LPG
Z Wikipedii
LPG (ang. Liquified Petroleum Gas) - gaz skroplony; paliwo będące mieszaniną propanu i butanu (w różnych proporcjach). Stosowane jest głównie jako paliwo do kotłów centralnego ogrzewania przystosowanych do spalania gazu płynnego, jako paliwo silnikowe, paliwo spalane w domowych kuchenkach gazowych, gaz nośny do kosmetyków w aerozolu oraz wykorzystywane jako paliwo przy wielu procesach przemysłowych.
LPG uzyskiwany jest jako produkt uboczny przy rafinacji ropy naftowej. Niewielkie jego ilości otrzymuje się także ze złóż gazu ziemnego, zwykle na początku uruchamiania nowego odwiertu.
LPG jest gazem w temperaturze pokojowej przy normalnym ciśnieniu. W temperaturze pokojowej ulega on skropleniu przy ciśnieniu od 2.2 do 4 atm. Do butli jest pompowany przy ciśnieniu rzędu 6 atm. Butle, w których się go przechowuje i transportuje, napełnia się zwykle do 85% objętości, aby uniknąć rozerwania butli przez rozszerzającą się przy zmianie temperatury ciecz.
LPG został otrzymany po raz pierwszy w 1910 r. przez doktora Waltera Snellinga, a w handlu pojawił się w roku 1912 - jako wygodne i w miarę bezpieczne paliwo do przenośnych kuchenek gazowych.
Spis treści |
[edytuj] LPG jako paliwo napędowe
Aktualnie, w wielu krajach wzrasta jego popularność jako paliwa silnikowego, zwłaszcza w Europie (głównie w Holandii, Polsce, Niemczech, Wielkiej Brytanii) oraz w Indiach i Korei. Liczba oktanowa LPG wynosi 90-120, choć do oceny własności antystukowych tego paliwa stosuje się częściej liczbę metanową, która dla LPG stosowanego do napędu samochodów mieści się w granicach 60-80.
LPG stosowany jest głównie jako źródło zasilania silników benzynowych, zarówno gaźnikowych jak i z jedno i wielopunktowymi układami wtryskowymi. Korzystanie z LPG wymaga zainstalowania dość kosztownej instalacji (od 1500 do 3000 zł). Samochody zaopatrzone w tę instalację muszą jednak częściowo korzystać też z benzyny, gdyż ze względów technicznych rozruch i rozgrzanie silnika powinno się odbywać z użyciem benzyny. Bardziej zaawansowane technicznie instalacje do LPG automatycznie przełaczają się z benzyny na gaz w momencie uzyskania przez silnik odpowiedniej prędkości obrotowej. W mniej zaawansowanych istnieje konieczność ręcznego przełączana się z benzyny na LPG.
Instalację LPG można równiez zastosować w samochodach z silnikiem dwusuwowym, oraz z silnikiem Diesla.
Głównym powodem stosowania LPG jako paliwa silnikowego jest jego cena wynosząca w Polsce ok. 50% ceny benzyny bezołowiowej. W Holandii i Niemczech paliwo to jest silnie promowane jako bardziej ekologiczne od benzyny.
Instalacje gazowe dzieli się na tzw. generacje. W styczniu 2006 r. istniało 5 typów instalacji zasilaniem LPG.
- I - instalacja mieszalnikowa (podciśnieniowa).
- II - instalacja mieszalnikowa (podciśnieniowa) z elektroniczną regulacją składu mieszanki.
- III - instalacja z wtryskiem jednopunktowym (stałym) gazu w fazie lotnej.
- IV - instalacja sekwencyjnego wtrysku gazu w fazie lotnej.
- V - instalacja wtrysku sekwencyjnego gazu w fazie ciekłej.
[edytuj] Zastosowania w gospodarstwie domowym
W skali globalnej głównym konsumentem LPG są wciąż gospodarstwa domowe. LPG jako paliwo do kuchenek domowych jest bardzo popularny w wielu krajach III świata, jako rozwiązanie znacznie tańsze od stosowania kuchenek na prąd. Np. w Indiach, w roku 2001 ok 17.5% (33.6 miliona) gospodarstwo domowych było zaopatrzonych w kuchenki na LPG. W Indiach LPG jest na tyle ważny, że rząd tego kraju musi dotować jego produkcję, zaś próby podnoszenia jego ceny są tematem "gorącym" politycznie. W Polsce kuchenki na LPG były jeszcze do niedawna bardzo popularne. Obecnie w miastach został on wyparty przez kuchenki na gaz ziemny, zaś w małych miejscowościach i wsiach coraz więcej gospodarstw domowych przechodzi na wygodniejsze w użyciu i bezpieczniejsze kuchenki elektryczne. Szacuje się że obecnie ok 5-6% gospodarstw domowych korzysta w Polsce z kuchenek na LPG.
[edytuj] Wykorzystanie w turystyce
Gaz płynny wykorzystywany jest również szeroko w turystyce, głównie jako źródło energii do kuchenek turystycznych, ale także do turystycznych lamp gazowych, jak również do ogrzewania wnętrz. W Polsce powszechnie stosowany jest do tego celu gaz w stalowych butlach wielokrotnego użytku (o pojemności od niespełna 1 kg do 10 i więcej - nawet 30 - kilogramów); coraz powszechniej jest również stosowany standard wykorzystujący lżejsze i mniejsze "naboje" jednorazowe z aluminium.
[edytuj] Zastosowania przemysłowe
Rzadziej zauważane bywa wykorzystywanie płynnego gazu w butlach do zastosowań technicznych, tam, gdzie trudno dostarczyć energię w innej formie. Przy pokrywaniu dachów papą termozagrzewalną, przy lutowaniu rynien i innych rur - instalacji centralnego ogrzewania, wodociągowych i wszelkich tym podobnych wykorzystywane bywają palniki zasilane płynnym gazem. Używa się go także przy podgrzewaniu i suszeniu pomieszczeń, przy robotach drogowych (topienie asfaltu), w hodowli i rolnictwie (suszenie siana lub zboża, ogrzewanie kurników i chlewni), a także w licznych dziedzinach przemysłu. LPG stosowany jest również często jako paliwo napędowe w przemysłowych wózkach podnośnikowych ("widłowych") itp.
- World LP Gas Association — Not for profit organization, promoting the use of LP Gas to foster a cleaner, healthier and more prosperous world.