Tirano
El Vikipedio
- Vidu tirano en senco de despoto, reganto
- Vidu ankaŭ artikolon Tirano (Italio) pri komunumo en Italio.
Tirano (albane Tiranë ofte latinskribite en naciaj lingvoj kiel Tirana) estas ĉefurbo de Albanio, situante ĉe la rivero Ishm kaj havante 700.000 loĝantojn (stato 2002). Tirano havas universitaton, muteojn , flughavenon kaj kulturejojn. Ĝi estas ĉefejo de prefektujo Tirano kaj la samnoma distrikto.
La urbo kuŝas ĉe la piedoj de la Dajti-montoj (1613 m super m.n.) kaj ĉ. 30 km de la marbordo. Sude kaj okcidente fermas la urbon montettoj. La sola vojo en nordokcidento malfermiĝas al ebenaĵo. Ĉe la norda urborando fluas la rivero Tirano. Kelkajn kilometrojn sude fluas la Erco preter Tirano. La urban centron trafluas la rivereto Lana.
En Tirano regas mediteranea klimato kun jara averaĝa temperaturo de 16° C kaj jara precipitaĵo de 1200 mm.
Enhavo |
[redaktu] Ekonomio
Tirano evoluis dum la komunismo grava industria urbo en Albanio. Tie funkciis cementuzinoj, maŝinindustrio, ŝuo- kaj teksaĵindustrio, vitroprilaboro kaj nutraĵindustrio. Tiuj fabrikoj nun parte nelaboras, la laboristoj nun laboras en la tria (serva) sektoro (komerco, konstruoj).
[redaktu] Trafiko
Tirano situas 40 km de la plej grava albana haveno Durrës. Ekde la jaro 2000, la du urbojn interligas aŭtoŝoseo. Fervojo iras tra Durrës al Vlora kaj Pogradec, Shkodra.
Ĉ. 25 km nordokcidente troveblas la internacia flughaveno Tirana-Rinas "Mother Teresa Airport".
La enurba trafiko okazas per busoj.
[redaktu] urbopejzaĝo
La bildon de la urbo regas la stalinismaj platkonstruaĵoj.
La simbolo de la urbo estas la Skanderbeg-monumento sur la samnoma placo. Fama estas ankaŭ la Sulejman-Paŝa-Moskeo apud tio.
