Archaeoleg
Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.
Astudiaeth wyddonol o hanes a diwylliant dyn drwy ddarganfod a dadansoddi olion materol yw archaeoleg. Gall yr olion fod yn bensaerniol,olion dynol, neu'r tirlun hyd yn oed. Nôd yr archaeolegydd yw rhoi goleuni ar hanes ac ymddygiad dyn dros dymor hir. Gall anthropoleg fod o help i'r archaeolegwr hefyd.
Yngh Nghymru, mae 4 Ymddiriedolaeth Archaeoleg: Ymddiriedolaeth Archaeoleg Gwynedd yng ngogledd-orllewin, Ymddiriedolaeth Archaeoleg Clwyd-Powyd yng ngogledd-ddwyrain, Ymddiriedolaeth Archaeoleg Dyfed yn dde-orllewin ac Ymddiriedolaeth Archaeoleg Morgannwg-Gwent yn dde-ddwyrain.
Mae Archaeolegydd yn cloddio safleoedd hanesyddol ac yn dehonglu'r gorffennol oddi wrth beth a ddarganfyddir ganddynt wrth gloddio a dod o hyd i bethau fel crochenwaith a darnau arian. Roedd Mortimer Wheeler yn archaeolegydd enwog.