Tiệc Thánh

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Tiệc Thánh, hoặc Bí tích Thánh thể hoặc Tiệc Ly, là thánh lễ được cử hành bởi tín hữu Cơ Đốc theo lời dạy của Chúa Giê-xu được ký thuật trong Tân Ước, để tưởng nhớ Chúa Giê-xu theo những việc ngài đã làm trong bữa Tiệc Ly. Chúa Giê-xu lấy bánh, bẻ ra, phân phát cho các môn đồ mà nói rằng "Này là thân thể ta", rồi lấy rượu nho đưa cho môn đồ mà phán rằng "Này là huyết ta". Nhìn chung, tín hữu Cơ Đốc thừa nhận có sự hiện diện của Chúa Giê-xu trong thánh lễ này, mặc dù có những quan điểm khác nhau nhằm giải thích bản chất, thời điểm và không gian của sự hiện diện ấy. "Bí tích Thánh thể" thường được dùng để chỉ bánh và rượu nho được hiến tế trong thánh lễ, trong khi "Tiệc Thánh" nhấn mạnh vào sự thông công giữa con người và Thiên Chúa và giữa các tín hữu với nhau khi cử hành thánh lễ.

Từ Eucharist có từ nguyên trong Hi văn εὐχαριστία và có nghĩa là tạ ơn, đến từ động từ εὐχαριστῶ (biết ơn), được tìm thấy trong 55 câu trong Tân Ước. Bốn trong số các câu Kinh Thánh này ghi lại lời tạ ơn của Chúa Giê-xu trước khi ngài phân phát bánh và rượu nho cho các môn đồ và công bố rằng ấy là thân thể và huyết của ngài.

Mục lục

1 Thuật ngữ
2 Kinh Thánh
3 Thần học
4 Xem thêm
5 Tham khảo
6 Liên kết ngoài
- 6.1 Giáo nghi và Mục vụ
- 6.2 Lịch sử, thần học,...

[sửa] Thuật ngữ

Bí tích Thánh thể (Eucharist - từ tiếng Hi Lạp Εὐχαριστία eucharistia, "tạ ơn") xuất hiện sớm trong lịch sử hội thánh. Ignatius, Giám mục thành Antioch, tử đạo tại Roma khoảng năm 110, đã sử dụng thuật ngữ này cho cả thánh lễ cũng như cho bánh và rượu nho, ba lần trong Thư gởi tín hữu ở Smyrna, và một lần trong Thư gởi tín hữu ở Philadelphia. Justin Martyr, khoảng năm 150, trong một đoạn văn mô tả chi tiết thánh lễ, viết "Bí tích Thánh thể" được các tín hữu dùng: "Đồ dùng này được gọi trong vòng chúng ta là Bí tích Thánh thể..." (Biện giáo, 66). Ngày nay thuật ngữ này được sử dụng rộng rãi trong các giáo hội Công giáo, Chính Thống giáo, Anh giáo và Giáo hội Luther, nhưng không phổ biến trong cộng đồng Kháng Cách.

Tiệc Thánh (Anh ngữ Communion hoặc Holy Communion, từ tiếng Latin communio, nghĩa là "chia sẻ với nhau"), được sử dụng bởi tín hữu Công giáo, Chính Thống giáo, Anh giáo, đặc biệt là tín hữu Kháng Cách. Trong giáo hội Công giáo và Chính Thống giáo, thuật ngữ này thường được áp dụng cho việc dự phần vào bánh và rượu nho được hiến tế hơn là cho toàn bộ thánh lễ. Trong khi đó, các giáo hội khởi phát từ cuộc Cải cách Kháng Cách sử dụng thuật ngữ "Tiệc Thánh" để chỉ toàn bộ thánh lễ, tập chú vào mối tương giao giữa các tín hữu, giữa cá nhân với hội thánh và với Thiên Chúa, cũng là ngụ ý cho mối tương giao giữa các thân vị trong Ba Ngôi, lập nền cho các mối tương giao khác.

[sửa] Kinh Thánh

Ba sách Phúc âm đồng quan (Matthew 26. 26-29; Mark 14. 22-24; Luca 22. 19,20) cũng như thư thứ nhất của Phao-lô gởi tín hữu ở Corinth đều thuật lại việc Thiết lập lễ Tiệc Thánh bởi Chúa Giê-xu trong bữa Tiệc Ly: "Hãy lấy mà ăn, này là thân thể ta ... Hãy lấy mà uống, này là huyết ta ... Hãy làm điều này để nhớ đến ta". Mọi ý nghĩa của việc cử hành lễ Tiệc thánh đều lập nền trên mạng lịnh này. Chương 6 của Phúc âm John (Gioan hoặc Giăng) ký thuật lời của Chúa Giê-xu giúp chúng ta hiểu rõ hơn ý nghĩa của thánh lễ: "Vì thịt ta thật là đồ ăn, huyết ta thật là đồ uống. Người nào ăn thịt ta và uống huyết ta, thì ở trong ta và ta ở trong người". (John 6. 55,56).

[sửa] Thần học

Tiệc Thánh hoặc Bí tích Thánh thể luôn là tâm điểm của sự thờ phượng trong cộng đồng Cơ Đốc giáo, mặc dù có những giải thích khác nhau về thánh lễ này. Đại thể, các truyền thống Công giáo, Anh giáo và Chính Thống giáo xem Bí tích Thánh thể là sự ứng nghiệm cho kế hoạch của Thiên Chúa nhằm cứu nhân loại khỏi tội lỗi, là sự hoài niệm và tái hiện sự đóng đinh và sự phục sinh của Chúa Giê-xu, là phương tiện giúp tín hữu hiệp nhất với Thiên Chúa và và hiệp nhất với nhau, cũng như dâng lên lời tạ ơn về thánh lễ này. Trong khi đó, các giáo hội thuộc cộng đồng Kháng Cách tập chú vào trải nghiệm của người dự thánh lễ trong sự thông công với Thiên Chúa và với hội thánh, cùng những lợi ích tâm linh như dự phần vào sự hiện diện huyền nhiệm của Chúa Cơ Đốc, sức mạnh củng cố đức tin và niềm hi vọng vào nước Chúa.

[sửa] Công giáo La Mã

Theo Giáo hội Công giáo, Bí tích Thánh thể là một trong bảy phép bí tích, cũng được xem là "nữ hoàng của các phép bí tích", và là "bí tích chí thánh". Bí tích Thánh thể là tưởng niệm sự thương khó, sự chết và sự sống lại của Chúa Cơ Đốc, nên được hiểu theo ý nghĩa đầy trọn nhất theo Kinh Thánh. Nói cách khác, bí tích này không chỉ là một sự hồi niệm mà còn là một sự hiện diện đích thực của các biến cố ấy. Do đó, Bí tích Thánh thể nên được hiểu là thực sự dự phần vào sự hiến tế Chúa Cơ Đốc, sự thể hiện trong hiện tại, một biến cố đã xảy ra trong quá khứ nhưng có giá trị mãi mãi.

Chỉ có linh mục (tiếng Anh priest, cũng có nghĩa là thầy tư tế), hoặc giám mục, được ban cho thẩm quyền cử hành thánh lễ và hiến tế trong Bí tích Thánh thể, nhân danh Chúa Ki-tô (in persona Christi). Linh mục chủ tế thay mặt Chúa Ki-tô, là Đầu của Hội thánh, và hành lễ trước mặt Thiên Chúa trong danh nghĩa của Hội thánh. Bánh phải là bánh mì và rượu phải làm từ nho.

Theo quan điểm của Giáo hội Công giáo La Mã, khi bánh và rượu được hiến tế trong Bí tích Thánh thể, chúng không còn là bánh và rượu, mà trở nên thịt và huyết của Chúa Ki-tô. Không phải là sự biến đổi trong vật chất, mà là trong bản thể. Sự hiến tế bánh và rượu nho thể hiện sự tách rời thân thể của Chúa Giê-xu khỏi huyết của ngài trên Đồi Sọ. Tuy nhiên, giáo hội dạy rằng sau khi Chúa Giê-xu phục sinh, thịt và huyết của ngài không còn tách rời. Vì vậy, khi linh mục nói "Mình Chúa Ki-tô" khi ban bánh và "Máu Chúa Ki-tô" khi ban chén, người dự lễ, mặc dù chỉ nhận bánh, là nhận lãnh Chúa Ki-Tô cách đầy đủ và trọn vẹn.

Sự biến đổi huyền nhiệm của bánh và rượu nho trong Bí tích Thánh thể, được các tác giả thế kỷ 12 gọi là "sự biến thể" (transubstantiation).

Tóm lại, theo thuyết biến thể, bản thể của bánh và rượu nho biến đổi theo cách vượt quá sự hiểu biết của con người để trở nên Thân thể, Huyết, Linh hồn và Thần tính của Chúa Ki-tô, trong khi những yếu tố vật lý và hoá học của bánh và rượu vẫn tồn tại.

[sửa] Chính Thống giáo

Các giáo hội Cơ Đốc ở phương Đông có quan điểm tương tự với đức tin Công giáo khi cho rằng trong thánh lễ, bánh và rượu nho thực sự trở nên thân thể và huyết của Chúa Cơ Đốc, dù họ không sử dụng các thuật ngữ của học thuyết biến thể, cũng không tìm cách giải thích tiến trình biến đổi của bánh và rượu.

[sửa] Giáo hội Luther

Tín hữu giáo hội Luther chấp nhận giáo lý "Đồng thể" (Consubstantiation), theo đó thân thể và huyết của Chúa Giê-xu Cơ Đốc hiện diện trong, với và bên dưới bản thể của bánh và rượu nho.

[sửa] Anh giáo

Dù thừa nhận sự hiện diện của Chúa Cơ Đốc trong thánh lễ, thần học Anh giáo mở rộng phạm vi giải thích sự hiện diện này từ thuyết biến thể, đôi khi dẫn đến sự tôn kính dành cho bánh thánh và rượu thánh (phổ biến trong vòng tín hữu Công giáo Anh) đến niềm xác tín tương tự như của thần học Calvin, không tập chú vào yếu tố bánh và rượu (phổ biến trong vòng tín hữu Anh giáo Tin Lành).

[sửa] Giám Lý

Những môn đồ của John Wesley khẳng định rằng ân điển của Chúa Cơ Đốc được trải nghiệm qua sự hiện diện của ngài trong thánh lễ như một sự huyền nhiệm. Wesley bác bỏ học thuyết biến thể.

[sửa] Thần học Calvin

Nhiều tín hữu thuộc cộng đồng Kháng Cách, nhất là những người chịu ảnh hưởng thần học John Calvin, tin rằng thân thể và huyết của Chúa Cơ Đốc không thực sự ngự vào bánh và rượu nho, nhưng theo lời của Calvin, "Chúa Thánh Linh hiệp nhất những điều bị phân cách trong không gian" và "những ai bởi đức tin tham dự thánh lễ sẽ nhận lãnh nhiều lợi ích từ Chúa Cơ Đốc, song những người không tin mà dự thánh lễ sẽ bị đoán phạt. Bởi đức tin (không chỉ đơn thuần bởi khả năng cảm nhận của trí tuệ), trong Chúa Thánh Linh, người dự lễ sẽ nhận lãnh Thiên Chúa hoá thân thành người (Chúa Giê-xu Cơ Đốc), giống như cảm giác được chạm đến ngài, hầu cho khi ăn bánh và uống nước thì Chúa Cơ Đốc ngự vào lòng của người có đức tin cũng giống như khi chúng ta ăn và nuốt thức ăn vậy".

Calvin quyết liệt bác bỏ việc sùng kính dành cho bánh và nước nho, xem đó là tội "thờ lạy hình tượng", cũng không chấp nhận học thuyết biến thể, nhưng xem bánh và nước nho là phương tiện giúp tín hữu hướng lòng về sự phục sinh và sự tái lâm của Chúa Giê-xu.

[sửa] Thần học Zwingli

Bánh và rượu nho chỉ là biểu trưng cho thân thể và huyết của Chúa Giê-xu Cơ Đốc. Khi tham dự thánh lễ Tiệc Thánh, tín hữu tưởng nhớ đến bữa Tiệc Ly, sự thương khó và sự chết chuộc tội của Chúa Giê-xu Cơ Đốc ("Ấy là Chúa Giê-xu, trong đêm Ngài bị nộp, lấy bánh, tạ ơn, rồi bẻ ra mà phán rằng: Nầy là thân thể ta, vì các ngươi mà phó cho; hãy làm điều này để nhớ đến ta. Cũng một thể ấy, sau khi ăn bữa tối rồi, Ngài lấy chén và phán rằng: Chén này là giao ước mới trong huyết ta; hễ khi nào các ngươi uống, hãy làm điều này để nhớ ta", 1Cor. 11.24,25).

Khởi phát từ Huldrych Zwingli, nhà lãnh đạo cuộc cải cách tôn giáo tại Thụy Sĩ vào thế kỷ 16, quan điểm này được chấp nhận rộng rãi trong nhiều giáo hội thuộc cộng đồng Kháng Cách, đặc biệt là các tín hữu Baptist.

Những tín hữu chấp nhận quan điểm thần học này dành cho Tiệc Thánh vị trí quan trọng trong giáo nghi vì, theo Tân Ước, đây là một trong hai thánh lễ - cùng với lễ báp têm (rửa tội) - do chính Chúa Giê-xu thiết lập, đồng thời nhấn mạnh đến trải nghiệm thông công giữa người dự thánh lễ với Thiên Chúa, và giữa cá nhân với hội thánh. Thánh lễ cũng biểu trưng cho sự hiệp nhất của tín hữu với Chúa Cơ Đốc (Ngài là Đầu của Hội thánh), ban cho tín hữu sức mạnh để khẳng quyết sự cứu rỗi, củng cố đức tin trong sống đạo, cũng là biểu tượng cho sự vui thoả và niềm hi vọng vào Vương quốc của Thiên Chúa. (Augustus Strong. Systematic Theology. Philadelphia, The Judson Press, 1907).

[sửa] Xem thêm

[sửa] Tham khảo

1963 edition of The New Saint Joseph: First Communion Catechism, Baltimore Catechism
Anderson, S. E. The First Communion
Chemnitz, Martin. The Lord's Supper. J. A. O. Preus, trans. St. Louis: Concordia, 1979. ISBN 0-570-03275-X
Dix, Dom Gregory. The Shape of the Liturgy. London: Continuum International, 2005. ISBN 0826479421
Elert, Werner. Eucharist and Church Fellowship in the First Four Centuries. N. E. Nagel, trans. St. Louis: Concordia Publishing House, 1966. ISBN 0-570-04270-4
Felton, Gayle. This Holy Mystery. Nashville: Discipleship Resources, 2005. ISBN 088177457X
Father Gabriel. Divine Intimacy. Rockford, IL: Tan Books and Publishers, Inc., 1996 reprint ed. ISBN 0895555042
Grime, J. H. Close Communion and Baptists
Jurgens, William A. The Faith of the Early Fathers. Collegeville, MN: The Liturgical Press, 1970. ISBN 0814604323
Kolb, Robert and Timothy J. Wengert, eds. The Book of Concord: The Confessions of the Evangelical Lutheran Church. Minneapolis: Fortress Press, 2000. (ISBN 0800627407)
Lefebvre, Gaspar. The Saint Andrew Daily Missal. Reprint. Great Falls, MT: St. Bonaventure Publications, Inc., 1999.
Macy, Gary. The Banquet’s Wisdom: A Short History of the Theologies of the Lord’s Supper. (2005, ISBN 1878009508)
McBride, Alfred, O.Praem. Celebrating the Mass. Our Sunday Visitor, 1999.
Nevin, John Williamson. The Mystical Presence: A Vindication of the Reformed or Calvinistic Doctrine of the Holy Eucharist. 1846; Wipf & Stock reprint, 2000. ISBN 1579103480.
Oden, Thomas C. Corrective Love: The Power of Communion Discipline. St. Louis: Concordia Publishing House, 1995. ISBN 0-570-04803-6
Sasse, Hermann. This Is My Body: Luther's Contention for the Real Presence in the Sacrament of the Altar. Eugene, OR: Wipf & Stock, 2001. ISBN 1579107664
Schmemann, Alexander. The Eucharist. St Vladimir's Seminary Press, 1997. ISBN 0881410187
Stoffer, Dale R. The Lord's Supper: Believers Church Perspectives
Stookey, L.H. Eucharist: Christ's Feast with the Church. Nashville: Abingdon, 1993 ISBN 0687120179
Tissot, The Very Rev. J. The Interior Life. 1916, pp. 347-9.
Wright, N. T. The Meal Jesus Gave Us