Walter Gropius
Z Wikipedii
Fabryka obuwia Fagus w Alfeld an der Leine
Budynek Bauhausu w Dessau
Walter Adolf Georg Gropius (ur. 18 maja 1883 w Berlinie, zm. 5 lipca 1969 w Bostonie w stanie Massachusetts, USA) – architekt modernistyczny, jeden z głównych przedstawicieli stylu międzynarodowego, założyciel Bauhausu.
Gropius wywodził się ze słynnej rodziny berlińskich księgarzy i wydawców, jego stryjeczny dziadek Martin Gropius był znanym architektem. W latach 1903-1905 Gropius studiował architekturę w Monachium, a potem do 1907 w Charlottenburgu (ob. dzielnica Berlina), nie ukończył jednak studiów. Dzięki mecenatowi kolekcjonera sztuki Karla-Ernsta Osthausa został asystentem Petera Behrensa w Berlinie, w jego biurze poznał m.in Ludwiga Miesa i Charles'a E. Jeannereta (Le Corbusiera). U Behrensa współprojektował halę turbin w Berlinie-Moabicie.
Gropius w czasie studiów przyjeżdżał często do wsi Jankowo (wówczas Janikow) pod Drawskiem Pomorskim, gdzie mieszkała jego rodzina. Do dziś stoi tam zaprojektowany przez niego spichlerz, a w Drawsku m.in. willa. Jest także autorem projektu zespołu domów dla robotników rolnych w Jankowie, zrealizowanego w 1906. Domy dla robotników Jankowa przypominają zabudowę willową, a prostota ukształtowania kubicznych brył i swoboda rozplanowania osiedla wyróżniają ten zespół spośród ówczesnego budownictwa mieszkalnego.
W latach 1910-1925 Gropius zajmował się przebudową i rozbudową fabryki Fagus w Alfeld; ta budowla jest uważana za kamień milowy współczesnej architektury, szczególnie duży wpływ wywarł całkowicie szklany narożnik pozbawiony filara.
W 1919 Gropius założył szkołę rzemiosła, sztuki użytkowej i architektury Bauhaus w Weimarze, której był też pierwszym dyrektorem. W 1925 następuje przeniesienie Bauhausu do Dessau. Powodzenie awangardowa uczelnia zawdzięczała w dużym stopniu polityce kadrowej Gropiusa, który jednak w 1928 odszedł z niej. Działał też aktywnie w stowarzyszeniu ekspresjonistów Gläserne Kette, w komunistycznym Radzie pracowniczej sztuki i w Werkbundzie. Poza architekturą projektował w tym czasie wnętrza, wzory tapet, meble, a nawet karoserie samochodów oraz lokomotywy dieslowskiej.
Ze względu na skierowaną przeciwko Gropiusowi i innym modernistycznym architektom nagonkę w 1934 wyjechał z Niemiec do Wielkiej Brytanii, gdzie pracował kilka lat z Maxwellem Fry'em. W 1937 został powołany na Uniwersytet Harvarda (USA), gdzie rok później objął posadę dziekana wydziału architektury, którą zajmował do 1952. W 1938 otworzył wspólną pracownię z Marcelem Breuerem, a w 1945 założył biuro TAC. Gropius, podobnie jak Mies, wywarł wielki wpływ na współczesną architekturę budynków użytecznosci publicznej.
Gropius działał przede wszystkim jako twórca idei dla swoich budynków, mówca, publicysta oraz znakomity organizator, perfekcję techniczną osiągnął zaś dobierając sobie skrupulatnych współpracowników. Szefami jego biura projektowego byli m.in. Adolf Meyer, Ernst Neufert i Marcel Breuer. Do uczniów Gropiusa zaliczają się również Philip Johnson i Ieoh Ming Pei.
Żoną Gropiusa była Alma Mahler, wdowa po kompozytorze Gustawie Mahlerze.
[edytuj] Główne dzieła
- fabryka obuwia Fagus w Alfeld an der Leine, 1911, rozbudowa do 1925
- dom Auerbacha w Jenie, 1924
- budynek Bauhausu Dessau 1925-1926
- osiedle Törten w Dessau, 1926-1928
- dom Lewina w Berlinie, 1927-1928
- urząd pracy w Dessau, 1927-1929
- projekt teatru totalnego (z Erwinem Piscatorem), 1927 (niezrealizowany)
- osiedle Dammerstock w Karlsruhe, 1928-1929
- budynki na osiedlu Siemensstadt w Berlinie, 1929-1930
- Gropius House (dom własny) w Lincoln, Massachusetts, USA, 1937-1938
- Harvard Graduate Center, 1950, Cambridge, Massachusetts, USA
- budynek wielorodzinny na wystawie Interbau w Berlinie, 1955-1957
- biurowiec Pan Am (obecnie MetLife) w Nowym Jorku, 1958-1963
- osiedle Britz-Buckow-Rudow, zwane Gropiusstadt w Berlinie, ok. 1965-1975
- Archiwum Bauhausu w Berlinie, 1976-1979 (realizacja projektu przez Alexandra Cvijanovicia i TAC)
