ประวัติมหาวิทยาลัยมหิดล
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ประวัติของมหาวิทยาลัยมหิดล มหาวิทยาลัยมหิดลมีประวัติยาวนานกว่า 100 ปี โดยสามารถแบ่งออกเป็นยุคต่าง ๆ ดังนี้
สารบัญ |
[แก้] ประวัติมหาวิทยาลัยมหิดล
[แก้] ยุคโรงศิริราชพยาบาล (พ.ศ. 2429 - พ.ศ. 2431)
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ ตั้งคณะคอมมิตี้ เพื่อจัดสร้างโรงพยาบาล โดยใช้ที่ดินส่วนหนึ่งของวังหลัง มาเป็นที่สร้างโรงพยาบาลแห่งแรก ชาวบ้านจึงนิยมเรียกว่า "โรงพยาบาลวังหลัง" ในระหว่างการสร้างโรงพยาบาลนั้น สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอเจ้าฟ้าศิริราชกกุธภัณฑ์ ได้สิ้นพระชนม์ลง พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้รื้อโรงเรือนและเครื่องใช้ต่าง ๆ ในงานพระเมรุนำไปสร้างโรงพยาบาล และเสด็จพระราชดำเนินเปิดโรงพยาบาล พร้อมทั้งพระราชทานนามโรงพยาบาลว่า โรงศิริราชพยาบาล
[แก้] ยุคโรงเรียนแพทยากร (พ.ศ. 2432-พ.ศ. 2440)
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระบรมราชานุญาตให้จัดตั้งโรงเรียนแพทย์ขึ้น ณ โรงศิริราชพยาบาล โดยมีชื่อว่า โรงเรียนแพทยากร นอกจากนี้ สมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี พระบรมราชินีนาถ พระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ ให้สร้างโรงเรียนแพทย์ผดุงครรภ์และหญิงพยาบาลขึ้น ในบริเวณโรงศิริราชพยาบาล นับเป็นโรงเรียนพยาบาลแห่งแรกของประเทศไทย ในปัจจุบัน คือ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
[แก้] ยุคโรงเรียนราชแพทยาลัย (พ.ศ. 2443 - พ.ศ. 2375)
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนินเปิดตึกโรงเรียนแพทย์ และพระราชทานนามโรงเรียนแพทยากรใหม่ว่า โรงเรียนราชแพทยาลัย ในโอกาสนั้นโปรดเกล้าฯ พระราชทานประกาศนียบัตรให้แพทย์ รุ่นที่ 8 จำนวน 9 คน และพยาบาลรุ่นแรก จำนวน 10
ในปี พ.ศ. 2459 พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้สถาปนา โรงเรียนข้าราชการพลเรือนในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ขึ้นเป็น จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยได้รวมโรงเรียนราชแพทยาลัยเข้าเป็นคณะหนึ่งของมหาวิทยาลัย มีชื่อว่า คณะแพทยศาสตร์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ซึ่งต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็น คณะแพทยศาสตร์และศิริราชพยาบาล
ในช่วงนี้ เจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี เสนาบดีกระทรวงธรรมการ รับพระบรมราชโองการทำจดหมายถึงมูลนิธิร็อกกี้เฟลเลอร์ ขอให้เข้ามาช่วยปรับปรุงการศึกษาแพทย์ โดยมี สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอเจ้าฟ้ามหิดลอดุลยเดช กรมขุนสงขลานครินทร์ ทรงรับภาระเป็นผู้แทนฝ่ายไทย และได้ขยายหลักสูตรเป็นแพทยศาสตรบัณฑิต ต่อมา มูลนิธิฯ ได้ขยายความช่วยเหลือไปถึงโรงเรียนพยาบาล และคณะอักษรศาสตร์และวิทยาศาสตร์ด้วย
[แก้] ยุคมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ (พ.ศ. 2486 - พ.ศ. 2512)
มหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ได้รับการสถาปนาขึ้น โดยแยก คณะแพทยศาสตร์และศิริราชพยาบาล คณะทันตแพทยศาสตร์ คณะเภสัชศาสตร์ คณะสัตวแพทยศาสตร์ จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มาตั้งเป็นมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ อยู่ในสังกัดกระทรวงสาธารณสุข ในช่วงนี้ มหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ได้จัดตั้งและโอนคณะต่าง ๆ มากมาย ได้แก่
- พ.ศ. 2491 จัดตั้งคณะสาธารณสุขศาสตร์ ตามพระราชกฤษฏีกาจัดวางระเบียบราชการกรมมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ในกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2491
- พ.ศ. 2491 จัดตั้งคณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์
- พ.ศ. 2498 โอนคณะสัตวแพทยศาสตร์ไปสังกัดมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
- พ.ศ. 2500 จัดตั้งคณะเทคนิคการแพทย์ขึ้นในมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์
- พ.ศ. 2502จัดตั้งคณะแพทยศาสตร์เชียงใหม่ ในมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ เพื่อจัดตั้งคณะแพทยศาสตร์ขึ้นใหม่อีกคณะหนึ่งที่จังหวัดเชียงใหม่ มีหน้าที่จัดการศึกษาฝ่ายแพทยศาสตร์ และฝ่ายวิชาพยาบาลผดุงครรภ์และอนามัย ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็น คณะแพทย์ศาสตร์ โรงพยาบาลนครเชียงใหม่
- พ.ศ. 2503 จัดตั้ง คณะอายุรศาสตร์เขตร้อน (ปัจจุบันเป็นคณะเวชศาสตร์เขตร้อน) และคณะวิทยาศาสตร์การแพทย์ (ปัจจุบันเป็นคณะวิทยาศาสตร์ ) ในมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ โดยที่สมควรอบรมความรู้เรื่องอายุรศาสตร์เขตร้อนโดยละเอียดแก่บรรดาแพทย์ทั้งหลาย ตลอดจนทำการศึกษาวิจัยเพื่อความก้าวหน้าของวิทยาการทางการแพทย์เกี่ยวกับโรคเขตร้อนแห่งประเทศไทย
- พ.ศ. 2507 จัดตั้งบัณฑิตวิทยาลัยในมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ เพื่อแก้ปัญหาการขาดแพทย์ ช่วยเหลือ ปรับปรุงคุณวุฒิ และสมรรถภาพของแพทย์ รวมทั้งเภสัชกร ทันตแพทย์ ให้มีความรู้เหมาะสมกับสมัยและช่วยวิจัยปัญหาการแพทย์การสาธารณสุข
- พ.ศ. 2508 จัดตั้งคณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี ในมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ขึ้นใหม่อีกคณะหนึ่ง เพื่อผลิตแพทย์ อาจารย์ พยาบาล ผดุงครรภ์อนามัย และพนักงานวิทยาศาสตร์ ตลอดจนบริการประชาชน ผู้ป่วยไข้ และ โอนคณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลนครเชียงใหม่ จาก มหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ ไปสังกัด มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
- พ.ศ. 2511 จัดตั้งคณะทันตแพทยศาสตร์ พญาไท และ คณะเภสัชศาสตร์ พญาไท ในมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ขึ้นใหม่อีก 2 คณะ โดยคณะทันตแพทยศาสตร์ พญาไท มีหน้าที่จัดการศึกษาด้าน ทันตแพทยศาสตร์ และคณะเภสัชศาสตร์ พญาไท มีหน้าที่จัดการศึกษาด้านเภสัชศาสตร์
- พ.ศ. 2512 โอนคณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ ไปสังกัด จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และเปลี่ยนชื่อคณะวิทยาศาสตร์การแพทย์ เป็น คณะวิทยาศาสตร์
[แก้] ยุคมหาวิทยาลัยมหิดล (พ.ศ. 2512-ปัจุบัน)
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ประกาศว่า โดยที่เป็นการสมควรปรับปรุงมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ ให้เป็นมหาวิทยาลัยที่สมบูรณ์ โดยจัดตั้งเป็นมหาวิทยาลัยขึ้นใหม่ เรียกว่า "มหาวิทยาลัยมหิดล" มีขอบเขตดำเนินงานกว้างขวางยิ่งขึ้น ตราพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยมหิดล พ.ศ. 2512 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานนาม "มหิดล" อันเป็นพระนามของสมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก เป็นชื่อมหาวิทยาลัยแทนชื่อมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์เดิม ในช่วงนี้มีการจัดตั้งคณะต่าง ๆ อีกมากมายเพื่อให้ครอบคลุมทุกสาขาวิชาทั้งสังคมศาสตร์ มนุษยศาสตร์ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ดังนี้
- พ.ศ. 2512 จัดตั้ง คณะสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์
- พ.ศ. 2514 จัดตั้ง สถาบันวิจัยประชากรและสังคม
- พ.ศ. 2515 โอน คณะทันตแพทยศาสตร์ ไปสังกัดจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
- พ.ศ. 2515 โอน คณะเภสัชศาสตร์ ไปสังกัด จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
- พ.ศ. 2515 จัดตั้ง คณะพยาบาลศาสตร์
- พ.ศ. 2520 จัดตั้ง สถาบันวิจัยโภชนาการ
- พ.ศ. 2521 จัดตั้ง คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์
- พ.ศ. 2524 จัดตั้ง สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเพื่อพัฒนาชนบท
- พ.ศ. 2524 จัดตั้ง สถาบันวิจัยและพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
- พ.ศ. 2528 จัดตั้ง วิทยาลัยนานาชาติ
- พ.ศ. 2532 จัดตั้ง ศูนย์ศาลายา
- พ.ศ. 2533 จัดตั้ง คณะวิศวกรรมศาสตร์
- พ.ศ. 2536 จัดตั้ง วิทยาลัยราชสุดา มหาวิทยาลัยมหิดล
- พ.ศ. 2539 จัดตั้ง วิทยาลัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการกีฬา
- พ.ศ. 2540 จัดตั้ง คณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
- พ.ศ. 2540 จัดตั้ง สถาบันอณูชีววิทยาและพันธุศาสตร์
- พ.ศ. 2542 จัดตั้ง คณะกายภาพบำบัดและวิทยาศาสตร์การเคลื่อนไหวประยุกต์
- พ.ศ. 2547 จัดตั้ง คณะศิลปศาสตร์
นอกจากนี้ ยังได้ขยายวิทยาเขตไปยัง ศาลายา จ.นครปฐม ด้วย
[แก้] ทำเนียบอธิการบดีของมหาวิทยาลัยมหิดล
[แก้] มหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์
- พระอัพภันตราพาธพิศาล 12 มี.ค. 2485 - 16 เม.ย. 2488
- หลวงเฉลิมคัมภีรเวชช์ 17 เม.ย. 2488 - 15 ก.ย. 2500
- หลวงพิณพากย์พิทยาเภท 16 ก.ย. 2500 - 15 ส.ค. 2501
- ศาสตราจารย์นายแพทย์สวัสดิ์ แดงสว่าง 16 ส.ค. 2501 - 2 มิ.ย. 2507
- ศาสตราจารย์นายแพทย์ชัชวาล โอสถานนท์ 3 มิ.ย. 2507 - 8 ธ.ค. 2512
[แก้] มหาวิทยาลัยมหิดล
- ศาสตราจารย์นายแพทย์ชัชชวาล โอสถานนท์ 9 ธ.ค. 2512 - 30 พ.ย. 2514
- ศาสตราจารย์นายแพทย์กษาน จาติกวนิช 1 ธ.ค. 2514 - 8 ธ.ค. 2522
- ศาสตราจารย์เกียรติคุณนายแพทย์ณัฐ ภมรประวัติ 9 ธ.ค. 2522 - 8 ธ.ค. 2534
- ศาสตราจารย์เกียรติคุณนายแพทย์ประดิษฐ์ เจริญไทยทวี 9 ธ.ค. 2534 - 8 ธ.ค. 2538
- ศาสตราจารย์เกียรติคุณนายแพทย์อรรถสิทธิ์ เวชชาชีวะ 9 ธ.ค. 2538 - 8 ธ.ค. 2542
- ศาสตราจารย์เกียรติคุณพรชัย มาตังคสมบัติ 9 ธ.ค. 2542 - ปัจจุบัน