SI-systemet

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket

Kilogram er ei grunnleggjande SI-eining. Denne internasjonale kilogramstandarden er laga av platina-iridium og lagra under tilhøve fastsette av CGPM i 1889.

SI-systemet (frå fransk: Système International d'Unités) er det internasjonale systemet for måleiningar. Formålet med systemet er å danne ein standard einingar som kan nyttast til vitskaplege, tekniske såvel som kvardagslege målingar.

SI er bygd opp av sju fysisk definerte grunneiningar og to geometrisk definerte supplementseiningar. Desse har ein så kombinert til ulike avleia einingar.

[endre] Historikk

SI-systemet vart oppretta i 1960 av Generalkonferansen for mål og vekt i Paris og er utforma av den internasjonale komiteen for mål og vekt (CGPM). Systemet er ei vidareføring av MKSA-systemet (metersystemet) som vart tilrådd i 1948 for bruk i alle land som hadde vedteke meterkonvensjonen. Det er dette systemet som med nokre endringar og tillegg har blitt til SI-måleeiningar. SI-systemet vart innført i Noreg ved kongeleg resolusjon av 19. juni 1977.

[endre] Einingar

Dei sju fysisk definerte grunneiningane og to geometrisk definerte supplementseiningane er blitt kombinerte til ulike avleia einingar. Sjølv om SI-systemet har einingar som dekker så godt som alle mål, finst det ein del einingar som er særs utbreidt i daglegtale utan å inngå i sjølve systemet og som ein har blitt samde om å bruke som tilleggseiningar.

[endre] Grunneiningar

Sekund, her markert med ein raud visar på ei klokke, er ei grunnleggjande SI-eining.

[endre] Supplementseiningar

• radian (rad) for vinkel
• steradian (sr) for romvinkel

[endre] Avleia einingar

Dette barometeret viser atmosfærisk trykk i hektopascal.

[endre] Tilleggseiningar

• grad (temperatur)
• liter (volum)
• tonn (masse)
• parsec (astronomisk lengdeeining)

[endre] Prefiks

[endre] Sjå au

• SI-prefiks

[endre] Bakgrunnsstoff

• bipm.fr, Bureau International des Poids et Mesures
• nist.gov, National Institute of Standards and Technology