Suat Hayri Ürgüplü
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Suat Hayri Ürgüplü | |
---|---|
Başbakanı | |
Doğum | 1903 Şam, Osmanlı Devleti |
Ölüm | 1981 İstanbul, Türkiye |
Görev süresi | 20 Şubat 1965 - 27 Ekim 1965 |
Önce gelen | İsmet İnönü |
Sonra gelen | Süleyman Demirel |
Siyasi Parti | Cumhuriyet Halk Partisi Demokrat Parti Adalet Partisi |
Suat Hayri Ürgüplü (1903 Şam - 1981 İstanbul) 13 Ağustos 1903 tarihinde Şam'da doğdu.1.Dünya Savaşı'na katılma fetvasını veren Şeyhülislam Ürgüplü Hayri Efendi'nin oğludur. Lale Devri'nin sadrazamı Nevşehirli Damat İbrahim Paşa'nın soyundandır. Galatasaray Lisesi'nden sonra İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni 1926 yılında bitirdi. Çeşitli devlet hizmetlerinde bulundu. Türkiye-Yunanistan 1924 Nüfus Mübadelesi mahkemelerinde çalıştı.
İstanbul Ticaret Mahkemesi yargıçlığında bulundu (1929-1932). 1939 ve 1943'te Kayseri Milletvekili seçildi. 2. Şükrü Saraçoğlu kabinesinde Gümrük ve Tekel Bakanı oldu.
Bakanlığında kahve ithalatı konusunda yolsuzluklar olduğu yolunda dedikodular çıkınca örnek bir davranışta bulundu:
Adımın da karıştığı kahve yolsuzluğuyla ilgili, bakanlığımda bir komisyon kurulmuştur. Bu teftiş heyetinin selametle çalışabilmesi için, benim, bu bakanlık koltuğundan ayrılmam gerekir; aksi halde, komisyonu etkilerim, sağlıklı bir karar oluşmaz. O nedenle, siyasi ahlak gereği, bakanlıktan istifa ediyorum. |
Daha sonra Yüce Divan'da yargılandı, aklandı ve siyasi hayatında bir yürütme organında, çok daha sonra, 1965'te kurulan hükumetin başbakanı olarak devam etti. Bu olay, halen bazı okullarda idare hukuku dersinde okutulmaktadır.
1950'de tekrar T.B.M.M.'ye dõndü. 1952 yılına kadar Kayseri Milletvekilliği yaptı. Avrupa İstişari Meclisi'nde başkan yardımcılığı görevinde bulundu. 1952'de parlamentodan ayrılarak Bonn Büyükelçiliğine getirildi. 1955'te Londra, 1959'da Washington, 1960'da Madrid Büyükelçiliğine atandı. 1961 seçimlerine katılarak Kayseri Senatörü seçildi. Cumhuriyet Senatosu'nun ilk başkanı oldu. Bu görevi tamamladıktan sonra 1965 yılında (İsmet İnönü'nün başbakanlıktan istifa ettiği 5 Şubat tarihinden 10 Ekim 1965 genel seçimleri sonrasına kadar) partilerüstü hükumetin başkanlığını yaptı. 1966'da kontenjan senatörü seçildi.1972'ye kadar bu görevde kaldı. 1981 yılında vefat etti.
Önce gelen: İsmet İnönü |
Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı 20 Şubat 1965 - 27 Ekim 1965 |
Sonra gelen: Süleyman Demirel |
Kurtuluş Savaşı Dönemi Başbakanları Mustafa Kemal Atatürk | Mustafa Fevzi Çakmak | Hüseyin Rauf Orbay Cumhuriyet Dönemi Başbakanları İsmet İnönü | Ali Fethi Okyar | İsmet İnönü | Celal Bayar | Dr. Refik Saydam | Şükrü Saracoğlu | Recep Peker | Hasan Saka | Şemsettin Günaltay | Adnan Menderes | Cemal Gürsel | İsmet İnönü | Suat Hayri Ürgüplü | Süleyman Demirel | Prof. Dr. Nihat Erim | Ferit Melen | Naim Talu | Bülent Ecevit | Ord.Prof. Sadi Irmak | Süleyman Demirel | Bülent Ecevit | Süleyman Demirel | Bülent Ecevit | Süleyman Demirel | Bülent Ulusu | Turgut Özal | Yıldırım Akbulut | Mesut Yılmaz | Süleyman Demirel | Tansu Çiller | Mesut Yılmaz | Necmettin Erbakan | Mesut Yılmaz | Bülent Ecevit | Abdullah Gül | Recep Tayyip Erdoğan |
Başvekil: Şükrü Saraçoğlu
Gümrük ve İnhisarlar Vekili: Raif Karadeniz · Suat Hayri Ürgüplü · Tahsin Çoşkan · Adliye Vekili: Ali Rıza Türel · Mümtaz Ökmen · Milli Müdafaa Vekili: Ali Rıza Artunkal · Dahiliye Vekili: Mehmet Recep Peker · Hilmi Uran · Hariciye Vekili: Şükrü Saraçoğlu · Hasan Saka · Numan Menemencioğlu · Maliye Vekili: Nurullah Esat Sümer · Fuat Ağralı · İktisat Vekili: Fuat Sirmen · Maarif Vekili: Hasan Ali Yücel · Nafia (Bayındırlık) Vekili: Sırrı Day · Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye (Sosyal Yardım) Vekili: Ahmet Hulusi Alataş · Sadi Konuk · Münakalat (Haberleşme) Vekili: Ali Fuat Cebesoy · Ziraat Vekili: Şevket Raşit Hatipoğlu · Çalışma Vekili: Sadi Irmak · Ticaret Vekili: Raif Karadeniz · Celal Sait Siren
Başbakan: Suat Hayri Ürgüplü
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı: Süleyman Demirel
Devlet Bakanı: Mehmet Altınsoy · Hüseyin Ataman · Şekip İnal
Gümrük ve Tekel Bakanı: Ahmet Topaloğlu · Adalet Bakanı: İhsan Köknel · İrfan Baran · Milli Savunma Bakanı: Hasan Dinçer · Mustafa Hazım Dağlı · İçişleri Bakanı: İzzet Gener · İsmail Hakkı Aydoğan · Dışişleri Bakanı: Hasan Esat Işık · Maliye Bakanı: İhsan Gürsan · Milli Eğitim Bakanı: Nevzat Cihan Bilgehan · İmar ve İskan Bakanı: Ali Recai İskenderoğlu · Bayındırlık Bakanı: Orhan Alp · Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı : Mehmet Faruk Sükan · Ulaştırma Bakanı: Kazım Yurdakul · Mithat San Tarım Bakanı: Turhan Kapanlı · Köyişleri Bakanı: Seyfi Öztürk · Çalışma Bakanı: İhsan Sabri Çağlayangil · Ticaret Bakanı: Mustafa Macit Zeren · Sanayi Bakanı: Ali Naili Erdem · Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı: Mehmet Turgut · Turizm ve Tanıtma Bakanı: İsmail Hakkı Akdoğan · Ömer Zekai Dorman