Otłoczyn

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).


Otłoczyn
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	aleksandrowski
Gmina	Aleksandrów Kujawski
Sołtys	Katarzyna Waśko
Położenie	52° 54' 31'' N 18° 43' 28'' E
Populacja (2006) - liczba ludności	577
Strefa numeracyjna (do 2005)	54 i 56
Kod pocztowy	87-700
Tablice rejestracyjne	CAL

Otłoczyn (niem. Ottlotschin, Ottloczyn, Otloczyn, łac. Otlucin, Otluczino) – wieś w Polsce położona nad Wisłą w pierwszej strefie klimatycznej Niziny Ciechocińskiej, w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie aleksandrowskim, w gminie Aleksandrów Kujawski. Stworzyła ją potrzeba istnienia usługowego ośrodka związanego z przeprawą przez bród na Wiśle. Powstała na Nizinie zwanej otłoczyny i od niej, zaczęto ją nazywać Otłoczyn. Do jej charakterystycznego wyglądu podobni byli także przemoknięci i otłuczeni podróżni, po pokonaniu Wisły. Udokumentowane istnienie osady już w II wieku przed naszą erą.

Spis treści

1 Sioła Otłoczyna:
2 Połóżenie i przynależność administracyjna
3 Historia
4 Kultura
5 Przedstawiciele w Samorządzie
6 Komunikacja
7 Szlaki turystyczne
8 Zobacz też
9 Linki zewnętrzne

[edytuj] Sioła Otłoczyna:

[edytuj] Połóżenie i przynależność administracyjna

Od X wieku do XV wieku miejscowość administracyjnie nalężała do kasztelanii słońskiej, diecezja gnieźnieńska a od XII wieku diecezja kujawska w Kruszwicy, od 1325 dekanat inowrocławski, parafia Słońsko.

W latach 1466 - 1772 miejscowość administracyjnie nalężała do województwa inowrocławskiego zwanego też gniewkowskim, powiat Podgórz, metropolia gnieźnieńska, diecezja kujawska, dekanat inowrocławski a od 1615 dekanat gniewkowski, parafia Słońsko.

W latach 1773 - 1918 miejscowość gminna administracyjnie nalężała do powiatu toruńskiego, metropolia gnieźnieńska - archidiecezja gnieźnieńska, dekanat gniewkowski

W latach 1918-1939 miejscowość administracyjnie należała do województwa pomorskiego, powiatu toruńskiego, gminy Popioły, metropolia gnieźnieńska - archidiecezja gnieźnieńska, dekanat gniewkowski, parafia Popioły.

W latach 1945-1975 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego, powiatu toruńskiego, gminy Otłoczyn, metropolia gnieźnieńsko-poznzńska - archidiecezja gnieźnieńska, dekanat gniewkowski, od 1945 roku kościól filialny parafii Rudak, od 1958 r. samodzielny ośrodek duszpasterski w Otłoczynie. W 1968 roku erygowano nową Parafię pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Otłoczynie.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa włocławskiego, gminy Raciążek potem do gminy Aleksandrów Kujawski, metropolia gnieźnieńsko-poznzńska - archidiecezja gnieźnieńska, dekanat gniewkowski, a od 1986 dekanat Podgórz (Toruń). W 1992 roku po reformie: metropolia gdańska - diecezja toruńska, dekanat Podgórz (Toruń), parafia Otłoczyn. W 1984 roku z części parafii Rudak i parafii Otłoczyn, obejmującą wieś Brzoza, utworzono nową parafię Czerniewice.

Stacja kolejowa w Otłoczynie na linii z Piły do Kutna to miejsce największej katastrofy kolejowej w powojennej historii Polski.

Dnia 19 sierpnia 1980 r. w wyniku zderzenia dwóch pociągów śmierć poniosło 67 pasażerów.

[edytuj] Historia

Nizina Ciechocińska z racji swojego ukształtowania była czynnikiem stymulującym powstania punktów osadniczych związanych z możliwością przeprawy przez naturalny, najlepszy bród przez Wisłę w jej północnym odcinku. Nazwa miejscowości Otłoczyn pochodzi od słowa "otłoczyny", – czyli wymoczone konopie lnu, bowiem jak one wyglądali przeprawiający się przez Wisłę podróżni.

Herb Otłoczyna – został opracowany w latach 1994-1996 podczas wspólnych lekcji o tematyce samorządowej i historii naszej "małej ojczyzny", przez dzieci ze szkoły i młodzież niepełnosprawną z WTZ "Karczemka" w Otłoczynie. Symbolika elementów herbu to:

Skośny niebieski pas - rzeka Wisła,

Strzała grotem do góry - kierunek, szlak handlowy, bród przez Wisłę,

Słońce - w bursztynie jest złapany promyk słońca, więc - Szlak Bursztynowy i jednocześnie miejscowość uzdrowiskowa.

Trzy razy "S"

[edytuj] Prehistoria dziejów Otłoczyna

Wieloletnie badania terenowe realizowane przez Zespół Badań Kujaw, a następnie do chwili obecnej Zakład Prahistorii Polski Instytutu Prahistorii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, dały nam możliwość poznania najodleglejszej historii Kujaw. (Aleksandra Cofta-Broniewska "Grupa kruszańska kultury przeworskiej"). "W Otłoczynie znajdowała się przeprawa na wschodni brzeg Wisły. Ona też była czynnikiem determinującym założenia tutaj punktów osadniczych: w istocie, bowiem na przestrzeni znacznego odcinka Wisły, trudno byłoby znaleźć lepszy punkt dla w miarę dogodnego przejścia przez tę rzekę. Na ogół brzegi są tutaj strome utrudniające przeprawę, a jedynie na wysokości Otłoczyna łagodne zbocza doliny umożliwiają swobodny dostęp do kryta rzeki".

Stanowiska obróbki importowanego kamienia

Około czternastu tysięcy lat temu po wycofaniu się lądolodu skandynawskiego człowiek pojawił się tutaj w grupach łowiecko - zbierackich. Ślady jednego z najstarszych obozowisk ludności schyłkowego paleolitu odkryto po prawej stronie nad rzeką Tąrzyną. Wiedzę o wczesnoagralnych społeczeństwach Niżu oraz rozwojem kulturowym społeczeństw Kujaw w neolicie i początkach epoki brązu zawdzięczamy programowi studiów prowadzonych od lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku przez wspomniany wyżej Zakład Prahistorii Polski (Aleksandra Cofta-Broniewska, Aleksander Kośko "Historia pierwotna społeczeństw Kujaw"). Poniższe mapki ilustrują rozmieszczenie punktów osadniczych a w nich stanowisk archeologicznych wzdłuż niecki rzeki Tążyny i kierunki ich migracji również przez bród na Wiśle w celu importu materiału skalnego. Dzisiaj te osady to wsie Gminy Aleksandrów Kujawski takie jak: Goszczewo, Podgaj i Przybranowo. Społeczeństwa te posiadały umiejętności uprawy rolnictwa obróbki kamienia przez gładzenie i wiercenie otworów, chowu bydła, wyrobu ceramiki, tkactwa i posługiwania się łukiem. Należeli do tzw. kultury pucharów lejkowych, kultury amfor kulistych (około 4500 lat p.n.e.) i kultury ceramiki sznurowej (około 2500 lat p.n.e.).

1. Stanowiska z wytworami kamiennymi

2. Zasięg kujawskiego mezoregionu osadniczo kulturowego w którym obrabiano narzędzia z materiału skalnego - bazaltów importowanych z Wołynia, kamieniołomów z rejonu rzeki Horyń.

Wielką rewelacją w badaniach archeologicznych okazały się odkrycia w Otłoczynie gdzie natrafiono na tzw. groby kloszowe z IV wiek p.n.e., dwa cmentarzyska z pięciu wieków do I wieku n.e. oraz na ślady pieca warzelnego, wykorzystywanego do produkcji soli w okresie lateńskim (II i I wiek p.n.e.), jednego z najstarszych w europie, który archeolodzy łączą z wpływami kultury celtyckiej na tym terenie. Pewne jest istnienie osady, w Otłoczynie w II wieku p.n.e. to jest od zwiększenia wymiany handlowej od III wieku p.n.e. do V wieku n.e.

Dziś wiemy, że zorganizowany szlak do brodu na Wiśle w Otłoczynie prowadzili już Celtowie a po nich przejęli go i rozwinęli Rzymianie. Spowodowało to rozwinięcie w ramach grupy przeworskiej tzw. grupy kruszańskiej (nazwa od miejscowości Krusza Zamkowa. Grupa ta znała już koło garncarskie i charakteryzowała się wysokim poziomem metalurgii, używała żarna do produkcji mąki, pojawiły się nowe obrządki religijne. Znajdywanie monet rzymskich w Otłoczynie świadczy o bardzo ożywionych stosunkach handlowych przy okazji sprowadzania bursztynu. Szlak bursztynowy prowadził z Rzymu przez naddunajskie faktorie, Czechy i Morawy, na Śląsk do Opola lub Wrocławia a dalej do Kalisza i przeprawy przez rzekę Wartę w rejonie Konina. Cytowane studia wniosły szczegółowy wizerunek kujawskiego odcinka szlaku. "Jego przebieg wyznaczają m.in. "wysepki osadnicze", zajmujące powierzchnie o średnicy 1,5-2,5 km, rozmieszczone w regularnych odstępach mniej więcej około 20 km od siebie. W sumie na odcinku Konin – Otłoczyn spotykamy pięć takich skupień; zlokalizowanych w rejonie Paniewa, Kościeszek, Kruszy Zamkowej oraz Kaczkowa i Opok. Poszczególne skupienia, a ściślej biorąc ich osady centralne pełniły funkcje punktów etapowych, tj. punktów zatrzymania się wędrujących szlakiem bursztynowym podróżnych, gdzie mieściły się też stacje wymiany towarów. Ostatnim jednym z kluczowych punktów w organizacji kujawskiego odcinka szlaku bursztynowego – w jego najbardziej znanej, złożonej wersji; ze schyłku starożytności – jest przeprawa w Otłoczynie. Przeprawa kończy fragment szlaku zawartego pomiędzy Wartą a Wisłą, którego centralny system osadniczy usytuowany był w rejonie Kruszy Zamkowej koło Inowrocławia. System ów w efekcie najnowszych badań prof. Aleksandry Cofta-Broniewskiej można identyfikować ze znanym z przekazu Ptolemeusza emporium Askaukalis. Z rejonu emporium znane są najbardziej złożone kompleksy źródeł dokumetujących miejscowe byrsztyniarstwo."

W Otłoczynie stwierdzono, jak dotąd, istnienie zaledwie 6 stanowisk archeologicznych, w tym dwu cmentarzysk i jednej osady. Nie jest to silny zespół osadniczy, szczególnie gdy się weźmie pod uwagę, że stanowi pozostałość osadnictwa aż z pięciu stuleci (I wiek n.e. - IV wiek n.e.). Słabe gleby pozwalały uprawiać jedynie żyto, hodować świnie, kozy i owce. Istniało warzelnictwo soli i garncarstwo. Prawdopodobnie istniało małe centrum metalurgii (resztki żużlu).

W IV wieku naszej ery otwiera się okres wędrówek ludów, który trwa do VI wieku. Wyznaczył on okres schyłku starożytności inicjował rozwój doby średniowiecza. Przez bród na Wiśle w Otłoczynie przeprawiały się liczne grupy plemienne. Hunowie wyparli Gotów a po nich ekspansja ludów bałtyckich. Na Kujawach nastąpił upadek kultury przeworskiej. Koniec tego okresu to spadek gęstości osadnictwa i wpływów rzymskich. Ziemię naszą zaczęły zasiedlać plemiona słowiańskie.

[edytuj] Średniowiecze

Średniowiecze to trudne czasy dla Otłoczyna. Liczne przemarsze wojsk grabieżców napadających na Kujawy i Wielkopolskę, Prusów, ale głównie Krzyżaków prowadzących metodę częstych wojen podjazdowych, które trwały aż do pokoju w Kaliszu zawartego w 1343 roku.

Bród na Wiśle okazał się strategicznym miejscem, potwierdzają to wykopaliska. Na terenach nadwiślańskich odkryto umocnienia z pali drewnianych i szczątki poległych w bojach wojów. Karol Bunsch w kilku swoich powieściach historycznych wymienia Otłoczyn i opisuje obronę przeprawy strzeżonej przez polskich rycerzy. Zazeły powstawać pierwsze karczmy dla podróżnych przeprawiających się przez Wisłę. Ta część Otłoczyna zaczeła być nazywana - Karczemką. Wymieniony wśród włości biskupów włocławskich w dokumencie księcia kujawskiego Kazimierza, syna Konrada Mazowieckiego w roku 1250. Otłoczyn w 1215 r. na mocy układu opata z Trzemeszna z biskupem kujawskim Bartonem pozostał w posiadaniu biskupa. Według tegoż dziedzicem tej wsi był kiedyś Sasin, ojciec Gedki biskupa mazowieckiego. Gedko następnie zamienił tę wieś z pewnym Klemensem na Latowice. Klemens umieszczając córkę w klasztorze strzeleńskim, dał z nią i wieś. Klasztor zaś zamienił ją z biskupem kujawskim Michałem na młyn "Quetsen". Wojska Polskie również wykorzystywały bród do swoich przemarszów na Prusy. Dwukrotnie w 1410 roku, kiedy to po zwycięstwie pod Grunwaldem Władysław Jagiełło w Raciążku prowadził rozmowy pokojowe z Krzyżakami. W dokumencie z roku 1583 Otłoczyn przypisany jest do parafii Słońsko. Tak zwał się wówczas Słońsk Dolny. Był on siedzibą kasztelanii i grodem książęcym wzmiankowanym w dokumentach już 1065 roku, a Parafia Słońsko należy do najstarszych w Polsce, była erygowana pod koniec X wieku.

[edytuj] I Rzeczpospolita

Na przełomie XVI i XVII wieku osiedlili się wzdłuż Wisły, w Nizinie Ciechocińskiej, menonici, odłam anabaptystów, którzy uciekli przed prześladowaniami ze swej ojczyzny. Zwano ich popularnie "Olędrzy", Olendrzy", Holendrzy" i nie wszyscy byli menonitami. Mianem tym określano wszystkich osadników osiedlających się na zalanych lub podmokłych gruntach w Rzeczypospolitej. Byli wśród nich Holendrzy, Fryzowie, Flamandowie, Fallandowie, Szkoci, Niemcy z Nadrenii i Czesi i Węgrzy.

Wielkopolski Park Etnograficzny

Mieli oni dobrze opanowaną skomplikowaną technikę budowania ziemnych umocnień, które służyły w celu ochrony polderów zalewowych Wisły. Razem budowali domy, młyny, tamy i zapory, cechowali się wielką pracowitością i wytrwałością w swoich przedsięwzięciach a starali się być całkowicie samowystarczalni. W Otłoczynie wzdłuż kanałów melioracyjnych, grobli i wałów rosną, dziś odnawiane a przez nich kiedyś sadzone, przepiękne wierzby. Zwyczaj ten i pierwsze sadzonki drzew, z których przycinane gałęzie , co roku, służyły im do budowy ziemnych umocnień, wprowadzili Olędrzy na terenach od Żuław po Mazowsze gdzie osiedlali się wzdłuż Wisły, Bugu i innych rzek. Ostatni zostali zabici lub wypędzeni (jako "Niemcy") w 1945 roku. Nieliczni potomkowie ze spolszczonych rodzin pozostali i cudem ocaleli.

W 1765 r. z fundacji Jana Szymona Dębskiego, kasztelana Brzeskiego, powstała w Otłoczynie Kaplica drewniana z datą budowy wyciętą na nadprożu. Wewnątrz przepiękny ołtarz barokowy z obrazami Matki Boskiej Częstochowskiej i Świętego Kazimierza. Według informacji przekazywanych z pokolenia na pokolenie, w drodze do Torunia w dniu 2 czerwca 1812 roku, przy kaplcy zatrzymał się i modlił Napoleon Bonaparte, a na placu kaplicy zostali pochowani w 1830 roku polegli powstańcy, kiedy przez bród w Otłoczynie przeszła Rosyjska Armia Cesarska gen. Paskiewicza. W 1946 roku budynki części ówczesnego Otłoczynka, sioła Otłoczyna (od linii kolejowej do karczmy Pieczonka), znalazły się na terenie nowo powstałego poligonu wojskowego. Domy osady zniszczono a mieszkańców wysiedlono. Kapliczka jedyna pozostała, była regularnie kilka razy w ciągu roku miejscem pielgrzymek mieszkańców Otłoczyna. W pierwszej połowie lat siedemdziesiątych, pomimo braku zgody Prymasa Polski, kardynała księdza biskupa Stefana Wyszyńskiego, kapliczka została rozebrana i wywieziona. Jednak ocalała i znalazła się w nowopowstającym w 1975 roku Wilkopolskim Parku Etnograficznym w Dziekanowicach nad jeziorem Lednickim.

[edytuj] Polska pod zaborami

Dworzec kolejowy w Otłoczynie - 1862

Budynki urzędnikow kolejowych - 1862

Budynki magazynów i bocznica kolejowa w Otłoczynie - 1862

Otłoczyn w 1793 r. po II rozbiorze Polski został zagrabiony do Prus. Od 1807 r. do 1815 należał do Księstwa Warszawskiego, by na mocy postanowień kongresu wiedeńskiego, dnia 22 września znów powrócić w niewolę Prus.

Ostatecznie w owych czasach granicę w Otłoczynie delimitowano w 1823 r. Jej opis od strony protektoratu rosyjskiego z tych czasów: Zacząwszy od Wisły, gdzie stał czerwony krzyż, postawiono pierwszy słup graniczny z orłem bez numeru. Od tego punktu granica idzie nad strugą Tążyną pomiędzy łąkami hollendrów Wołuszewa z polskiej i Otłoczyna z pruskiej strony, aż do okupnika Drozdowskiego, a w tym dystansie postawiono także dwa słupy także bez numeru, dalej przez dawny trakt z Nieszawy do Torunia przy posterunku Wygoda gdzie istniał szlangban zamykany i czatownia kozacka, ze strony pruskiej zaś stał młyn Kuth, gdzie nad strugą ustawiono słup nr 74 (pierwszy budynek sioła - Otłoczynek - i dalej w górę rzeki Tążyny aż do karczmy Pieczonka); dalej przy folwarku Ukleja, który żyd trzymał w dzierżawie, oraz środkiem lasów służewskich królewsko-pruskich do miasta Torunia należących przy szlangbanie na osadzie Rożen mianowicie na toruńskim trakcie, naprzeciw którego za mostem na pruskiej stronie jest karczma Pieczonka

W lutym 1857 r. podpisano umowę rosyjsko pruską o budowie kolei żelaznej zwanej koleją warszawsko-bydgoską. Budowę rozpoczęto w maju 1861 roku a już w dniu 4 grudniu 1862 roku uruchomiono połączenie kolejowe Prus z Rosją z Bydgoszczy do Łowicza. Otwarto przejście graniczne Otłoczyn – Białe Błota, gdzie nowobudowany dworzec nazwano Alexandrowo (dzisiaj miasto Aleksandrów Kujawski). Uruchomienie linii kolejowej odbyło się bez rozgłosu. Nowy szlak handlowy przebiegający przez Otłoczyn oficjalnie nazwano Drogą Żelazną Warszawsko-Bydgoską. Jak podawał ówczesny Tygodnik Ilustrowany nr 174 z 1863 roku, "Na pamiątkę zbudowania drogi bydgoskiej wykonano w Brukseli medal z brązu, mający około 3 cali średnicy. Medal ten przedstawia z jednej strony parochód w biegu, a z drugiej wymienione są nazwiska założycieli towarzystwa drogi żelaznej, członków rady zarządzającej, byłego dyrektora i starszego inżyniera naczelnie prowadzącego budowę." Dziś to sioło Otłoczyna nosi nazwę Otłoczyn Stacja.

Kiedy poznano i udokumentowano walory klimatyczne Niziny Ciechocińskiej ranga Otłoczyna znowu wzrosła, tym razem jako miejscowości letniskowo wypoczynkowej. Po drugiej stronie granicy zaboru Rosyjskiego właśnie powstała miejscowość uzdrowiskowa - Ciechocinek. Mieszkańcy Torunia przyjeżdżali w salonkach kolejowych na bocznice stacji Otłoczyn, w nich spędzali noce a w dzień korzystali z uroków Otłoczyna pierwszej strefy klimatycznej niziny. Ciekawostką z tamtych czasów są liczne umocnienia ziemne gdyż Otłoczyn jako miejscowość nadgraniczna był elementem XIX-wiecznej twierdzy Toruń. W czasie okupacji hitlerowskiej istniała jeszcze niedokończona koncepcja uczynienia z Torunia nowoczesnej twierdzy o obwodzie zamkniętym. W 1944 roku przystąpiono jeszcze do wznoszenia betonowych schronów wokół miasta. Znajdują się one w miejscowościach: Brzozówka, Ostaszewo, Olek pod Dybowem i w Otłoczynie. Miały blokować główne drogi i kolej. W Otłoczynie wykopano trzy pasy rowów przeciwczołgowych i wiele transzei. Większość tych umocnień została rozebrana w latach siedemdziesiątych.

W początkach XX wieku w Otłoczynie były dwa kościoły katolicki i protestancki, dwa młyny, pięć karczm – restauracji, powozownie, hotel, szkoła, przedszkole, posterunek policji, areszt i poczta. Do 1918 r. istniała tu granica pomiędzy zaborami pruskim i rosyjskim.

[edytuj] II Rzeczpospolita

Po odzyskaniu niepodległości władze polskie przywiązywały dużą wagę do walorów klimatycznych Otłoczyna. W 1927 roku powstał projekt oraz wprowadzono umocowania prawne charakterystyczne dla miejscowości uzdrowiskowo wypoczynkowej. W dokumencie tym zakładano, że zamożni kuracjusze, nie chcąc mieszkać w warunkach hotelowych dwu, trzy osobowych pokoi sanatoryjnych, wspomogą leczenie w Ciechocinku, wynajmując dla siebie całe pawilony w bezpośrednim kontakcie z ciszą i przyrodą Otłoczyna.

Dom kpt. Chruścickiego - 1931

Dom kpt. Wł. Bereźnickiego - 1931

Pierwszymi, którzy kupowali działki budowlane w Otłoczynie byli oficerowie Armii Pomorze z Torunia jak również mieszkańcy Warszawy. Siostry zakonne wybudowały przedszkole dla całotygodniowej opieki dzieci kuracjuszy korzystających z leczenia w Ciechocinku. W lesie otłoczyńskim na dużym ogrodzonym terenie powstał Dom Kuracjusza cieszący się ogromnym powodzeniem. Wielu znanych ludzi spędzało w Otłoczynie corocznie lato, bardzo dobrze i pochlebnie opisując go w swoich wspomnieniach. W związku z prawdopodobną inwazją Niemiec na Polskę w 1939 roku ukończono szosę, łączącej dogodną komunikacją Armię Pomorze z Armią Łódź. Przygotowano plan przestrzennego zagospodarowania uzdrowiska, wytyczono wiele ulic poprzecznych do Szlaku Bursztynowego, przy których sprzedano działki budowlane. Niestety II wojna światowa przerwała ten tak dobrze zapowiadający się okres dla miejscowości. Wielu właścicieli ziemi w Otłoczynie nie zdążyło nawet zacząć się budować a po wojnie nie mogli już uzyskać pozwolenia na budowę by móc tu powrócić.

[edytuj] II Wojna Światowa

W czasie wojny Otłoczyn został włączony w granice administracyjne Rzeszy Niemieckiej. Wszystkim tym mieszkańcom, którzy nie podpisali volkslisty, zabrano domy i gospodarstwa rolne, zamieszkali w nich niemieccy żandarmi. W jednym z domów, przy którym na wzgórzu stała murowana kapliczka, prowadzono dom wypoczynkowy dla dziewcząt z hitlerjungen. Mieszkańcy zwyczajowo modlili się przed figurą Najświętszego Serca Pana Jezusa. Zburzono, więc kapliczkę, spalono też katolicki drewniany kościółek, młyn holendra, który nie podpisał volkslisy, również budynek sióstr zakonnych w którym prowadziły przedszkole i wiele innych. Pracownik leśny Józef Kwiatkowski sołtys Otłoczyna jako przedstawiciel polskiej władzy w 1939 roku został aresztowany, więziony w toruńskim Forcie VII i zamordowany w miejscu masowej kaźni, zwanym Barbarka. Figurka Chrystusa ukryta przez jednego z mieszkańców pana Grzegorza Jezierskiego, przetrwała wojnę, ocalała. Zorganizowano akcję poszukiwania jej pod groźbą kary śmierci dla tego, kto mógł wiedzieć i nie zdradzi miejsca jej przechowywania. Na pamiątkę tego zdarzenia, po wojnie kościół w Otłoczynie otrzymał imię Najświętszego Serca Pana Jezusa. W Domu Kuracjusza prowadzono niemiecką szkołę. Pod koniec wojny Niemcy wysiedlili mieszkańców Otłoczynka gdyż rozbudowywali w zdłuż rzeki Tążyny umocnienia artyleryjskie Twierdzy Toruń.

[edytuj] Polska Ludowa

Po wojnie władze PRL-u uznały Otłoczyn za typową wieś rolniczą. Mieszkańcy, którzy przeżyli wojnę, nie pozostali na obczyźnie i powrócili do swoich domów, teraz zmuszeni byli dzierżawić ziemię, siać zboże, kupować świniaki, by wywiązać się z tak zwanej obowiązkowej kontraktacji. Na części terenu przedwojennej gminy Popioły (rozbubowywanej w czasie wojny przez Niemców Twierdzy Toruń), powstał teraz poligon wojskowy. Zajęto dużą cześć Otłoczyna. Buldożerami zrównano z ziemią budynki Otłoczynka, by nie mogli powrócić do swoich domów ich prawowici właściciele. Nielicznym udało się uzyskać zasiedlenie w pustych po wojnie domostwach Otłoczyna. Aktywnie w tej działalności pomagali funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej "pozyskując" domy Olędrów i przedwojennych oficerów Wojska Polskiego. Uznano, że typowo wiejskiej miejscowości nie potrzebna jest droga brukowana przez wieś, więc bruk rozebrano i wywieziono gdzieś na "budowę socjalizmu". Założono, że jednak będzie kontynuowany istniejący od dwustu lat charakter uzdrowiskowy miejscowości. W Domu Kuracjusza teraz zwanym potocznie "Paarhohl", utworzono dom kolonijny dla dzieci pracowników UMK Toruń,

Obszar uzdrowiska Otłoczyn

z czasem przemieniony na Ośrodek Młodzieżowych Hufców Pracy. W szkole działało w okresie letnim schronisko młodzieżowe a na terenach nadwiślańskich campingowe pola namiotowe.

Rys. 2

Obszar ochrony uzdrowiskowej Niziny Ciechocińskiej

pasma Toruń - Otłoczyn – Ciechocinek – Nieszawa

( wg Wysockiej)

1 – istniejąca dzielnica uzdrowiskowa,

2 – projektowane dzielnice uzdrowiskowe,

3 – zieleń leśna,

4 – projektowana komunikacja wzdłuż pasmowa

Uzdrowisko oczywiście, zgodnie ze swoją totalitarną ideologią, w całości miało być państwowe. Ograniczono znacznie prawo do prywatnej zabudowy, dziedziczenia i kupna nieruchomości. Zamrożono Otłoczyn na długie trzydzieści lat. Jeszcze po wojnie przyjeżdżali nieliczni kuracjusze zakochani w Otłoczynie, z czasem było ich coraz mniej i mniej. Każdy nowy pierwszy sekretarz PZPR w swym orędziu do narodu deklarował między innymi, że w pobliskim Otłoczynie koło Ciechocinka wybuduje "światowej klasy uzdrowisko". Ten projekt, nigdy nie rozpoczęty w realizacji tyko używany jako chwyt propagandowy dla wszystkich Polaków, fatalny okazał się dla Otłoczyna przy wprowadzaniu gierkowskiej reformy administracyjnego podziału Polski. Otłoczyn zawsze związany z Toruniem, nagle zapragnęło posiąść województwo włocławskie. Uzasadniano to tym, że skoro Ciechocinek jest w ich granicach, to powinno również nowe uzdrowisko Otłoczyn. Zbuduje się tamę na rzece Tążynie wybuduje kasyna gry, hotele, sanatoria – Otłoczyn dla dewizowców a Ciechocinek dla krajowców. Toruń nie mógł się na to zgodzić bez pewnych ustępstw Włocławka. Po pierwsze likwidacja Nadleśnictwa Otłoczyn i przeniesienie go do Gniewkowa. Leśnictwo Otłoczyn pozostanie w granicach wsi, ale już Leśnictwo Karczemka oraz całe to prastare sioło Otłoczyna i poligon z terenami Otłoczynka zostają włączone do wsi Brzoza. Urzędnicy palcem na papie handlowali żywym towarem a skutki tego działania są do dziś fatalne. W 1986 roku W. Jaruzelski uchylił przepisy dotyczące Otłoczyna, ostatecznie zrezygnowano z budowy PPUO-Państwowego Przedsiębiorstwa Uzdrowisko Otłoczyn. Rozpoczął się naturalny ruch ziemi, ale radość była przedwczesna. Siostry zakonne sprzedały swoją działkę, ale nieomal natychmiast kupujący ją utracił. Z prawa pierwokupu skorzystał naczelnik gminy. Następnie podzielił na siedem maleńkich działeczek i sprzedał innym. Komuniści nic nie robili, więc też nie mogli wprowadzić swoich nieodpowiedzialnych pomysłów. Teraz rozpoczęła się bezplanowa zabudowa w stylu podmiejskich osiedli domków jednorodzinnych.

[edytuj] III Rzeczpospolita

W 1993 roku Komisja Statutowa Rady Gminy Aleksandrów Kujawski przygotowała założenia prawne do Statutu Gminy, chroniące Nizinę Ciechocińską. Odpowiedź wojewody włocławskiego była jednoznaczna a w treści swej zaiste przerażająca –"nie zatwierdzę takiego statutu gminy, nie ma sensu chronić Otłoczyna pomimo jego pierwszej strefy klimatycznej, ponieważ Ciechocinek jest tak zatruty, że praktycznie jako uzdrowisko już nie istnieje".

[edytuj] Bibliografia

Bronisław Chlebowski - Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych Krajów Słowiańskich - Warszawa 1902
Krzysztof Biskup, Lech Narębski, Waldemar Rutkowski - Forty toruńskie - Toruń 1975
Aleksandra Cofta-Broniewska - Grupa kruszańska kultury przeworskiej - Poznań 1979
Aleksandra Cofta-Broniewska, Aleksander Kośko - Historia pierwotna społeczeństw Kujaw - Poznań 1982
Stefan Paczkowski - Służewo na Kujawach wschodnich-Zarys dziejów - Włocławek 1999
Piotr Chachlikowski - Kamieniarstwo późnoneolitycznych społeczeństw Kujaw - Poznań 1997
Jerzy Erwiński, Tomasz Krzemiński, Jerzy Trescher - Dawny Aleksandrów - Aleksandrów Kujawski 2004

[edytuj] Kultura

Towarzystwo Przyjaciół Niziny Ciechocińskiej
Koło Gospodyń Wiejskich w Otłoczynie
Dom Kultury

[edytuj] Przedstawiciele w Samorządzie

od zarania do 1939 r. w Otłoczynie działała samorządność.
od1945 do 1989: likwidacja samorządności, jedynym szczeblem ograniczonego samorządu, wolnych wyborów, posiadania własnego majątku wsi, pozostała rada sołecka i sołtys
1990-1994 radny: Jacek Krzyżyński - Komitet Obywatelski, wójt gminy Aleksandrów Kujawski: Janusz Pawlicki, zgłoszony przez komitet wyborczy PSL, SLD.
1994-1998 radny: Jacek Krzyżyński - Komitet Obywatelski, wójt gminy Aleksandrów Kujawski: Janusz Pawlicki, zgłoszony przez komitet wyborczy PSL, SLD.
1998-2002 radni: Krzysztof Kalitka, Mieczysław Kołodziej - niezależni, wójt gminy Aleksandrów Kujawski: Janusz Pawlicki, zgłoszony przez komitet wyborczy PSL, SLD.
2002-2006 radni: Stanisław Bonowicz, Arkadiusz Świątkowski (do 2004) - Kujawska Inicjatywa Samorządowa. od 2005-2006 Krzysztof Kalitka - niezależny, wójt gminy Aleksandrów Kujawski: Wiesław Szarecki, z wyboru, popierany przez komitet wyborczy PSL, SLD.
2006-2010 radni: Stanisław Bonowicz, Jacek Krzyżyński - Kujawska Inicjatywa Samorządowa, wójt gminy Aleksandrów Kujawski: Andrzej Olszewski, z wyboru, kandydat Komitetu Wyborczego Kujawskiej Inicjatywy Samorządowej.