Przysucha

Przysucha - miasto położone w powiecie przysuskim, w zachodniej części województwa mazowieckiego. Liczba mieszkańców 6762 (2004). Przez miasto przebiega droga krajowa nr 12 Radom-Piotrków Trybunalski (projektowana droga ekspresowa S12), a poza tym drogi do Klwowa, Szydłowca i Końskich. W miejscowości Skrzyńsko znajduje się stacja kolejowa Przysucha na linii z Radomia do Łodzi.

[edytuj] Historia

1490 - pierwsze wzmianki o miejscowości

1710 - prawa miejskie

1713 - powstał ośrodek górniczo-hutniczy eksploatujący okoliczne złoża rud żelaza

1795 - miasto pod zaborem austriackim

1809 - miasto w Księstwie Warszawskim

1815 - w Królestwie Polskim

1870 - utrata praw miejskich

1956 - Przysucha została siedzibą powiatu

1958 - ponowne nadanie praw miejskich

[edytuj] Historia Żydów w Przysusze

Pierwsi Żydzi osiedlili się w Przysusze już w 1713, a więc zaraz po nadaniu praw miejskich. Powstała osobna dzielnica żydowska z własnym Rynkiem Żydowskim. Wówczas też zbudowano synagogę i kirkut. Rozkwit kahału nastąpił w I połowie XIX wieku (75% Żydów w miasteczku). Na przełomie XVIII i XIX wieku stała się Przysucha głównym ośrodkiem chasydyzmu na zachód od Wisły, za sprawą dwóch cadyków: Jakowa Icchaka Rabinowicza (Świętego Żyda) i od 1813 jego następcy, Symcha Bunina Buncharda. Święty Żyd, był sławny na całą Rzeczpospolitą, a legenda otoczyła go już za życia. Miał wielu sławnych uczniów, stworzył centrum myśli chasydzkiej, które następnie przeniosło się do Aleksandrowa, Kocka i Góry Kalwarii. W jego ohelu ) składano niezliczone kwitłech z prośbami, a rabin Szejn (ur. 1870) z Kalisza błogosławił pielgrzymów w imieniu Świętego Żyda. W roku 1939 mieszkało w Przysusze około 2500 Żydów. 15 sierpnia 1942 roku Niemcy utworzyli tu getto. Uwięzili w nim około 5 tys. osób z Przysuchy, a także z Przytyka i Płocka. W dniach 27-31 października wszystkich wywieźli do obozu zagłady w Treblince.