Italio

El Vikipedio

Bazaj informoj
Repubblica Italiana Itala respubliko

Nacia himno: Il Canto degli Italiani
Nacia devizo: {{{nacia devizo}}}

Ĉefa(j) lingvo(j)	itala
Ĉefurbo	Romo
Religio(j)	katolikoj
Areo % akvo	301.230 km² 2%
Loĝantaro Loĝdenso	58 miliono 196/km²
Valuto	Euro (EUR)
Horzono	UTC +1 (en somero +2)
TTT \| Landkodo \| Tel.	.it \| ITA \| 39
Politiko
Politika sistemo	Respubliko
Ŝtatestro	prezidento Giorgio Napolitano
Ĉefministro	Romano Prodi
Nacia tago	2a de junio (tago de la respubliko)
Sendependeco	17a de marto 1861
Esperanto-movado
Esperanto-asocio	{{{esperanto-asocio}}}

Italio estas unu el la plej grandaj landoj de Eŭropo kaj historie ties plej avangarda regiono (inter -200 kaj 1500). Inter -300 kaj 300, la urbo-ŝtato Romo kaj poste la el ĝi evoluiĝanta Romia imperio konkeris (politike) per la glavo ĉiujn landojn apud la Mediteranea maro kaj inter 300 kaj 1000 Romo konkeris (religie) per la kruco la plejparton de Eŭropo. Inter 1400 kaj 1600 Italio estis la hejmlando de la Renesanco. Italio donis al Eŭropo la latinan alfabeton,lingvon,leĝaron kaj faris kristanismon la ĉefa religio de ĉi kontinento. Italio estas la lando de Cezaro, Cicerono, Vergilio, Danto, Giotto, Sankta Francisko, Leonardo da Vinci, Mikelanĝelo, Galileo, Antonio Vivaldi kaj multaj aliaj.

[redaktu] Ĉefaj urboj

(milionoj en 2000, takso)

3,80 Milano
3,30 Romo
3,00 Napolo

Vidu Listo de urboj de Italio

[redaktu] Religioj kaj lingvoj

Religio: plejparte katolikismo, kun komunumoj de protestantismo, Judismo kaj Islamo
Lingvo: la itala. En la provinco Bolcano estas samrajta, sed pli vaste parolata, la germana. En la regiono Aosta Valo estas samrajta la franca. Aliaj indiĝenaj malplimultoj, kun diversgradaj lingvaj rajtoj: slovena, greka, albana, sardinia, okcitana, ladina. La plej gravaj novaj malplimultoj de eksterlanda deveno parolas la araban, la hispanan kaj la albanan.

[redaktu] Regionoj

Abruzoj, Aosta Valo, Apulio, Basilikato, Emilio-Romanjo, Friulo-Venecio Julia, Kalabrio, Kampanio, Latio, Ligurio, Lombardio, Markioj, Moliso, Piemonto, Sardio, Sicilio, Toskanio, Trentino-Supra Adiĝo, Umbrio kaj Veneto

Vidu ankaŭ la liston de la regionoj kaj provincoj.

[redaktu] Ceteraj informoj

Loko: 42,5 No, 12,5 Or (okcidenta Eŭropo)
Urbanoj: 67% (2000)
Jara kresko: 0,09% (2000, takso)
Naskoj: 9,13 por 1000 homoj por jaro (2000, takso)
Mortoj: 9,99 por 1000 homoj por jaro (2000, takso)
Migrantoj: 1,74 por 1000 homoj por jaro (2000, takso)
Mortokvoto de beboj: 5,92 mortoj por 1000 naskoj (2000, takso)
Infanoj po virino: 1,18 infanoj naskita por virino (2000, takso)
Meza vivodaŭro: 79,03 jaroj (75,85 viroj, 82,41 virinoj) (2000, takso)
Alfabeteca: 98% (1998, takso)
Registaro: parlamenta demokratio kun multaj malgrandaj partioj grupiĝintaj en du ĉefaj blokoj.
Sendependo: la 17-an de marto 1861, kiel la regno de Italio, sed ne unuigita ĝis 1870. Antaŭe Italio longe estis dispecigita inter la papo, la germana imperiestro, lokaj princoj kaj urboj.
Internaciaj Organizoj: UNO (1955), NATO (1949), EU (1950).
Konstitucio: la 1-an de januaro 1948
Korupteco: 4,8 CPI (10 = honesta, 0,0 = tute korupta) (2004)
Ekonomio: 267 Gsk (1998, takso) por kapo 4,63 ksk (1998, takso)
Jara kresko: 1,3% (1999, takso)
Inflacio: 1,7% (1999)
Senlaboreco: 11,5% (1999, takso)
Registara buĝeto: 191,2 Gsk (1999, takso)

[redaktu] Esperanto-movado

Vidu: Historio de Esperanto en Italio

Ĉi tiu artikolo pri "Italio" ankoraŭ estas ĝermo pri geografia temo. Vi povas helpi pluredakti ĝin post klako al la butono «redaktu».
Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi.

	EŬROPA UNIO (EU)
Aŭstrio • Belgio • Ĉeĥio • Danio • Estonio • Finnlando • Francio • Germanio • Grekio • Hispanio • Hungario • Italio • Kipro • Latvio • Litovio • Luksemburgio • Malto • Nederlando • Pollando • Portugalio • Respubliko de Irlando • Slovakio • Slovenio • Svedio • Unuiĝinta Reĝlando (Britio)
Aliĝontaj
Bulgario • Kroatio • Respubliko de Makedonio • Rumanio • Turkio

	NORD-ATLANTIKA ALIANCO (NATO)
Belgio • Britio • Bulgario • Ĉeĥio • Danio • Estonio • Francio • Germanio • Grekio • Hispanio • Hungario • Islando • Italio • Kanado • Latvio • Litovio • Luksemburgo • Nederlando • Norvegio • Pollando • Portugalio • Rumanio • Slovakio • Slovenio • Turkio • Usono

Ŝtatoj en Eŭropo
Albanio \| Andoro \| Aŭstrio \| Belorusio \| Belgio \| Bosnio kaj Hercegovino \| Bulgario \| Ĉeĥio \| Danio \| Estonio \| Finnlando \| Francio \| Germanio \| Grekio \| Hispanio \| Hungario \| Islando \| Italio \| Kroatio \| Latvio \| Liĥtenŝtejno \| Litovio \| Luksemburgio \| Malto \| Moldavio \| Monako \| Montenegro \| Nederlando \| Norvegio \| Pollando \| Portugalio \| Respubliko de Irlando \| Respubliko de Makedonio \| Rumanio \| Rusio \| San-Marino \| Serbio \| Slovakio \| Slovenio \| Svedio \| Svislando \| Turkio \| Unuiĝinta Reĝolando (Britio) \| Ukrainio \| Vatikanurbo
Dependaj teritorioj: Ferooj \| Ĝibraltaro