Hành khúc quân tiến nghĩa dũng

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Hành khúc quân tiến nghĩa dũng (chữ Hoa giản thể: 义勇军进行曲; bính âm: Yìyǒngjūn Jìnxíngqǔ) là quốc ca của nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa được nhà thơ và soạn giả ca kịch Điền Hán (田汉) viết lời và Niếp Nhĩ (聂耳) phổ nhạc vào khoảng giữa giai đoạn Chiến tranh Trung-Nhật (1937-1945). Bài này thuộc thể loại hành khúc.

Mục lục 1 Nguồn gốc 2 Thời kỳ từ Cách mạng văn hóa trở đi 3 Lời (hiện nay và là lời gốc) 4 Lời (1978-1982) 5 Nghe 6 Liên kết ngoài

[sửa] Nguồn gốc

Điền Hán viết Hành khúc quân tiến nghĩa dũng vào năm 1934 cho một vở kịch ông soạn cũng vào năm đó. Theo dân gian thì ông viết lời bài này trên một mẩu giấy thuốc lá sau khi bị bắt tại Thượng Hải và bị đưa vào nhà lao Quốc Dân Đảng năm 1935. Bài hát này sau khi được sửa lại đôi chút đã trở thành bài hát chính trong bộ phim yêu nước Phong vân nhân nữ (风云儿女, 1935), với cốt truyện kể về một người trí thức tham gia trong cuộc chiến Trung-Nhật lần thứ nhất. Đây là một trong số các bài hát được bí mật tuyên truyền trong dân chúng trong phong trào kháng chiến chống Nhật. Bài hát này cũng được Pathé thuộc tập đoàn EMI phát hành trong một đĩa hát vào năm 1935.

Bài này lần đầu tiên được dùng làm quốc ca là trong một hội thảo quốc tế tổ chức tại Praha, Tiệp Khắc tháng 2 năm 1949. Vào thời gian đó Bắc Kinh vừa lọt vào tầm kiểm soát của những người cộng sản Trung Quốc. Lúc đó nổ ra một tranh luận xung quanh câu "Đất nước Trung Hoa đã gặp lúc hiểm nguy". Nhà sử học Quách Mạt Nhược liền đổi câu trên thành "Dân tộc Trung Quốc đã đến hồi giải phóng" (中国民族到了大翻身的时候).

Vào tháng 6 năm đó, Đảng cộng sản Trung Quốc thành lập một ủy ban để quyết định bình chọn một bài quốc ca chính thức. Đến cuối tháng 8 ủy ban đã nhận được tổng cộng 6926 bài hát tham gia. Hành khúc quân tiến nghĩa dũng được họa sỹ Từ Bi Hồng (徐悲鸿) đề nghị và được hầu hết cách thành viên trong ủy ban tán thành. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều ý kiến không đồng ý đối với câu thứ ba. Khi đó Chu Ân Lai đưa ra đánh giá cuối cùng: "Trước mắt chúng ta vẫn còn kẻ thù đế quốc. Chúng ta càng tiến, kẻ thù sẽ càng tìm cách tấn công và phá hoại chúng ta. Liệu có thể nói là chúng ta sẽ không còn nguy hiểm không?" Quan điểm này của ông ta được Mao Trạch Đông tán thành và vào ngày 27 tháng 9 năm 1949, bài này trở thành quốc ca tạm thời, chỉ vài ngày trước khi Cộng hòa nhân dân Trung Hoa được thành lập.

[sửa] Thời kỳ từ Cách mạng văn hóa trở đi

Trong thời kỳ Cách mạng văn hóa, Điền Hán bị bắt giam, và cũng vì thế mà bài Hành khúc quân tiến nghĩa dũng cũng bị cấm hát; kết quả là trong giai đoạn đó bài Đông phương hồng được chọn làm quốc ca không chính thức.

Hành khúc quân tiến nghĩa dũng được Đại hội Đại biểu Nhân dân Trung Quốc khôi phục lại vào năm 1978, nhưng với lời khác hẳn; tuy vậy, lời ca mới không được thông dụng lắm và thậm chí gây nhầm lẫn [1]. Vào ngày 4 tháng 12 năm 1982, Đại hội Đại biểu Nhân dân Trung Quốc thống nhất chọn lại bản gốc năm 1935 của Điền Hán làm quốc ca chính thức. Điểm nổi bật trong lời hiện nay là không đề cập đến Đảng cộng sản Trung Quốc lẫn Mao Trạch Đông và việc quay lại lời ca cũ đánh dấu sự đi xuống của Hoa Quốc Phong và tệ sùng bái cá nhân đối với Mao cũng như uy thế đi lên của Đặng Tiểu Bình.

Đại hội Đại biểu Nhân dân Trung Quốc công nhận bài này là quốc ca chính thức của CHNDTH trong bản sửa đổi năm 2004 của Hiến pháp nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa. Phần quốc ca được đề cập ngay sau phần nói về quốc kỳ.

Mặc dù được lưu hành rộng rãi giữa các thành viên của Quốc Dân Đảng trong thời kỳ Chiến tranh Trung-Nhật (1937-1945), nhưng bài này đã bị cấm tại Đài Loan đến tận những năm 1990.

Quốc ca này chính thức được cử hành tại Hồng Kông lần đầu tiên [2] vào năm 1997, và tại Macao năm 1999 sau khi hai lãnh thổ này được trao trả cho CHNDTH.

[sửa] Lời (hiện nay và là lời gốc)

Chữ Hán 义勇军进行曲 起来！不愿做奴隶的人们！ 把我们的血肉，筑成我们新的长城！ 中华民族到了最危险的时候， 每个人被迫着发出最后的吼声。 起来！起来！起来！ 我们万众一心， 冒着敌人的炮火，前进！ 冒着敌人的炮火，前进！ 前进！前进！进！

Phiên âm Hán-Việt Nghĩa dũng quân tiến hành khúc Khởi lai! Bất nguyện tố nô đãi đích nhân môn! Bả ngã môn đích huyết nhục, trúc thành ngã môn tân đích trường thành! Trung hoa dân tộc đáo liễu tối nguy hiểm đích thời hậu, Mỗi cá nhân bí bách khán phát xuất tối hậu đích hống thanh. Khởi lai! Khởi lai! Khởi lai! Ngã môn vạn chúng nhất tâm, Mạo khán địch nhân đích pháo hỏa, tiền tiến! Mạo khán địch nhân đích pháo hỏa, tiền tiến! Tiền tiến! Tiền tiến! Tiến! ,

Dịch lời Hành khúc quân tiến nghĩa dũng Đứng lên! Những người không muốn làm nô lệ! Với máu thịt chúng ta, hãy cùng nhau xây dựng Trường Thành mới! Dân tộc Trung Hoa đã đến lúc hiểm nguy, Mỗi người hãy cất lên tiếng thét. Đứng lên! Đứng lên! Đứng lên! Chúng ta muôn người như một, Bất chấp đạn lửa quân thù, tiến lên! Bất chấp đạn lửa quân thù, tiến lên! Tiến lên! Tiến lên! Tiến!

[sửa] Lời (1978-1982)

Chữ Hán 前进！各民族英雄的人民！ 伟大的共产党领导我们继续长征。 万众一心奔向共产主义明天， 建设祖国保卫祖国英勇的斗争。 前进！前进！前进！ 我们千秋万代 高举毛泽东旗帜，前进！ 高举毛泽东旗帜，前进！ 前进！ 前进！ 进！

Phiên âm Hán-Việt Tiền tiến! Các dân tộc anh hùng đích nhân dân! Vĩ đại đích Cộng sản đảng lãnh đạo ngã môn kế tục Trường chinh. Vạn chúng nhất tâm bôn hướng cộng sản chủ nghĩa minh thiên, Kiến thiết Tổ quốc bảo vệ tổ quốc anh dũng đích đấu tranh. Tiền tiến! Tiền tiến! Tiền tiến! Ngã môn thiên thu vạn đại Cao cử Mao Trạch Đông kỳ xí, tiền tiến! Cao cử Mao Trạch Đông kỳ xí, tiền tiến! Tiền tiến! Tiền tiến! Tiến!

Dịch lời Tiến lên! Nhân dân các dân tộc anh hùng! Cùng nhau tiếp bước cuộc Trường Chinh do Đảng Cộng sản lãnh đạo. Muôn người một lòng hướng tới chủ nghĩa cộng sản tươi sáng, Xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đấu tranh anh dũng. Tiến lên! Tiến lên! Tiến lên! Chúng ta còn mãi ngàn năm Giương cao ngọn cờ Mao Trạch Đông, tiến lên! Giương cao ngọn cờ Mao Trạch Đông, tiến lên! Tiến lên! Tiến lên! Tiến!

[sửa] Nghe

[sửa] Liên kết ngoài

• Tải bài này dưới các định dạng khác nhau
• Quốc ca Trung Quốc
• Hành khúc quân tiến nghĩa dũng, hòa âm và đồng ca.