רב
פֿון װיקיפּעדיע
| אידישקייט | |
 |
|
| עיקרי האמונה | |
| גאט יציאת מצרים · עשרת הדיברות · שלושה עשר עיקרים מצוות · תורה אמונה · בחירה |
|
| אישים מרכזיים | |
| אבות ואמהות האומה · שופטי ישראל · דוד המלך · שלמה המלך נביאי ישראל · חז"ל · משיח |
|
| ספרי קודש | |
| תורה · תנ"ך · משנה · תלמוד מדרשי הלכה · מדרשי אגדה · סידור · משנה תורה · שולחן ערוך · שו"ת · ספר הזוהר · מפרשים |
|
| מצוות און מנהגים | |
| הלכה · תרי"ג מצוות · בית דין צדק · תפילה · לימוד תורה · צדקה · גמילות חסדים · שמע ישראל · יומים טובים · יום הכיפורים · שלושת הרגלים · תשעה באב · משפחה: ברית מילה · פדיון הבן · זבד הבת · בר מצווה · נישואין · טהרת המשפחה · מעמד האישה ביהדות · צניעות · שטאַרבן: לוויה · קבורה · שבעה · קדיש · חברה קדישא | |
| חיי הקהילה היהודית | |
| שטעלעס: רב · דיין · חזן · גבאי · מוהל · שוחט · קברן מוסדות: בית כנסת · בית מדרש · מקווה · תלמוד תורה · ישיבה · כולל תפילה בציבור: מניין · ארון הקודש · חזנות · שמונה עשרה · שחרית · מנחה · מעריב · מוסף · קריאת התורה · שמע ישראל · ברכה · קידוש |
|
| היסטאריע פון דאס יידישע פאלק | |
| תקופת האבות · יציאת מצרים · תקופת המקרא · תקופת בית ראשון · תקופת בית שני · תקופת הגלות · אנטישמיות · ציונות · השואה · היסטוריה של מדינת ישראל | |
| יהודים | |
| מיהו יהודי · גיור · די יידישע פאלק · באוווסטע מענטשן ·
|
א רב (לשון רבים: רבנים) איז איינער וואס ווערט אויפגענומען אין א אידישע קהלה אלץ דער רעליגיעזער פירער. דער הויפט פונקציע פון א רב איז צו ענטפערן אויף פראגעס פון הלכה און צו פירן דעם געמיינדע אין אנדערע רעליגיעזע אנגעלעגנהייטן. פילע רבנים נעמען אויך א טייל אין אקטיווע קהל'ישע ענינים לטובת דעם ציבור.
אינהאַלט |
[בעאַרבעטן] קוואליפיקאציעס
[בעאַרבעטן] ארטאדאקסן
אויף צו ווערן א רב אין אן ארטאדאקסישער קהלה פארלאנגט זיך צו זיין בקי אין רוב הלכות וואס זענען נוגע פאר א געווענליכע אידישע קהלה. דאס מיינט געווענליך די חלקים פון אורח חיים און יורה דעה פון שלחן ערוך, און אויך טיילן פון די אנדערע חלקים. א רב מוז אויך זיי טרעינירט צו קענען נאכקוקן און פארשטיין די הלכה אויף סיי וועלכן ענין עס זאל נאר אונטערקומען. אויף צו ווערן א רב פארלאנגט זיך געווענליך מען זאל האבן באקומען סמיכה אדער היתר הוראה פון אן אנגעזעהענעם רב אדער פוסק.
[בעאַרבעטן] נישט-ארטאדאקסן
ביי די נישט-ארטאדאקסן איז אפט דער דגוש מער אויף פירערשאפט טרענירונג און פראקטיק אין קהלה אנגעלעגנהייטן ווי איידער בקיאות אין הלכה. דארט אויך דארף אבער א רב האבן ברייטע ידיעות אין אידישקייט און אין אידיש-רעליגיעזע אנגעלעגנהייטן. ביי די נישט-ארטאדאקסישע איז די סמיכה נישט קיין טראדיציאנעלע, נאר וואס רופט זיך "ארדינעישען" פון אן אנגעזעהנעם שולע אדער רבנישע אקאדעמיע.
[בעאַרבעטן] אויפגאבן
ביי ביידן, ארטאדאקסן און נישט-ארטאדאקסן, דארף א רב קענען פארלערנען און איבערגעבן תורה פאר זיין קהלה, מסדר זיין חופה וקידושין און גיטין, אפרעכטן ברית'ן, לוויות, און אנדערע רעליגיעזע באדערפענישן.
[בעאַרבעטן] רבנים אין די היסטאריע
דער אויפגאבע פון א רב איז שוין איינגעפירט פילע הונדערטער יארן, אבער עס איז נישט קלאר ווען עס האט זיך אוועקגעשטעלט דער פאזיציע אין דעם היינטיגן זין. ביז די צייטן פון די ראשונים ווערט נישט געפונען דעם פאסטן, נאר א רב איז געווען איינער וואס האט זיך אפגעגעבן מיט לערנען תורה מיט תלמידים גלייכער צו א ראש ישיבה. שפעטער ערשט איז איינגעפירט געווארן אז א יעדער קהלה האט אויפגענומען א פערזאן וואס איז בקי אין תורה צו זיין דער אפיציעלער הלכה פיגור פאר דער קהלה.
עס זענען געווען פילע רבנים אין די אידישע היסטאריע וואס זענען געבליבן איינגעקריצט אין זכרון פונ'ם פאלק אלץ הייליגע און פרומע מענטשן, גאונים און צדיקים, וואס זייער תורה ווערט געלערנט דור נאך דור און זייערע מעשים טובים ווערן פארהאלטן פאר אלע דורות אלץ מוסטערן פון וויאזוי א פרומער איד דארף זיך צו פירן.
[בעאַרבעטן] ביי חסידים
ביי חסידים ווערט דער רבי, אדער אדמו"ר, פונ'ם עדה אפטמאל באטיטלט אלץ רב. אין דעם פאל איז ער געווענליך נישט געשטעלט אויף צו ענטפערן געווענליכע פראגן אין הלכה נאר אויף צו פירן זיין קהלה אין די אויפגאבן פון א חסיד'ישע רבי. (זעה: אדמו"ר) אין די פעלער איז געווענליך דא אן אנדערן רב אדער דיין געשטעלט אויף צו פסק'ענען געווענליכע הלכה'שע ענינים. געווענליך איז אבער דער רבי/רב אויך טרענירט אין טראדיציאנעלע לימודים און האט סמיכה אדער היתר הוראה אויף צו פסק'נען.
