Oucrinne

Èn årtike di Wikipedia.

L' Oucrinne est on payis d' Urope di l' Ess, avou ene coisse sol Noere Mer å sud, eyet des frontires avou l' Rûsseye a l' ess, li Belarusse å nôr eyet l' Pologne, li Slovakeye, li Hongreye, li Roumaneye eyet li Moldaveye a l' ouwess.

Republike d' Oucrinne
Республiка Украïна
(Respublika Ukrayina)


(Detays)	(Detays)

Divize nåcionåle: Воля, Злагода, Добро

(Volya, Zlagoda, Dobro)
(oucrinnyin: Liberté, Acoird, Bonté)

Lingaedje oficir

oucrinnyin

Mwaisse-veye

Kiev

Prezidint

Viktor Yushchenko

Prumî minisse

Yuriy Yekhanurov

Sitindêye
- Totåle
- % aiwe

Classé 43inme

603.700 km²
neglidjåve

Populåcion

- Totåle (2002)
- Dinsité

Classé 24inme

48.396.470 dimorants
80 djins/km²

Indepindince

- Date

fén di l' URSS

24 d' awousse 1991

Manoye

hryvna (grivna)

Coisse d' eureye

UTC +2

Imne nåcionå

Che ne vmerla Ukrayina

Dominne Internet

.UA

Indicatif telefonike

380

[candjî] Istwere

L' Oucrinne fourit li prumî Estat slåve, li Rus' di Kiev, ki fourit l' pus grand et pouxhant Estat d' Urope inte les 10inme et 11inme siekes, et pôza les fondåcions pol nåcionålisse oucrinnyin des siekes shuvants. Aflåwi pa les dvintrinnès margayes eyet les invazions mongoles, li Rus' di Kiev fourit integré al Grande Dutcheye di Litwaneye et pus tård dins l' Confederåcion litwano-polonesse.

Å mitan do 17inme sieke, èn Estat oucrinnyin otonome, li Hetmanate cozake, fourit askepyî, ki dura pus d' on sieke, mågré li pression moscovite. Al difén do 18inme sieke, li cinte eyet l' ess do teritwere oucrinnyin fourît absorbêyes pa l' Impire rûsse, adon ki l' ouwess do payis esteut prin pa l' Otriche-Hongreye. Après l' Revolucion rûsse di 1917, l' Oucrinne fourit indepindinte disk' e 1920.

Li payis fourit rconcwerou pa l' Rodje Årmêye, ki s' bata siconte di l' årmêye nåcionålisse da Petlioura, del blanke årmêye (tsarisse) da Denikine, eyet di l' årmêye di l' anårtchisse Nestor Maxhno. L' Oucrinne fourit dispoy adon ene pårteye di l' Union sovietike et sofrixha di deus grandès pômagnes (e 1921-1922 eyet 1932-1933) ki vont touwer 8 miyons di djins. La Deujhinme guere daegnrece touwrè co 7 miyons di pus. L' Oucrinne ridivna indepindinte e 1991 après l' fén di l' Union sovietike; ele divna onk des mimbes askepieus del Kiminålté des Estats indepindints.

[candjî] Politike

Le prezidint est Leonid Koutchma dispoy 1994, il a co rwagnî les eleccions e 1999. Il a stî acuzé d' espaitchî l' liberté del presse.

E 2004 c' est Viktor Yushchenko ki dvént prezidint eyet l' payis si mete co pus do costé des Estats-Unis; les vôtaedjes ont stî foirt discutés.

[candjî] Redjons

Mape di l' Oucrinne (clitchîz po-z agrandi).

L' Oucrinne est pårteye e 24 redjons (oblasti, singulî - oblast), ene republike otonome (avtomnaya respublika) el Crimêye, et deus municipålités (mista, singulî - misto) avou on statut di redjon, Kiev eyet Sebastopol.

[candjî] Djeyografeye

Grandès veyes: Kiev (Kyiv; 2,6 miyons d' dimorants), Xharkiv (1,5 miyon), Dniepropetrovsk (1,2 miyons), Odessa (1,2 miyon), Donetsk (1,1 miyon), Lviv (0,8 miyon).

[candjî] Economeye

...

[candjî] Populåcion

D' après li ricinsmint di 2001:

Oucrinnyins: 77,8%
Rûsses: 17,3%
Bielorûsses: 0,6%
Tatårs del Crimêye: 0,5%
Moldåves: 0,5%
Bulgåres: 0,4%
Hongrwès: 0,3%
Roumins: 0,3%
Polonès: 0,3%
Djwifs: 0,2%
Greks: 0,2%
Årmenyins: 0,2%
Tatårs: 0,2%
ôtes: 0,2%

[candjî] Culteure

Li lingaedje oficire est l' oucrinnyin, mins i gn a eto 13 ôtes lingaedjes minoritåres di ricnoxhous (emey zels li rûsse a l' ess do payis eyet el Crimêye).