Schleswig-Holstein

Vikipedi, özgür ansiklopedi

**Schleswig-Holstein**
Bayrağı	Flaması

Temel bilgiler
Resmi dil:	Almanca, Aşağı Almanca (Platdüütsch), Frizonca, Danca
Başkent:	Kiel
Yüzölçümü:	15.763,18 km²
Nüfus:	2.828.986 (30. Haziran 2005)
Nüfus Yoğunluğu:	km² başına 179 kişi
Kişi başına düşen borç:	7.386 Euro (2005 sonu itibariyle)
Websitesi:	[1]
Siyasi yapı
Başbakan:	Peter Harry Carstensen (CDU)
İktidardaki partiler:	CDU ve SPD
Federal temsil
Federal Konsey'deki oy hakkı:	4
Konumu

Schleswig-Holstein (Frizonca: Slaswik-Holstiinj, Danca: Slesvig-Holsten), Almanya'nın en kuzey eyaletidir(Land). Güneyde Hamburg eyaletinden, kuzeyde Danimarka'ya kadar uzanır ve Jutland Yarımadasının güney yarısını kaplar. Yüzölçümü 15.729 km'dir. Doğuda Baltık Denizi, batıda Kuzey Denizi, güneydoğuda da Mecklenburg-Batı Pomeranya eyaleti ile çevrilidir. Yönetim merkezi Kiel'dir.

[değiştir] Tarihçe

Schleswig ve Holstein tarih boyunca Danimarka, İsveç, Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu, Prusya ve Avusturya arasında anlaşmazlık konusu oldu ve bölgede zaman zaman iç çatışmalar yaşandı. 12. yüzyılda düklük olan Schleswig, 1864'e değin Danimarka'ya bağlı kaldı. Daha bağımsız bir gelişme gösteren Holstein ise önce kontluk, 1474'ten sonra da düklük olarak Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu'na bağlandı ve 1815'ten sonra yeni kurulan Alman Konfederasyonu'na katıldı. 1840'larda bölgedeki ulusal azınlıkların hakları, Danimarka krallık ailesinin veraset hakları ve Danimarka'nın iki düklükteki çıkarları gibi sorunlar nedeniyle bu iki bölge, Almanya'da önderliği ele geçirmek isteyen Prusya'yla Avusturya arasında çekişme konusu oldu. Prag Antlaşması'yla (1866) tek bir eyalet olarak Prusya'ya bağlandı. Ama bölgede yaşayan Almanlar ayrı bir Alman devleti kurmak istediğinden, birleşme çeşitli sorunlara yol açtı. Versailles Antlaşması uyarınca 1920'de yapılan halkoylamasıyla, farklı uluslarin yaşadığı bölgelere uygun düşen sınırlar çizildi. Schleswig-Holstein İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra eyalet statüsü kazandı ve ilk eyalet meclisi 1947’de göreve başladı.

[değiştir] Coğrafya

Eyalet yüzey şekilleri bakımından doğu, orta ve batı olmak üzere üç bölgeye ayrılabilir. Genç buzultaşlarından oluşan doğudaki tepelerde, çok sayıda göl vardır. Bu yöre, kil, mil ve kum karışımı toprağıyla Almanya'nın en verimli bölgesidir. Eyaletin ortasındaki eski buzultaşlarından oluşan dağlık bölge ise ancak iki yüzyıldan beri işlenebilen verimsiz topraklarla kaplıdır. Schleswig-Holstein, Gulf Stream'in etkisinde olduğundan kışlar ve yazlar ıhk geçer. Ortalama yıllık sıcaklık 8°C'dir. Nem ve yağış oranının (yılda ortalama 76 mm) yüksekliği, bitkilerin gelişmesine elverişli bir ortam yaratmıştır. Buna karşılık sert rüzgârlar, toprağın üst tabakasının aşınmasına ve kurumasına neden olmaktadır.

[değiştir] Demografik yapı

Halkın çoğu kentlerde yaşar. En kalabalık kentler, eyaletin yönetim ve sanayi merkezi olan Kiel ile Lübeck, Neumünster ve Flensburg'dur. II. Dünya Savaşı'nın sonunda ordu birliklerinin bölgeden çekilmesi, 1 milyonun üzerinde insanın buraya yerleştirilmesi ve çoğu doğudan gelen göçmenler toplumsal sorunlara ve nüfusun savaş öncesine göre yaklaşık iki kat artmasına neden olmuştur. Nüfus, 30 Temmuz 2005 itibariyle 2.828.986'dir.

Lübeck, eyaletin önde gelen kentlerindendir

[değiştir] Dil ve Din

Aşağı Almancanın Holstein lehçesi bölgede hâlâ konuşulmaktadır. Eyaletin kuzeyindeki Danca konuşan azınlığın kendi okulları vardır. 2000 yılı tarihli istatistiklere göre eyalet nüfusunun yüzde 63,8'i Protestan, yüzde 6,1'i ise Katolik Kilisesi'ne mensuptur. Resmi verilere göre eyalette yaşayan Müslüman sayısı 25.000'dir.

[değiştir] Ekonomi

Başlıca tarımsal ürünler buğday, şekerkamışı ve patatestir. Hayvancılık ve mandıracılık eyalete bitkisel ürünlerden daha fazla gelir sağlar. Eyaletteki orman varlığı çok zengin olmamakla birlikte, başka bölgelerdeki ormanları oluşturan fidanların çoğu burada yetiştirildiğinden, Schleswig-Holstein "Alman ormanlarının beşiği" olarak anılır. Sanayinin eyalet ekonomisindeki payı gitgide artmaktadır. Başlıca sanayi dalları makine, elektrikli eşya, kâğıt, dokuma ve giyim eşyası üretimi ile gemi yapımıdır. Turizm gelişme yolundadır. Uzun kıyı şeridi ve stratejik konumu nedeniyle eyalet yüzyıllar boyunca [[deniz trafiği]] açısından önem taşımıştır. Baltık kıyısındaki fiyortlarda eyaletin büyük liman kentleri olan Lübeck, Kiel ve Flensburg yer alır. Eyaleti boydan boya geçen Kiel Kanalı Kuzey Deniziyle Baltık Denizini birleştirir. Hamburg yakınlarındaki Kaltenkirchen'de sesüstü uçakların inebileceği büyük bir havaalanı yapılmaktadır.

[değiştir] Eğitim ve Kültür

Eğitim düzeyinin çok yüksek olduğu eyaletteki başlıca yükseköğretim kurumu Kiel Üniversitesi'dir (1665). 1964'te Lübeck'te bir tıp fakültesi açılmıştır. Eyalette ayrıca iki öğretmen okulu ile çeşitli yükseköğretim kurumları vardır. Yetişkinlerin eğitimine ve kütüphanelere eskiden beri büyük önem verilmektedir. Eyalette yaklaşık 50 müze bulunur. Avrupa'nın en eski ekonomik araştırma merkezlerinden biri olan Kiel'deki Dünya Ekonomi Enstitüsü'nün siyasal iktisat alanında çok büyük bir kütüphanesi vardır.