Głuszec

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Głuszec

Systematyka

Typ:	strunowce
Podtyp:	kręgowce
Gromada:	ptaki
Podgromada:	Neornithes
Nadrząd:	neognatyczne
Rząd:	grzebiące
Rodzina:	głuszcowate
Gatunek:	głuszec

Nazwa systematyczna gatunku

Tetrao urogallus

Głuszec (głuszec zwyczajny) (Tetrao urogallus L., 1758) - duży ptak z rodziny głuszcowatych, zamieszkujący lasy północnej i środkowej Eurazji. Izolowane populacje w Szkocji, Pirenejach i Bałkanach.

Cechy gatunku: Wyraźny dymorfizm płciowy. Samiec znacznie większy od samicy. Głowa, szyja i kuper czarne z szarymi podłużnymi cętkami. Skrzydła i grzbiet brązowe. Ogon czarny z białymi plamami. Wokół oka czerwona plama, spód ciała czarny z drobnym białym deseniem. Na piersi zielonkawy, metaliczny połysk. Samica (głuszyca lub głusza) mniejsza niż samiec, ubarwienie ciemnobrunatne. Na wierzchu ciała rdzawo-białe poprzeczne prążkowanie. Na spodzie prążkowanie wyraźniejsze. Gardło i wole jednolicie brązowe. U obu płci dziób ulega latem złuszczeniu, a jesienią odzyskuje poprzednią grubość i wytrzymałość. Na obszarze gdzie występuje wraz z cietrzewiem, dochodzi do powstawania mieszańców międzygatunkowych zwanych skrzekotami. Samice przypominają samice cietrzewia, zaś samce są mniejsze niż samce głuszca oraz posiadają wcięty ogon. Są bezpłodne.
Wymiary średnie: dł. ciała ok. 65cm (samica) - 100cm (samiec)
rozpiętość skrzydeł 98cm (samica) - 135cm (samiec)
waga ok. 2,5kg (samica) - 6,5kg (samiec).
Biotop: Rozległe, stare bory posiadające gęsty podszyt. Zwykle w pobliżu torfowisk.
Toki: Wieczorem samiec zajmuje drzewo (tzw. zapady), na którym rano rozpoczyna zrytualizowane toki. Rozkłada wachlarzowato ogon, wyciąga głowę i stroszy skrzydła. Wydaje niezbyt donośny odgłos składający się z czterech (wyjątkowo z trzech - bez korkowania) części (fraz). Kolejne frazy noszą następujące nazwy: klapanie, trelowanie, korkowanie (odbój) i szlifowanie. Podczas szlifowania trwającego od 1 do 1,5 sekundy ptak przestaje reagować na bodźce zewnętrzne - głuchnie, stąd nazwa gatunku. Nie jest dokładnie znana przyczyna głuchnięcia - istnieją trzy główne hipotezy: zamykanie kanału słuchowego przez kości żuchwy (w trakcie wykonywania tej frazy ptak ma wysoko podniesioną głowę), zagłuszanie innych dźwięków przez głośny, szeleszczący ton szlifowania lub wyjątkowe podniecenie samca powodujące ignorowanie przez niego bodźców zewnętrznych. Fakt głuchnięcia jest wykorzystywany do podchodzenia głuszca podczas polowań. Kopulacja odbywa się na ziemi. Trofeum myśliwskie w postaci ogona nosi nazwę wachlarza.
Gniazdo: W ukryciu, w zagłębieniach terenu, pod konarami, w gęstych zaroślach
Jaja: Jeden lęg w roku, w maju. W zniesieniu 6 do 12 jaj
Wysiadywanie: Jaja wysiadywane są przez okres 26 do 28 dni przez samicę.
Pożywienie: W zimie głównie igły drzew iglastych (sosny, świerka, jodły), latem jagody, borówki, żurawiny i inne owoce leśne, nasiona, owady, pąki, trawa, liście dębu.
Ochrona: Objęty ścisłą ochroną gatunkową.
Sytuacja w Polsce: Populacja krajowa liczy wg różnych szacunków od 600 do 1000 szt. Obserwuje się cofanie zachodniej granicy występowania. W polsce ok. 75% stanu głuszców występuje w odosobnionych lokalnych populacjach w dużych kompleksach leśnych: Lasach Janowskich, Puszczy Białowieskiej, lasach Beskidu Śląskiego i Żywieckiego, Borach Dolnośląskich (populacja zanikająca). Istnieje kilka placówek naukowo - badawczych zajmujących się hodowlą i reintrodukcją głuszca. Do najważniejszych należą: hodowla wolierowa w Istebnej prowadzona przez Nadleśnictwo Wisła i hodowla woierowa w Brzózie Królewskiej pod Leżajskiem prowadzona przez Nadleśnictwo Leżajsk i Akademię Rolniczą w Lublinie.