Somali

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Somali (Somalice:Jumhuurriyadda Dimoqraadiga Soomaaliya), Doğu Afrika'da 'Afrika Boynuzu' denilen coğrafi bölgede bulunan bir ülkedir. Batısında Cibuti, Etiyopya ve Kenya, doğusunda Hint Okyanusu vardır. Başkenti Mogadişu'dur. Yüzölçümü 637.657 km², nüfusu 8.600.000'dur.

Konu başlıkları 1 Tarihi 2 Coğrafya 3 Nüfus 4 Yönetim 5 Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar 6 Kaynaklar

[değiştir] Tarihi

İngiliz yönetimindeki Somaliland ile İtalyan sömürgesi olan Somali toprakları, 1960 yılında ülkenin bağımsızlık elde etmesinden sonra Somali adını oluşturdu. Ancak bunun sonrasında Somali uzun yıllardır bir iç savaş ve anarşi yaşamakta olan bir ülke olmuştur. Ülkenin kuzey kısmı Somaliland adıyla bağımsızlık ilan etmişse de hiçbir ülke tarafından tanınmış değildir.

Somali’de 1991 yılında diktatör Muhammed Siyad Barre’nin devrilmesinden buyana ülkeyi kontrol edebilen bir merkezi hükümet kurulamamıştır.

[değiştir] Coğrafya

10 00 Kuzey enlemi ve 49 00 Doğu boylamı arasındadır. Yüzölçümü, 637,657 km² olup sınırlarının toplam uzunkuğu 2,366 km (Cibuti 58 km, Etiyopya 1,626 km, Kenya 682 km), sahil şeridi 3,025 km'dir.

Başlıca olarak çöl iklimi görülür. Arazi yapısı, düzlükler, dalgalı platolar, kuzeyde tepelikler şeklindedir. Deniz seviyesinden yüksekliği; en alçak noktası Hint Okyanusu 0 m., en yüksek noktası 2,416 m. ile Shimbiris'tir.

Doğal kaynakları, Uranyum, demir, kalay, alçıtaşı, boksit, bakır, tuz olup, tarıma uygun topraklar %2 civarındadır; otlaklar: %69; ormanlık arazi: %26; diğer: %3. Sulanan arazi: 1,800 km² (1993 verileri)

Doğal afetler; tekrarlanan kuraklıklar, yaygın toz fırtınaları, su baskınlarıdır.

[değiştir] Nüfus

Mülteci oranı: 5.96 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)

Bebek ölüm oranı: 123.97 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)

Ortalama hayat süresi: toplam nüfus: 46.6 yıl erkeklerde: 44.99 yıl kadınlarda: 48.25 yıl (2001 verileri)

Ortalama çocuk sayısı: 7.11 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)

Ulus: Somalili

Nüfusun etnik dağılımı: Somalili %85, Bantu, Arap 30,000

Din: Sünni Müslümanlar

Diller: Somalice (resmi), Arapça, İtalyanca, İngilizce

Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler toplam nüfusta: %24 erkekler: %36 kadınlar: %14 (1990 verileri)

[değiştir] Yönetim

Yönetim biçimi, Başkanlık Tipi Cumhuriyet

İdari bölümler: 18 bölge; Awdal, Bakool, Banaadir, Bari, Bay, Galguduud, Gedo, Hiiraan, Jubbada Dhexe, Jubbada Hoose, Mudug, Nugaal, Sanaag, Shabeellaha Dhexe, Shabeellaha Hoose, Sool, Togdheer, Woqooyi Galbeed

Milli bayram: Somali Cumhuriyetinin Kuruluşu, 1 Temmuz (1960)

Anayasa: 25 Ağustos 1979

Yönetim, Güneybatı bölgesinde İslam Mahkemeleri Birliği tarafından gerçekleştirilmekte ve 2006 yazından itibaren uygulanmaya başlanan İslami rejimin etkinliğinin ivmesini giderek arttırmaktadır^{[1][2][3][4][5][6][7][8]}.

[değiştir] Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar

ACP (Afrika - Karayip - Pasifik Ülkeleri),

AfDB (Afrika Kalkınma Bankası),

AFESD (Arap Ülkeleri Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Fonu),

AMF (Arap Ülkeleri Para Fonu),

CAEU (Arap Ülkeleri Ekonomik Anlaşmalar Konseyi),

ECA (Birleşmiş Milletler Afrika Ekonomik Komisyonu),

FAO (Tarım ve Gıda Örgütü),

IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası),

ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü),

ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi),

IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IDB (İslam Kalkınma Bankası),

IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu),

IFC (Uluslararası Finansman Kurumu),

IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu),

ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu),

IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü),

Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı),

IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi),

IOM ([[Uluslararası Göçmen Teşkilatı]),

ITU (Uluslararası Telekomünikasyon Birliği), NAM, OAU (Afrika Birliği Teşkilatı),

OIC (İslam Konferansı Örgütü),

UN (Birleşmiş Milletler),

UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı),

UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNHCR (BM Mülteciler Yüksek Komiserliği),

UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü),

UPU (Dünya Posta Birliği),

WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu),

WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı),

WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü),

WTrO (Dünya Ticaret Örgütü)

[değiştir] Kaynaklar