Web - Amazon

We provide Linux to the World


We support WINRAR [What is this] - [Download .exe file(s) for Windows]

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
SITEMAP
Audiobooks by Valerio Di Stefano: Single Download - Complete Download [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Alphabetical Download  [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Download Instructions

Make a donation: IBAN: IT36M0708677020000000008016 - BIC/SWIFT:  ICRAITRRU60 - VALERIO DI STEFANO or
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Abbreu - Wikipedia

Abbreu

From Wikipedia

Israiliti si dissètanu a l'acqua dâ roccia di Mosè (Ancilu Brunzinu)
Enlarge
Israiliti si dissètanu a l'acqua dâ roccia di Mosè (Ancilu Brunzinu)

Lu tèrmini sicilianu abbreu o ebbreu (forma siciliana muderna ca veni dû talianu ebreo e c’havi oi na diffusioni mpurtanti). Cci voli pricisari ca l’abbrei sunnu chiamati abriei dî cumunitati galluitàlichi di Sicilia.

Lu tèrmini plurali abbrei è nu tèrmini assai disfìcili di difìniri. Di fattu si pò spiari siddu l’abbrei sunu simpricimenti nu gruppu riliggiusu, nu pòpulu o simpricimenti li siquaci di na cultura.


L'abbraismu è effittivamentu na riliggiuni e l'idintitati abbràica è basata supra sta fidi, ma ô stissu tempu arìa sbagghiatu affirmari ca sulu cu sequi tali riliggiuni è n’abbreu. Nta sti tèrmini, sarìa forsi cchiù currettu parrari di nu ncrociu tra nu gruppu riliggiusu e na stirpi, ca traccia la sô urìggini ligginnaria ‘n Jacobbi, divinutu appoi Israeli.

L’abbrei si vìttiru sempri videmma comu nu pòpulu a causa dî cumuni liggi riliggiusi macari tra la pupulazzioni ‘n diàspora. Puru siddu è pussìbbuli cummèrtirisi a l'abbraismu, abbisogna dìciri ca l'abbraismu diriva quasi sempri dâ discinnenza.

ô stissu tempu sarìa sbagghiatu difìniri l’abbrei comu etnia spicìfica. Ntô munnu cci sunnu abbrei cu tratti sumàtici e culuri dâ peddi diversi, nzinu a agghicari ô casu di l’abbrei etiopi câ peddi nìura. Chistu nunustanti, abbisogna dìciri c’arcuni ricerchi scummigghiaru ca bona parti di l’abbrei di l'Europa pòrtanu ancora tracci di ‘urìggini ginètica cumuni.

Secùnnu li liggi riliggiusi abbràichi, cu nn’havi na matri abbrea è a sô vota n’abbreu, ndipinnintimenti dî sô cridenzi. Chistu pirchì la matri è ncarricata, ntâ tradizzioni, d’aducari li figghi secùnnu li tradizzioni e custumanzi abbràichi.

Ìndici

[cancia] Storia

Nazzioni Abbrei
Stati Uniti 5.671.000 (stima)
Israeli 5.200.000 (stima)
Europa Menu di dui miliuna (stima)
•  Francia 600.000 (stima)
•  Regnu unitu 267.000 (cinzimentu dû 2001)
•  Girmania 100,000 (2004 stima) o 60,000 (stima)
•  Ex URSS 400.000 (stima)
Canada 371.000 (stima)
Argintina 250.000 (stima)
Brasili 130.000 (stima)
Australia 100.000 (stima)
Sudàfrica 106.000 (stima)
Mèssicu 40.700 (stima)
Asia (sclusu Israeli) 50.000 (stima)
Tutali 13.900.000 (stima)

Ntê tèmpura bìbblici l’abbrei risidìanu suprattuttu ntô tirritoriu ca fu appoi chiamatu Palistina dû mpiraturi rumanu Titu ô tempu dâ secùnna diàspora, ntô tintativu di fàciri scurdàrisi a l’abbrei la sô terra d'urìggini (‘n manera anàluga canciau Girusalemmi in Aelia Capitolina).
Li sô urìggini si pèrdinu ntâ liggenna. La riliggiuni criata d’iddi è la cchiù antica riliggiuni monuteìstica dû globbu.

Li rumani cacciaru la quasi tutalitati di l’abbrei dâ Palistina, prubbabbirmenti pi pùniri la sô nzubburdinazzioni custanti ô putiri Rumanu.

Di ddu mumentu ‘n appoi la maiuri parti di l’abbrei camparu sparsi pû munnu, ntâ diàspora. Spissu pirsiquitati e cacciati di paisi ‘n paisi, li sô pirigrinazzioni foru multèplici.

Ntôn primu pirìudu cci foru videmma tanti casi di cummirsioni a l'abbraismu. Dittu chistu, l’abbrei nun foru mai ntirissati a fàciri prusilitismu riliggiusu e a acciari cummirtuti. Cû jiri dî sèculi, l’abbrei s’hannu sparsi suprattuttu ‘n Mediu Urienti, ‘n Nord Àfrica e ‘n Europa, macari siddu arcuni cumunitati agghiunceru l'Innia e la Cina.

‘N Europa la sô vita fu sempri assai disfìcili, pi via dî priggiudizzi e dî misuri discriminatorî ntê cunfrunti di l’ùnica minuranza riliggiusa nun-cristiana, ch’èranu muvuti ‘n parti di l'accusa ca l’abbrei èranu li rispunzàbbili di l'accisioni di Gesù Cristu. Cû tempu si distinqueru dui gruppi d’abbrei: l’ ashkenazi, zoè l’abbrei di l'Europa nord-urintali, e li sifarditi, zoè li discinnenti di l’abbrei cacciati dâ Spagna (e quinni dâ Sicilia ch’era spagnola) doppu la ricunquista cattòlica, ca s’hannu sparsi ‘n tuttu lu bacinu Miditirràniu.

Cci sunnu noltri l’abbrei mizrachi, zoè "urintali", ca campàvanu suprattuttu ‘n Misuputamia e ntâ Persia, ma a voti videmma iddi vennu chiamati erruniamenti sifarditi.

La lingua usata urigginariamenti di l’abbrei era l'abbràicu, ma ntâ diàspora l’abbrei cissaru prestu di parrari sta lingua, cunzirvànnunni l'usu sulu pî rituali riliggiusi. versu lu 1400-1500 l’abbrei di l'Europa urintali svilupparu lu yiddish, na lingua cu anchî accanzati lissicali tudischi ma ch’era scrivuta cu l'alfabbetu abbràicu.

Nta l'Àfrica dû nord tra li sifarditi si sviluppau mmeci lu ladinu, na lingua ricca di tèrmini spagnoli e àrabbi. ‘N Italia si sviluppau, a Roma ma macari ntê cumunitati tuscani (e ‘n particulari a Livurnu), lu baggittu, assai sìmuli ôn dialettu talianu.

L’abbrei si distinqueru spissu pû sô grande ricuri ntillittuali e pû sô successu nta l’arti, ntê scenzi e ntô cummerciu, suprattuttu nta l'Europa uccidintali, nunustanti li cunnizzioni dicisamenti svantaggiati ‘n cui èranu custrinciuti a campari, ntirditti quasi sempri dû putiri prucacciàrisi tìtuli di prupitati mmubbiliari, e èranu custrinciuti quinni sulu a li misteri "libbirali" e, a pàrtiri di l'asempiu di Vinizzia e Roma, ubbricati a campari ‘n ghetti chiusi macari pi sfujiri a atti di ntulliranza di tanti cuncitadini cristiani.

Pi tuttu chistu li furtuni di l’abbrei foru spissu “altalinanti”, e nun tutti li cumunitati abbràichi dâ storia si pòttiru distinquiri ntê campi dâ cultura, di l'artiggianatu, dû cummerciu o dî prufissioni finanziarî cui èranu suventi prissantimenti esurtati a upirari dî vari règgimi cristiani e mussurmani mediuevali vista la ntirdizzioni riliggiusa (prisenti videmma nta l'Abbraismu) dû cussiddittu "cummerciu dû danaru" finalizzata â cuncissioni di prèstiti picuniari arreri ntiressu. ‘N nummarusi paisi nfatti, spiciarmenti di l'Est europeu, li casi di cumunitati abbràichi ch`èranu custrinciuti a campari ô lìmmiti dâ ndiggenza e ca si didicàvanu a misteri artiggianali e a misteri di l'agricultura e a l’addivamentu di sussistenza, foru tutt'àutru ch’episòdici.

[cancia] La prisenza ebbrea n Sicilia

Nzinu ô 1492, annu n'cui la riggina di Spagna Isabella I di Castigghia urdinau d'assucutari l'ebbrei nun cunvirtiti dî tirritoria dâ munarchia spagnola, la Sicilia era abbitata di na cumunità d'ebbrei prisenti pi sèculi nti l'isula. N generali, l'ebbrei abbitavunu nta quartèri pirifèrici dî citati, chi comu a Rausa, Muòrica, Scicli o Spaccafurnu avèvunu lu stissu nòmu: Cartidduni. Stu nomu vèni di l'arabbu Hàrat al-yahùd chi veni a significari quartèri di ebbrei.


[cancia] Oi

Ô jornu d'oi l’abbrei dû munnu sunnu sempri cchiù nziruti ntê sucitati muderni di cui quasi tutti iddi fannu parti, e li matrimoni misti tra abbrei e nun-abbrei sunnu ‘n cuntìnuu aumentu, comu li casi d’abbannunu dû propiu ritaggiu culturali.

Si carcula c'attuarmenti cci sunnu dî 15 a li 20 miliuna d'abbrei ntô munnu, macari siddu pricisi stimi sunu assai disfìcili. Di chisti, 6 miliuna càmpanu nta l' USA e 5 miliuna 'n Israeli. Nta l'Europa lu paisi cû maiuri nùmmaru d'abbrei è la Francia cu 600.000 appartinenti.

'N Italia la cumunitati abbràica conta circa 35.000 membri.

[cancia] Rifirimenti

Giuvanni Di Stefanu: Synagogues dans la Comté de Modica en Sicile, p. 22.

[cancia] Culligamenti sterni

Siti stituzziunali: ‘N riti s’àccianu cintinara di siti supra l’abbraismu ca ponnu videmma èssiri nun attinnìbbuli, pi cumpritizza ccà vennu ripurtati chiddi stituzziunali nazziunali ‘n òrdini alfabbèticu:

[cancia] Vuci currilati

Our "Network":

Project Gutenberg
https://gutenberg.classicistranieri.com

Encyclopaedia Britannica 1911
https://encyclopaediabritannica.classicistranieri.com

Librivox Audiobooks
https://librivox.classicistranieri.com

Linux Distributions
https://old.classicistranieri.com

Magnatune (MP3 Music)
https://magnatune.classicistranieri.com

Static Wikipedia (June 2008)
https://wikipedia.classicistranieri.com

Static Wikipedia (March 2008)
https://wikipedia2007.classicistranieri.com/mar2008/

Static Wikipedia (2007)
https://wikipedia2007.classicistranieri.com

Static Wikipedia (2006)
https://wikipedia2006.classicistranieri.com

Liber Liber
https://liberliber.classicistranieri.com

ZIM Files for Kiwix
https://zim.classicistranieri.com


Other Websites:

Bach - Goldberg Variations
https://www.goldbergvariations.org

Lazarillo de Tormes
https://www.lazarillodetormes.org

Madame Bovary
https://www.madamebovary.org

Il Fu Mattia Pascal
https://www.mattiapascal.it

The Voice in the Desert
https://www.thevoiceinthedesert.org

Confessione d'un amore fascista
https://www.amorefascista.it

Malinverno
https://www.malinverno.org

Debito formativo
https://www.debitoformativo.it

Adina Spire
https://www.adinaspire.com