Attyla
Z Wikipedii
Attyla (łac. Attila, zwany "Biczem Bożym") - (406-453), wódz Hunów. Razem ze swoim bratem Bledą stworzył imperium, które sięgało od Danii po Bałkany i od Renu aż do Morza Kaspijskiego.
Attyla rezydował w okolicy Tokaju w górnych Węgrzech. W roku 441 spustoszył Mezję, Ilirię i Trację. W 445 roku zamordował swego brata Bledę, z którym dotychczas dzielił dowództwo nad Hunami (Attyla musiał wypełnić wówczas konoss). W 447 roku najechał cesarstwo wschodniorzymskie, zmuszając cesarza Teodozjusza II do jednorazowego trybutu 6000 funtów złota a coroczną daninę potrojono do 2100 rzymskich funtów złota. Jednym z zarzutów wobec Rzymian było bezczeszczenie (deskracja) przez biskupa z Margus królewskich grobów Hunów na północ od Dunaju.
Kiedy zabiegi Attyli o rękę Honorii - siostry cesarza Walentyniana III zostały odrzucone (450), przeprawił się przez Ren do kraju Franków i zburzył wiele miast frankijskich, między innymi Metz. Oblegany przezeń Orlean został uwolniony przez zachodniorzymskiego wodza Aecjusza. Na Polach Katalaunijskich między Troyes a Metzem doszło do krwawej bitwy pomiędzy Hunami a Wizygotami, Burgundami, Frankami i Rzymianami. Hunowie zostali pokonani. Attyla cofnął się i w następnym roku (452) najechał północ Italii. Zburzył Akwileję, jednakże głód, panująca wśród Hunów zaraza oraz poselstwo papieża Leona I Wielkiego skłoniły go do zaprzestania najazdu. W 453 Attyla zmarł, rzekomo uduszony przez jedną ze swych trzystu żon imieniem Ildico. Synowie Attyli podzielili państwo między siebie, co doprowadziło do kompletnej jego dezorganizacji i rozpadu. W 455 roku zostali ostatecznie pokonani przez Gepidów. Po klęsce resztki Hunów uszły na wschód.
Attyla jako Etzel pojawia się w niemieckiej Pieśni o Nibelungach. Pojawia się również w książce Williama Dietricha "Attyla Bicz Boży" Treść na podstawie Wielkiej ilustrowanej encyklopedii powszechnej Gutenberga (Kraków 1929-1932); może wymagać aktualizacji.
