riêng ở London. Hiện nay bà đang đảm nhiệm dự án Cung thể thao nước 20000 chỗ ngồi cho Thế vận hội mùa hè 2012 ở London. Bà cũng là một nhà thiết kế nội thất có danh tiếng, bao gồm khu Trí tuệ (Mind Zone) tại Vòm Thiên niên kỉ của kiến trúc sư Richard Roger tại London.

Các công trình của bà mang nặng tính ý tưởng với những hình khối động và những giải pháp đặc biệt để để tiếp cận cũng như giải quyết công trình. Bà liên tục tham gia các cuộc thi thiết kế quốc tế. Mặc dù có rất nhiều đồ án thắng cuộc nhưng không được xây dựng. Trong số đó, nổi bật có The Peak Club ở Hồng Kông năm 1983, nhà hát Opera ở vịnh Cardiff, xứ Wales năm 1994. Năm 1988, bà tham dự triển lãm Kiến trúc giải tỏa kết cấu ở Bảo tàng nghệ thuật Hiện đại MoMA, Thành phố New York. Năm 2002, Hadid thắng trong cuộc thi quốc tế thiết kế tổng mặt bằng Trung tâm khoa học Singapore. Năm 2004, bà là nữ kiến trúc sư đầu tiên nhận giải thưởng Pritzker. Năm 2005, bà thắng trong cuộc thi thiết kế một sòng bạc mới ở Basel, Thụy Sĩ. Không chỉ là một kiến trúc sư nổi tiếng, bà còn nổi tiếng về với tác phẩm trong nghệ thuật sắp đặt, tranh vẽ và đồ nội thất. Bà cũng được trao tặng Huân chương Đế quốc Anh, tước sĩ quan (CBE). Hiện nay, bà là thành viên của ban biên tập Bách khoa toàn thư Britannica (Encyclopædia Britannica).

Bà là giáo sư giảng dạy nhiều đại học lớn trên thế giới, trong số đó có Trường Nghệ thuật Thị giác (Hochschule für Bildende Künste) ở Hamburg (Đức), Trường thiết kế tại Đại học Harvard, Đại học Chicago, Đại học Columbia tại Thành phố New York. Hiện bà đang giảng dạy tại Đại học Nghệ thuật ứng dụng Wien ở Áo.

[sửa] Một số đồ án nổi tiếng

• Trạm cứu hỏa Vitra, Weil am Rhein, Đức, 1993
• Trung tâm Nghệ thuật Đương đại Rosenthal, Cincinnati, Ohio, Mỹ, 1998
• Ga phía bắc Hoenheim, Strasbourg, Pháp, 2001
• Cầu trượt tuyết Bergisel, Innsbruck, Áo, 2002
• Ordrupgaard annexe, Copenhagen, Đan Mạch, 2005
• Trung tâm Khoa học Phaeno, Wolfsburg, Đức, 2005
• Ga tàu điện trên cao Nordketten, Innsbruck, Áo, 2005
• Trung tâm BMW, Leipzig, Đức, 2005

[sửa] Tham khảo

• Elisabeth Blum: "Ein Haus, ein Aufruhr. Anmerkungen zu Zaha Hadids Feuerwehrhaus", Vieweg Wiesbaden, 1997
• Zaha Hadid, Helene Binet: "Architecture of Zaha Hadid in Photographs of Hélène Binet.", Lars Müller Verlag Baden 2000
• Sonia Ricon Baldessarini: "Wie Frauen bauen. Architektinnen von Julia Morgan bis Zaha Hadid.", AvivA Berlin 2001,
• Zaha Hadid, Patrik Schumacher: "Latent Utopias. Experiments within Contemporary Architecture." Steirischer Herbst 2002, Springer Wien u.a. 2002
• Markus Dochautschi: "Space for Art. Zaha Hadid, Contemporary Arts Center, Cincinnati.", Lars Müller Verlag Baden, 2003
• Peter Noever: "Zaha Hadid - Architektur", Hatje Cantz Ostfildern 2003
• Schumacher, Patrik: "Digital Hadid. Landscapes in motion.", Birkhäuser Basel 2004
• Peter Giovanni, Zaha Hadid: "Zaha Hadid. Terminal Hoenheim-Nord Strasbourg", Lars Müller Verlag Baden 2004
• Gordana Fontana-Giusti und Patrik Schumacher: "Zaha Hadid. Das Gesamtwerk". Vier Bände im Schuber, Birkhäuser Basel, 2005

[sửa] Liên kết ngoài

• Trang web của Zaha Hadid
• Trang về Zaha Hadid tại giải thưởng Pritzker
• Các bài viết của bà
• bio/images/articles Các bài viết của Zaha Hadid tại KultureFlash
• Video Phát biểu của Zaha Hadid trong buổi lễ khánh thành Trung tâm khoa học Phaeno, 24 tháng 11 năm 2005