Karlino
Z Wikipedii
| Karlino | |||
|
|||
| Województwo | zachodniopomorskie | ||
| Powiat | białogardzki | ||
| Gmina - rodzaj |
Karlino miejska |
||
| Założono | 1240 | ||
| Prawa miejskie | 1385 | ||
| Burmistrz | Waldemar Włodzimierz Miśko | ||
| Powierzchnia | 9,21 km² | ||
| Liczba mieszkańców (2004) - liczba ludności - gęstość |
5729 622 os./km² |
||
| Strefa numeracyjna (do 2005) |
94 | ||
| Kod pocztowy | 78-230 | ||
| Tablice rejestracyjne | ZBI | ||
| TERC10 (TERYT) |
4324401034 | ||
| Miasta partnerskie | Dargun  Niemcy, Skaelskoer  Dania, Wolgast Niemcy |
||
Położenie na mapie Polski |
|||
|
Urząd miejski3
pl. Jana Pawła II 678-230 Karlino tel. 094 311 7273; faks 094 311 7410 (e-mail) |
|||
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|||
| Strona internetowa miasta | |||
Karlino – miasto w woj. zachodniopomorskim, w powiecie białogardzkim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Karlino. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. koszalińskiego.
Według danych z 31 grudnia 2004, miasto miało 5729 mieszkańców.
Spis treści |
[edytuj] Położenie
Gmina Karlino położona jest w północno-wschodniej części województwa zachodniopomorskiego w powiecie białogardzkim. Karlino leży nad dwiema rzekami a mianowicie Parsętą i Radwią. Zamieszkuje je nieco ponad 6 tysięcy mieszkańców. Położone jest w odległości:
- Kołobrzeg – 28 km
- Koszalin – 30 km
- Szczecin – 136 km
- Białogard – 6 km
- Lotnisko w Goleniowie – 86 km
- Poznań – 211 km
- Gdańsk – 216 km
- Warszawa – 532 km
- Berlin – 270 km
Przez Karlino biegną ważne trasy. Są to:
- 6 Droga krajowa nr 6 (Szczecin – Koszalin – Gdańsk)
- 163 Droga wojewódzka nr 163 (Kołobrzeg – Białogard – Poznań)
Miasto zajmuje powierzchnię 921 ha na której żyje 6156 osób. Posida dobre połączenia kolejowe z miastami regionu i kraju. Połaczenia kolejowe zapewniają dojazd do takich miast jak: Szczecin, Katowice, Kraków, Łódź czy Warszawa. Oprócz tego działają połaczenia PKS-u.
[edytuj] Historia
Pierwsza wzmianka o miejscowości Karlino pochodzi z 1240 roku i głosi że Karlino należało wtedy do tzw. księstwa kamieńskiego. Pierwsza jednak notka pochodzi z 1299 roku gdzie istnieje zapis "Civis In Corlin". Biskupi kamieńscy weszli w posiadanie Karlina w 1280 roku, jako spadek po księciu Warcisławie III. W 1308 roku biskup kamieński wspomina o "naszym zamku w Karlinie". Był to ongiś niewielki, drewniany gród w widłach dwórz rzek Parsęty i Radwi. W 1372 roku postanowiono przenieść siedzibę biskupstwa z Kamienia do Karlina, a więc zaczęto budować zamek obronny. Na ten cel biskup Filip von Rehberg pożyczył od rady Słupska kwotę 350 grzywien. Ten sam biskup 13 lat później, a więc w 1385 roku nadał osadzie Karlino prawa miejskie na prawie Lubeki oraz ustanowił herb i pieczęć miejską. 1409 rok to okres wielkich zniszczeń miasta w efekcie zajęcia Karlina przez wojska pomorskie. Reformacja i jej wprowadzenie w 1534 roku, diametralnie zmieniło sytuację Karlina. Biskupi zamienili zamek w piękną, renesansową rezydencję a miasto przeżywało rozkwit gospodarczy i kulturalny. Wojna trzydziestoletnia przerwała tę dobrą passę, powodując stagnację Karlina na prawie 100 lat. Miasta nie ominęły także wielkie pożary:pierwszy w 1685 roku który strawił całe miasto (ocalał jedynie zamek i kościół). Pożar w 1765 roku strawił również przedmieścia Karlina. W międzyczasie w czasie wojny trzydziestoletniej wojska gen. Romanowa splądrowały i podpaliły zamek który nigdy nie został już odbudowany. Po tym burzliwym okresie w dziejach miasta, nastąpił rozwój Karlina. Na miescu wypalonego zamku powstał browar, na parcelach w centrum miasta zaczęły powstawać pierwsze murowane kamienice. Tę dobrą koniunkturę przerwał okres wojen napoleońskich. W lutym 1807 roku było ono główną kwaterą wojsk podczas szturmu na Kołobrzeg. Duża liczba francuskich wojsk w mieście doprowadziła do wybuchu epidemii czerwonki na którą zmarło 1/3 populacji ówczesnego Karlina. Mimo że wojny napoleońskie miały wpływ na modernizację i rozwój państwa pruskiego nie miały wpływu natomiast na biedne i uśpione Karlino. W latach 1846-1849 wybudowano szosę łączącą miasto z Kołobrzegiem i Szczecinkiem, a nispełna dziesięć lat później, w 1859 roku przez stację Karlino przejechał pierwszy pociąg. Największy rozkwit handlu oraz przemysłu przeżyło Karlino w XIX wieku i na początku XX wieku. W 1873 roku zlikwidowano malutki powiat Karliński a miasto przyłączono do powiatu kołobrzesko-karlińskiego (Bezirk Kolberg-Korlin), który istniał do 1946roku. W 1724 roku nastąpiła regulacja Parsęty a przez rzekę przerzucono pierwszy most betonowy. Koniec XIX wieku to okres uprzemysłowienia-powstała wtedy m.in. Maschinenfabrik Karlin (Karlińska Fabryka Maszyn).
Rozwinął się przemysł spożywczy (młyny, olejarnia) i drzewny (tartak, stolarnia). Na początku XX wieku. Karlino dotknięte było w szczególnym stopniu tzw. Ostfluchtem, czyli odpływem ludności z tego regionu do bogatszych rejonów Niemiec, w wyniku tego liczba ludności spadła o ponad 2%, a liczba ludności spadła z 3183 do 3108 osób. W 1905 roku wybudowano Sąd Rejonowy, a w 1907 roku pożar starego ratusza wymusił budowę nowego. I wojna światowa nie miała wielkiego wpływu na stan Karlina. Dopiero II wojna światowa odcisnęła piętno na mieszkańcach. W 1940 roku grupka 150 jeńców francuskich przybyła do miasta. W styczniu 1945 roku wydano rozkaz o ewakuacji ludności cywilnej, jednak rozkaz (podobnie jak do sąsiedniego Białogardu) dotarł w nocy 3 marca 1945 roku. Mieszkańcy chcieli się ewakuować przez Dygowo i Kołobrzeg jednak Rosjanie wysadzili most na Parsęcie. Miasteczko jednak nie ucierpiało zbyt mocno, lecz mieszkańcy uicierpieli, odbywały się tutaj liczne pobicia, gwałty i kradzieże. W związku ze znacznym zniszczeniem Kołobrzegu Karlino pełniło funkcję stolicy powiatu, do roku 1947. W 1958 roku miasto zostało przyłączone do powiatu białogardzkiego. Na przełomie lat 1980/1981 podczas prac przy odwiertach poszukiwawczych doszło w podkarlińskich Krzywopłotach do wybuchu i zapłonu ropy naftowej.
Obecnie Karlino kontynuuje tradycje przemysłu przetwórczego drewna – w mieście i najbliższych okolicach istnieje kilka zakładów przemysłowych produkujących płyty pilśniowe, sklejki, forniry itp. produkty. Znana jest tzw. płyta karlińska produkowana z gałęzi, kory i podobnych odpadów. Jest ono również niewielkim ośrodkiem przemysłu mechanicznego i wydobywczego (ropa, gaz).
[edytuj] Erupcja ropy naftowej
[edytuj] Zabytki
- Kościół pw. Św. Michała Archanioła
- Zamek Biskupów Kamieńskich w Karlinie
- Ratusz w Karlinie – obecnie siedziba Urzędu Miasta i Gminy
- Spichlerz-ul. Kościelna 7
- Budynki mieszkalne
- Figura Matki Boskiej Królowej Świata w Karlinie
- Były ośrodek zdrowia
[edytuj] Gospodarka
Karlino jest ośrodkiem przemysłowym z przewagą przemysłu drzewnego. Jednak w mieście obecny jest także inny przemysł. Do największych zakładów należą:
- Płyty Karlino S.A. – producent płyt pilśniowych surowych, płyt wiórowych oraz okleina.
- Petrico S.A. – spółka zajmująca się budową i projektowaniem sieci gazowych
- DLH Nordisk sp. z o.o. – suszarnia drewna
- Feretti sp. z o.o. – producent formatek z forniru
- Gminna Spółdzielnia "Samopomoc Chłopska" prowadzi działalnośc detaliczną i hurtową w zakresie sprzedaży i skupu płodów rolnych
- Promech sp. z o.o. – szlifiernia wałów korbowych, głowic
- Kopalnia Ropy Naftowej i Gazu w Karlinie – wydobywa gaz ziemny i ropę naftową
- Raiffpol – wytwórca pasz i konentratów paszowych
Oprócz tego w mieście istnieje wiele przedsiębiorstw usługowych, punktów handlowych, hurtowni, istnieją stacje benzynowe, poczta, ośrodek zdrowia, posterunek policji.
[edytuj] Kultura
W mieście istnieje wiele możliwości spędzania wolnego czasu z kulturą za pan brat. Istnieje Karliński Ośrodek Kultury, Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy, liczne świetlice i kluby. Oferują one zajęcia plastyczne, muzyczne, sportowe, fotograficzne oraz konkursy, zawody, czy też licznie organizowane festyny i imprezy. Ważnymi imprezami są niewątpliwie Europejski Festiwal Twórczości Dziecęcej na który zjeżdżają się reprezentacje dzieci z krajów takich jak: Niemcy, Czechy, Węgry, Hiszpania, Grecja czy Portugalia. Udział też biorą dzieci z polski m.in. z Kaszub, Zakopanego, Ustrzyk Dolnych czy Białogardu. Spośród innych ważnych wydarzeń kulturalno-rozrywkowych w Karlinie wyróżnić można Bieg Papieski, który wcześniej odbywał się w Koszalinie, Turniej Tańca Towarzyskiego, Spartakiada dla osób niepełnosprawnych, Ogólnopolski konkurs fotograficzny, Międzynarodowy Dzień Dziecka, Regionalne Zawody Konne w skokach przez przeszkody, Ogólnopolski Przegląd Poezji Śpiewanej "Peccadilo" czy też Międzynarodowe Dni Karlina. Atutem gminy i miasta jest wyremontowany amfiteatr na 1000 miejsc oraz stadion miejski na 3000 miejsc.
[edytuj] Edukacja
Szkolnictwo na terenie Karlina obejmuje zakres przedszkolny, podstawowy, gimnazjalny i średni. W mieście istnieje Szkoła Podstawowa im. Bohaterów VI Pomorskiej Dywizji Piechoty, Przedszkole Miejskie im. Marii Skłodowskiej-Curie, Gimnazjum Miejskie utworzone w 2001 roku im. Ludzi Wielkiego Serca i Umysłu oraz Liceum Profilowane wybudowane w latach 2001-2002.
[edytuj] Współpraca zagraniczna
Gmina Karlino współpracuje z trzema gminami zagranicznymi. Są to Wolgast, Dargun, pochodzące z Niemiec oraz duńskie Skaelskoer. 19 czerwca 2000 roku została podpisana umowa pomiędzy Karlinem a gminą Dargun w Meklemburgii-Pomorze Przednie. Współpraca ta skutkuje wzajemnymi spotkaniam i mieszkańców, kontaktami pomiędzy szkołami z obydwu gmin, wspólpracę samorządów w zakresie inwestycji, kultury i oświaty. Od 2000 roku działa w mieście Stowarzyszenie Polsko-Niemieckie które powstało w efekcie działania obecnych i dawnych mieszkańców Karlino, którzy mieszkają obecnie w Reinfeld koło Lubeki.W 2002 roku podpisana został umowa z duńskim miastem Skaelskoer, a całkiem niedawno, bo w styczniu 2006 roku została zawarta umowa partnerska z niemieckim miastem Wolgast.
| Miasta partnerskie | ||
| Miasto | Kraj | Data podpisania umowy |
|---|---|---|
| Dargun | Niemcy |
19 czerwca 2000 |
| Skaelskoer | Dania |
20 czerwca 2002 |
| Wolgast | Niemcy |
3 stycznia 2006 |
[edytuj] Opieka zdrowotna
W Karlinie istnieją liczne placówki opieki zdrowotnej które dbają o zdrowie mieszkańców miasta i gminy. Są to:
- Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej EBW
- Indywidualna Praktyka Lekarska
- Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "Therapia"
- Oddział Reumatologii i Rehabilitacji narządów ruchu ZOZ
- Indywidualne praktyki stomatologiczne i lekarskie
- apteki
[edytuj] Sport
Na terenie miasta istnieją i działają dwa kluby, kilka sekcji sportowych oraz kluby i kółka sportowe amatorskie. Najważniejszymi klubami są Klub Sportowy "Sokół", Miejski Klub Sportowy, oraz Klub Sportowy "Szejk" reprezentujący piłkę siatkową. Istnieje tutaj hala sportowa wyposażona w nowoczesne urządzenia, stadion miejski na 3000 widzówposiadający bieżnię na 400 m oraz boiska do gry w siatkówkę i piłkę nożną, istnieją korty tenisowe.
[edytuj] Ekologia
Karlino położone jest w czystej i wartościowej środowiskowo okolicy. Aby utrzymać ten stan miasto inwestuje w wiele przedsięwzięć ekologicznych, które w istotny sposób wpływają na dalszą poprawę czystości środowiksa naturalnego. Do ważniejszych zadań jakie realizują władze Karlina należą:
- Inwestycje w rozbudowę sieci wodociągowej, obecnie większośc miejscowości gminy Karlino jak i samo miasto jest zwodociągowane. Problemem na początku lat 90. XX wieku było to, iż wiele wsi prezentowało model wsi "popegeerowskiej", a co za tym idzie większośc ujęć wody była w złym stanie. Niektóre ujęcia wodne, ze względu na przekroczony stan amoniaku, musiały ulec likwidacji. Od tego czasu poczyniono inwestycje które zmieniły ten stan rzeczy. Obecnie ujęcie dla miasta Karlino ma wydajnośc 100m³/h, a zastosowane w nim technologie i urządzenia należa do najnowocześniejszych.
- inwestycje w kanalizację sanitarną – w latach 1994-1995 miasto Karlino wybudowało nowoczesną oczyszcalnię ścieków o przepustowości 1347 m³/h. Oczyszczalnia ta działa w oparciu o zasadę rowu recyrkulacyjnego z osadem niskoobciążonym. W skład tego urządzenia wchodzi krata mechaniczna, piaskownik wirowy, reaktor cyrkulacyjny, osadniki wtórne pionowe, pompownie osadu orazpunkt zlewny ścieków dowożonych. W latach 1994-1999 wykonano kanalizację w większości wsi gminy.
- Gazyfikacja – początki tejże inwestycji sięgają lat 1994-1995, kiedy gaz ziemny doprowadzono do trzech wsi gminy. Od roku 1998 realizowany jest współny program gminy Karlino i spółki Petrico polegający na rozbudowie sieci gazyfikacyjnej na terenie Miasta i Gminy Karlino.
- Uciepłowienie miasta – we wcześniejszych latach miasto posiadało na swym terenie 5 kotłowni osiedlowych opalanych węglem i kilkadziesiąt prywatnych kotłowni. Dążono jednak do uporządkowania sytuacji ciepłowniczej na terenie miasta. W związku z tym zlikwidowano wszystkie kotłownie węglowe zastępując ją jedną, gazowo-olejową, o większej wydajności 3600 kw. Równocześnie działają dwie kotłownie gazowe o mocach 110 kw i 140 kw.
- Gospodarka odpadami – od roku 1993 zawarto porozumienie pomiędzy Karlinem, Białogardem miastem i Białogardem gminą o współnej inwestycji- budowie wysypiska odpadów komunalnych. POwstało ono w Krzywopłotach. Wyposażone jest w nowoczesny system odgazowywania, budynek przepompowni odcieków oraz brodzik dezynfekcyjny. Wysypisko ma powierzchnię ogólną 3,5 ha.
- Edukacja ekologiczna – prowadzona wśród uczniów szkół podstawowych, ponadpodstawowych. Ma za zadnaie uświadomić mieszkańcom istotę ekologii w codziennym życiu, organizowane są liczne sympozja, realizowane programy edukacyjne. W 1993 roku zostało utworzone koło terenowe Polskiego Klubu Ekologicznego Pomorza Zachodniego.
[edytuj] Stowarzyszenia działajace w Karlinie
W mieście działają liczne stowarzyszenia operujące na róznych płaszczyznach zainteresowań. Sa to:
[edytuj] Karlińskie Towarzystwo Budownictwa Społecznego
Powstało ono w 1996 roku i zajmuje się budową, eksploatacją domów mieszkalnych oraz wynajmem lokali użytkowych. Towarzystwo zajmuje się również sprzedażą lokali mieszkalnych i użytkowych.
[edytuj] Stowarzyszenie Inicjatyw Społeczno-Gospodarczych
Powstało ono w 1995 roku w efekcie współdziałania czterch gmin: Miasta Białogard, Miasta Karlino, Gminy Białogard oraz Gminy Tychowo. Ma ono za zadanie wspomagać lokalnych przedsiębiorców, aktywizować przedsiębiorczośc na terenie tych gmin oraz promować gminy. Siedziba towarzystwa znajduje się w Karlinie.
[edytuj] Związek Miast i Gmin Dorzecza Parsęty
Został on założony w 1992 roku przez osiem gmin leżacych nad i w pobliżu Parsęty (konkretnie w jej dorzeczu). Do związku należy obecnie 20 gmin. Są to:
- Białogard – miasto
- Białogard – gmina
- Kołobrzeg – miasto
- Kołobrzeg- gmina
- Barwice
- Bobolice
- Karlino
- Połczyn-Zdrój
- Polanów
- Biesiekierz
- Dygowo
- Gościno
- Grzmiąca
- Rąbino
- Sławoborze
- Tychowo
- gmina Szczecinek
- Siemyśl
- Rymań
- gmina Świdwin
Celami związku jest pozyskiwanie funduszy na inwestycje, wspólna polityka ekologiczna gmin, promocja gmin, budowa i pomoc w budowie oczyszcalni ścieków. Do programów realizowanych przez związek zalicza się :Gospodarka wodna Parsęty, Zrównoważony Rozwój Gmin Dorzecza Parsęty, Program Gazyfikacji, Salmon, ISPA
[edytuj] Baza gastronomiczno -noclegowa
[edytuj] Bary i restauracje
- "AGA" Karlino,
- "Max Bar"
- "Bis Bar"
- "Maki"
- "Na skarpie"
- "PETRICO Land" Krzywopłoty
- STOP-HOTEL
[edytuj] Hotele
- Hotel "Karlino"
- PETRICO Krzywopłoty
- STOP-HOTEL
[edytuj] Bibliografia
- Katarzyna Łukaszewicz 2001 "Karlino" wyd. Omega Bydgoszcz ISBN 83-7263-834-9
- Folder promocyjny UMiG Karlino 2003
- http://www.karlino.home.pl
