Szentong

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Szentong (tyb. Pustka innego) skt. Jogaczarja Madhjamika - pogląd filozoficzny w buddyzmie tybetańskim. Według tradycji Kagyu i Nyingma jest to jedna ze szkół Madhjamiki (skt.Droga Środka) Szentong, tak jak inne szkoły "drogi środka" uznaje, by nauki przedstawiać poza skrajnościami popadnięcia w omylnie rozumiany stan "pustości" (skt. Sunjata) (co odpowiada prawdzie ostatecznej)oraz omylnie rozumiany relatywizm (inherentnego, wrodzonego i niezależnego istnienia zjawisk) (co odpowiada prawdzie relatywnej) oraz że relatywny poziom nauk jest równie ważny jak poziom ostateczny nauk.

Pogląd Szentong opisuje ostateczną rzeczywistość jako doskonałą, pełną oświeconych cech, która jednak nie może być zanegowana pojęciowymi wytworami, a przekracza je oraz jest pustką od innego tj. konceptualnych założeń innych szkół, szczególnie jeżeli chodzi o szkołę Prasangika. Szentong nazywana jest przez zwolenników nawet jako Wielka Madhjamika, gdyż nie tylko tak jak Madhjamika Prasangika naucza o wolności od konceptualnych wytworów, gdzie tylko się neguje mylne poglądy, ale również opisuje naturę umysłu jako wolną od konceptualnych wytworów. Wg nich jest to najwyższy etap ze wszystkich stopni medytacji na tzw. pustość (skt. Sunjata). Pogląd ten jest często stosowany w naukach Wadżrajany, gdzie naucza się np. o niekonceptualnej naturze umysłu zwanej Przejrzyste światło.

Niektóre z tez tej szkoły to np.:

negowanie poglądów na sposób szkoły Prasangika jest niewystarczające, aby opisać ostateczną doskonałą niekonceptualną rzeczywistość, która jest nieoceniona dla np. buddyjskich praktyk tantrycznych, gdzie praktykuje się na niekonceptualną naturę umysłu, Przejrzyste Światło
jest nie możliwe, aby zanegować to co Szentong uznaje za "prawdę ostateczną" np. istnienie wolnej od pojęć niekonceptualnej natury Buddy albo Dharmakaji
w poglądzie Czittamatra istnieje samoświadomy, samorozświetlający się umysł wolny od postrzegającego i postrzeganego aspektu doświadczania jako substancjonalnie absolutna egzystencja, co jest zanegowane przez wszystkie podszkoły Madhjamiki jako jednak nie istniejące, czyli nie posiadające wrodzonej, inherentnej, niezależnej tożsamości, natomiast Szentong oprócz tego udowadnia, że to jest jednak samoświadoma, samorozświetlająca się niekonceptualna natura umysłu wolna od postrzegającego i postrzeganego aspektu doświadczania, która ostatecznie istnieje i w żaden sposób niemożna tego zanegować konceptualnie
Szentong podobnie jak Czittamatra wyróżnia trzy aspekty rzeczywistości: (1) aspekt wyobrażony, odnoszący się do nazw przypisywanych na zjawiska i omylnego doświadczania tych nazw jako zjawisk, (2) aspekty zależny, odnoszący się do zjawisk umysłu samych w sobie, czyli tworów karmicznie nabytych natury umysłu, (3) aspekt doskonale obecny, odnoszący się do prawdziwej natury zjawisk jako samoświadomej, samorozświetlającej się niekonceptualnej natury umysłu wolnej od postrzegającego i postrzeganego aspektu doświadczania. Aspekt wyobrażony i zależny odnosi się do prawdy relatywnej, aspekt doskonale obecny odnosi się do prawdy ostatecznej.
Siakjamuni Budda nauczał Szentong w czasie Trzeciego Obrotu Kołem Dharmy

Głównymi dziełami Szentong wg zwolenników tej szkoły są teksty Asangi pod wpływem nauk Maitreji: "Rozróżnienie Zjawisk i Czystej Istoty" oraz "Natura Buddy". Tymczasem oponenci, np. ze szkoły Gelug, utożsamiają te teksty ze szkołą Czittamatra. Za twórcę szentong uważany jest Dolpopa Szierab Gjaltsen.

[edytuj] Zobacz też

[edytuj] Literatura

Khenpo Tsutrim Gyamtso Rinpocze, Stopnie Medytacji Pustki, Marpa Translation Committee, Szczecin 1997
Arya Maitreya, Khenpo Tsutrim Gyamtso Rinpocze, Buddha Nature: The Mahayana Uttaratantra Shastra with Commentary, Snow Lion Publications 2000
Jim Scott. Maitreya's Distinguishing Phenomena and Pure Being: Commentary by Mipham, Snow Lion Publications 2004