Komor

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Union des Comores
Komor Cumhuriyeti

Resmi diller

Shikomor, Arapça ve Fransızca

Başkent

Moroni

Devlet başkanı

Azali Assoumani

Yüzölçümü

2,170 km²

Nüfus

- Toplam (2005)
- Nüfus yoğunluğu

158. sırada

671,247
275/km²

Para birimi

Komor Frankı (KMF)

Saat dilimi

UTC+3

İnternet alan adı

.km

Telefon kodu

269

Komor, Afrika'da Mozambik ve Madagaskar'la okyanus komşuluğu olan bir ada ülkesidir.

[değiştir] Tarih

Komor Adaları'nın doğru adı Kamer Adaları'dır. Osmanlı kayıtlarında ve Arapça'da bu isimle geçer. Kamer kelimesi Arapça'da ay anlamına gelir. Ancak Fransızlar bu ismi "Komor (Comores)" olarak okumuşlar ve resmiyette de bu ad kullanılmıştır. Komor Adaları'na İslam 15. yüzyılda girmiştir. Tarihi kaynaklardan anlaşıldığına göre, bu adalar Müslümanların girmesinden önce büyük ölçüde boştu. Müslümanlar bu adalara girdikten sonra burada ayrı bir sultanlık kurdular. Zamanla Komor Adaları'nı oluşturan dört büyük adanın her birinde ayrı bir sultanlık kuruldu ve zaman zaman bu sultanlıklar arasında çatışmalar oldu. 18. yüzyılda Tanganika kıyısından gelerek Büyük Komor Adası'na yerleşen Şeyh Ngome de Pate adanın hanım sultanının kız kardeşiyle evlendi. Bu evlilikten doğan Mwinye Mku adlı şahıs Sultan Ahmed adını alarak teyzesinin tahtına geçti ve diğer adaları da kendine bağladı. Sultan Ahmed'in Büyük Komor Adası'ndaki yönetimi 1875'e kadar sürdü.

Ancak onun sultanlığı döneminde Fransız sömürgeciler Komor adalarına yönelik saldırılar başlattı ve 1841'de Mayot (Mayotte) adasını ele geçirdiler. Büyük Komor'da 1875'te Sultan Ahmed'in yerine geçen torunu Seyyid Ali, Fransızlara yanaşmak ve onların himayelerini kabullenmek zorunda kaldı. Fransızlar Anjuvan Adası'nı da 1886'da Sultan III. Abdullah'ın adaya hükmettiği sırada hâkimiyetlerine aldılar. Böylece bütün Komor Adaları Fransız hâkimiyetine geçmiş oldu. Adalardaki geleneksel sultanlık yönetimi (emirlik) Fransız hâkimiyeti altında 1912'ye kadar devam etti. Fransızlar 1912'de bütün yerel yönetimleri ve İslâmi uygulamaları ortadan kaldırdılar ve Komorlar'ı yine kendi hâkimiyetlerinde olan Madagaskar'a bağladılar. II. Dünya Savaşı'ndan sonra Komor Adaları Müslümanları bağımsızlık mücadelelerine hız kazandırdı ve bu amaçla Tanzanya'da bazı örgütler kurdular. Bu örgütler sonra Komor Adaları Milli Kurtuluş Hareketi bünyesinde birleşerek organize bir faaliyet içine girdiler. Fransa da 1974'te adaların geleceğiyle ilgili bir referandum yapmak zorunda kaldı. Açıklanan sonuçlara göre Mayot Adası halkının % 65'i Fransız idaresinin devamını, diğer adalardaki halkın ise % 95'i bağımsızlığı istemişti. Fransa, 1 Ocak 1976'da Mayot Adası dışındaki adaların bağımsızlığını kabul etti. Ancak ilginçtir ki kurulan bağımsız cumhuriyetin başkanlığına bir batı hayranı olan Ali Suveylih geçirildi.

Ali Suveylih ülkesini modernleştirme iddiasıyla İslâmi tesettürü ortadan kaldırmak dahil birtakım reformlar gerçekleştirmek suretiyle Fransız işgalcilerin başaramadıklarını başarma çabası içine girdi. Ancak 1978'de Ahmed Abdullah tarafından gerçekleştirilen bir darbeyle Ali Suveylih görevden uzaklaştırıldı. Yeni başkan Ekim 1978'de anayasayı değiştirerek devletin resmi adını Komorlar Federal İslâm Cumhuriyeti yaptı. Ahmed Abdullah da Fransa'yla iyi geçinmeye özen göstermesine ve İslâmizasyon faaliyetini sadece halkı kendine bağlamak için kullanmasına rağmen Batılıların desteklediği paralı askerler tarafından kendisine karşı birkaç kez başarısız darbe girişiminde bulunuldu. Batılı güçler Ahmed Abdullah'ın ülkenin İslâmi kimliğine önem vermesinden rahatsız oluyorlardı. Ahmed Abdullah Kasım 1989'da bir suikast sonucu öldürüldü ve yerine Said Muhammed Çuhar geçirildi.