Wyspy Kanaryjskie

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

**Comunidad Autónoma de Canarias**

o fladze	o godle
Dewiza: '

Język urzędowy	hiszpański
Stolica	Las Palmas de Gran Canaria, Santa Cruz de Tenerife
Państwo	Hiszpania
Głowa państwa	prezydent Adán Martín Menis
Szef rządu	prezydent Adán Martín Menis
Powierzchnia - całkowita - wody śródlądowe	-. na świecie 7 447 km² 0
Liczba ludności - całkowita (2003) - gęstość zaludnienia	-. na świecie 1 915 540 257,2 mieszk./km²
Jednostka monetarna	Euro (€)
Strefa czasowa	UTC - zima UTC+1 - lato

Wyspy Kanaryjskie (hiszp. Islas Canarias, oficjalna nazwa jednostki administracyjnej Comunidad Autónoma de Canarias) – archipelag górzystych wysp pochodzenia wulkanicznego położonych na Oceanie Atlantyckim na północny zachód od wybrzeży Afryki. Wyspy te należą do Hiszpanii i tworzą dwie prowincje: Las Palmas i Santa Cruz de Tenerife.

Powierzchnia ogółem: 7293 km²
Liczba mieszkańców: 1 mln 526 tys.
Archipelag składa się z siedmu wysp głównych: Gran Canaria, Teneryfa, Fuerteventura,Lanzarote, El Hierro, La Palma i La Gomera oraz sześciu mniejszych: Alegranza, Graciosa, Montaña Clara, Lobos, Roque del Este i Roque del Oeste. Część mniejszych wysp jest niezamieszkana, lub zamieszkana tylko okresowo.

Najważniejsze miasta to: Las Palmas de Gran Canaria (377.600 mieszkańców, stan z roku 2003) oraz Santa Cruz de Tenerife (220.000 mieszkańców).

[edytuj] Historia

W starożytności Wyspy Kanaryjskie były znane jako Wyspy Szczęśliwe i jak się uważa były odwiedzane przez Greków i Rzymian. Na początku XIV w. zostały ponownie odkryte przez Europejczyków. Były wówczas zamieszkane przez lud Guanczów, pokrewny Berberom, który został później prawie całkowicie wytępiony w wielu krwawych bataliach i częściowo zasymilowany.

W XIV–XV w. miało miejsce wiele wypraw genueńskich, francuskich, kastylijskich i portugalskich o podłożu handlowym, eksploatacyjnym i ewangelizacyjnym.

W pierwszym okresie kolonizacji właścicielami wysp byli możnowładcy. Okres ten nazwany został Epoka Pańska (La Época Señorial). W tym czasie niepodbite pozostawały wyspy Gran Canaria, Teneryfa i La Palma. Możnowładcy nie potrafili sobie jednak poradzić z utrzymaniem władzy na zajętych wyspach i dalszym ich podbojem, w czym wydatnie przeszkadzali im Portugalczycy chcący odbić wyspy. W roku 1477 prawo do wysp i ich dalszego podboju zostało wykupione przez hiszpańskich Królów Katolickich (Isabel i Fernando). Od tego momentu rozpoczęła się epoka królewska (La Época Realenga).

Całkowity podbój wysp trwał prawie sto lat i zakończył się w 1496 roku. Ostatnią podbitą wyspą była Teneryfa, na której walki były najkrwawsze i której lud najzacieklej bronił swej ziemi. Pierwszą dużą bitwę pod Acentejo (1494) konkwistadorzy przegrali. Bitwa ta została nazwana "Rzeź pod Acentejo". W rok później konkwistadorzy powrócili w znacznie większej liczbie, wygrywając kolejną bitwę w tym samym miejscu, a bitwa ta otrzymała nazwę "Victoria de Acentejo".

Podbite ziemie zostały rozdzielone pośród kolonizatorów. Podział nie był jednak równy, ziemie otrzymał kler, szlachta i klasa średnia. Prosty lud pracował jako siła najemna lub wziął ziemie w dzierżawę.

W XVII i XVIII wieku wyspy przeszły kryzys ekonomiczny, przez co znaczna część ludności zdecydowała się na emigrację do Buenos Aires, Puerto Rico, Trinidad, Uruguay, Montevideo i Tejas (obecnie wielu z nich powraca).

W roku 1822 stolicą prowincji zostało miasto Santa Cruz de Tenerife. Nie spodobało się to jednak władzom Gran Canarii, która przedsięwzięła wiele kroków, aby umocnić pozycję swojej wyspy. Między innymi utworzono na niej Konsulat Francji oraz organizacje militarne niezależne od Teneryfy. W końcu w roku 1927 dokonany został podział administracyjny na dwie niezależne prowincje.

18 lipca 1936 roku Generał Franco wprowadził na wyspach stan wojenny. Rozpoczęła się hiszpańska Wojna Domowa, która trwała do roku 1939 i zakończyła się triumfem oddziałów Franco, którego dyktatura w Hiszpanii trwała aż do jego śmierci w 1975 roku. Wtedy to władzę w Hiszpanii objął Król Juan Carlos i w szybkim tempie zaczęła się rozwijać demokracja.

10 sierpnia 1982 został zaaprobowany Statut Autonomii Kanaryjskiej i na wyspach ustanowiono Kanaryjską Wspólnotę Autonomiczną. Od tego czasu mają one lokalny parlament, rząd i wymiar sprawiedliwości, których siedziby dzielone są pomiędzy miastami Santa Cruz de Tenerife i Las Palmas de Gran Canaria.

Wyspy Kanaryskie z satelity

[edytuj] Klimat

Klimat wysp jest oceaniczno-subtropikalny, z umiarkowanymi temperaturami, rzadkimi i nieregularnymi opadami, zależnymi od wyspy i jej strefy. W niektórych strefach wyspy La Palma opady należą do wysokich (na dużych wysokościach). W przypadku wysp wschodnich Fuerteventura i Lanzarote klimat należy do bardzo suchych.

[edytuj] Ciekawostki

Nazwa wysp pochodzi od łacińskiego słowa canis (pies), ponieważ na wyspach grasowały duże stada dzikich psów (co opisywał już Pliniusz). Nazwa ptaka "kanarek" pochodzi właśnie od nazwy archipelagu, nie zaś na odwrót.