Nacionalismo galego
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
O Nacionalismo galego é unha corrente eminentemente social (coas súas dimensións cultural e política) que propón o recoñecemento de Galiza como nación.
Índice |
[editar] Ideoloxía
Dentro do nacionalismo galego podemos atopar dúas correntes ideolóxicas principais:
- Unha, a maioritaria que avoga por unha ampla autonomía, ou pola transformación de España nun estado federal ou confederal.
- Outra, a da esquerda independentista, que aposta pola ruptura co estado español e co modelo de sociedade capitalista.
Estas dúas correntes, nembargantes, teñen puntos en común como son a defensa da lingua (defendendo algúns o reintegracionismo) e cultura galega, o recoñecemento de Galicia como nación e a defensa da integración dos concellos galegofalantes de Asturias e Castela e León na Comunidade Autónoma Galega. Por outra parte cabe resaltar o feito de que, ó contrario co que sucede no País Vasco e Cataluña, en Galicia predomina o nacionalismo de esquerdas, dende posicións que van dende a esquerda radical (Primeira Linha) ata posicións moderadas de centro-esquerda (BNG).
[editar] Historia
O nacemento do nacionalismo galego propiamente dito dase coas Irmandades da Fala, pero antes houbo outros tres movementos sen os cales non é doado imaxinar a existencia do nacionalismo galego. O galeguismo nacionalista coñecerá o seu completo desenvolvemento coa creación do Partido Galeguista en 1931. Hoxe en día, o nacionalismo galego é unha corrente de pensamento que conta cada día con máis adeptos.
[editar] Os precursores
Dentro dos precursores podemos sinalar tres movementos:
[editar] O Provincialismo
- Vexa o artigo principal Provincialismo galego
O provincialismo é un movemento que nace en 1840 para defender a integridade do territorio de Galicia. Esta integridade víase ameazada por mor dun proxecto de división do estado en provincias que se comezara a elaborar trala morte de Fernando VII. Os provincialistas querían que Galicia fose unha soa provincia e que non fose dividida nas catro que hoxe coñecemos.
Hai dúas etapas no movemento provincialista: unha que vai de 1840 a 1846 e outra que vai de 1854 a 1865. A primeira etapa caracterízase por ser un período moi activo cultural e políticamente. É neste período cando os provincialistas súmanse ó pronunciamento do comandante Miguel Solís, que acabará co fusilamento dos Mártires de Carral. O segundo provincialismo é básicamente cultural, e é con el cando se produce o Rexurdimento literario de Galiza.
[editar] O federalismo
A partir de 1865, e ata 1875, desenvólvese o federalismo galego, que acadará o seu cumio coa Primeira República Española. Os federalistas propugnaban que Galicia ficase como un cantón dentro do estado español e que fose rexida pola súa propia Constitución cantonal. Esta etapa, non obstante non é demasiado importante e non perviviu de ningún xeito.
[editar] O rexionalismo
- Vexa o artigo principal Rexionalismo galego
Este período dura entre 1875 e 1907 (aprox), ainda que hoxe en día hai políticos que seguen a mantelo. Neste período dase unha reestructuración cultural e ideolóxica, na que sectores tradicionalistas e conservadores adoptan as ideas galeguistas. O seu acontecemento destacado é a fundación da Asociación Regionalista Gallega, e terá como líderes principais a Manuel Murguía e Alfredo Brañas. Remata coa fundación da Real Academia Galega e o paso ás Irmandades da Fala.
[editar] Nacemento
[editar] Evolución
[editar] Actualidade
O único partido actual con presenza no Parlamento Galego que se define como nacionalista é o Bloque Nacionalista Galego, posicionado nunha esquerda moderada, con Anxo Quintana á testa. Este coñeceu un considerable aumento dos votos nos anos recentes, chegando incluso a ser, con Xosé Manuel Beiras, a segunda forza política de Galicia, por diante do Partido Socialista de Galicia. Coñeceu, non obstante, un descenso de votos nas eleccións galegas do 2005, pasando a ser a terceira forza política. Na opción de centro preséntase o recentemente refundado Partido Galeguista, que aínda non se ten presentado ás eleccións; e na liña independentista os partidos con máis forza son a Frente Popular Galega e Nós-Unidade Popular.
O nacionalismo galego ten experimentado un notable crecemento nos anos recentes, pasando o voto nacionalista dun 9% a máis dun 13%. Apareceron moitas organizacións xuvenís que apoian o independentismo galego, e, malia seren moi numerosas, carecen de éxito e poder político real. Entre estas, a máis forte é Nós-Unidade Popular, que ten organizado campañas para o retiro dos restos da simboloxía do réxime franquista que aínda quedan en Galicia.
O nacionalismo galego acadou un fito histórico tralas eleccións autonómicas do 2005. Por primeira vez, malia ter experimentado un descenso dos votos, un partido nacionalista galego, o BNG, logrou formar parte do goberno, ocupando o seu dirixente Anxo Quintana o cargo de Vicepresidente da Xunta de Galicia. Nesta lexislatura apróbanse importantes proxectos para o galeguismo, como son a creación dunha rede de galescolas ou a completa reactivación da selección galega de fútbol, que pasou polo seu "bautismo de lume" nun partido amistoso contra a selección de Uruguai o sábado 29 de decembro de 2005, sendo o resultado 3 - 2 a prol de Galicia.
[editar] Partidos políticos e organizacións nacionalistas
- Bloque Nacionalista Galego
- Partido Galeguista
- Frente Popular Galega
- Nós-Unidade Popular
- Terra Galega
[editar] Vexa tamén
- Galeguismo
- Nación
- Teoría do nacionalismo galego (Vicente Risco)
- Sempre en Galiza (Castelao)
[editar] Ligazóns externas
Nacionalismo galego: Orixes e evolución (en castelán).
Galicia espallada: Citas dos máis importantes escritores nacionalistas