Jerzy Zwierkowski

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Jerzy Zwierkowski kontradmirał
ur. 24 IV 1873 w Drochlinie zm. 10 IV 1932 w Casablance
Kariera wojskowa w Polsce:
szef Biura Wojskowego Ligi Narodów w Warszawie
• generalany pełnomocnik rządu d/s Westerplatte
• zastępca szefa Departamentu d/S Morskich
• attaché wojskowy i morski w Wielkiej Brytanii
Kariera wojskowa w Austro-Węgrzech:
• dowódca flotylli trałowców rzecznych
• dowódca "Python"
• dowódca "Kaiman"
Działania wojenne:
I wojna światowa
Odznaczenia:
Polonia Restituta
Order Marii Teresy
Order świętych Maurycego i Łazarza

Jerzy Zwierkowski (ur. 24 kwietnia 1873, zm. 10 kwietnia 1932) - polski kontradmirał, szef Biura Wojskowego Ligi Narodów w Warszawie i generalny pełnomocnik rządu do spraw Westerplatte. Podczas I wojny światowej dosłużył w siłach morskich Austro-Węgrzech do stopnia komandora porucznika na stanowisku dowódcy flotylli trałowców rzecznych. W Wojsku Polskim był także m.in. attaché wojskowym i morskim w Wielkiej Brytanii oraz zastępcą szefa Departamentu dla Spraw Morskich.

[edytuj] Wykształcenie

Jerzy Anzelm Zwierkowski urodził się 24 kwietnia 1873 w majątku Drochlin w zaborze austriackim i był synem Mścisława i Konstancji z domu Sucheckiej. Uczęszczał do gimnazjów w Zurychu i Wiedniu, a następnie kształcił się w Szkole Marynarki Handlowej w Trieście. W 1893 ukończył Szkołę Aspirantów Morskich w Poli i rozpoczął służbę w Imperialistycznej i Królewskiej Marynarce Wojennej Austro-Węgier (Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine). W późniejszym czasie odbył kurs oficerów broni torpedowej. Był również abolwentem prawa, które studiował w latach 1912-1914 na Uniwersytecie Fordham w Nowym Jorku. Posiadał znajomość języka angielskiego, francuskiego, niemieckiego, włoskiego i serbskiego.

[edytuj] Służba wojskowa w Austro-Węgrzech

Początkowo pływał na Oceanie Atlantyckim i Indyjskim w załogach okrętów różnych klas, m.in. na krążowniku lekkim "Novara" oraz pancernikach "Tegetthioff", "Habsburg" i "Prinz Eugen". Dowodził także torpedowcami "Python" i "Kaiman" na Morzu Śródziemnym. Od 1906 był oficerem nawigatorem eskadry dużych okrętów nawodnych, z zaokrętowaniem na jednostkach "Huszar" i "Erzherzog Karl". Następnie został zastępcą dowódcy okrętu "Magnet" i z tego stanowiska, decyzją morskiej komisji lekarskiej, przeniesiono go w 1911 w stan spoczynku.

Po wybuchu I wojny światowej otrzymał powołanie do służby czynnej i jako dowódca flotylli trałowców rzecznych kierował żeglugą na Wiśle. Niedługo potem objął funkcję dowódcy flotylli trałowej na Dunaju, a w 1917 wyznaczono go dowódcą flotylli jednostek przybrzeżnych w Trieście. Przez krótki czas w 1918 ponownie dowodził trałowcami na Dunaju i Morzu Czarnym, by pod koniec roku przejść w stan spoczynku i powrócić do Polski.

Podczas służby we flocie austro-węgierskiej awansował na kolejne stopnie wojskowe:

aspiranta - 1893
kadeta morskiego II klasy - 1893
kadeta morskiego I klasy - 1897
podporucznika marynarki
(Korvettenleutnant) - 1899

porucznika marynarki (Fregattenleutnant)
kapitana marynarki (Linienschiffsleutnant) - 1906
komandora podporucznika (Korvettenkapitän) - 1917
komandora porucznika (Fregattenkapitän) - 1918

[edytuj] Służba wojskowa w Polsce

Jeszcze w 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego, zweryfikowany jako podpułkownik marynarki (komandor porucznik) i wyznaczony do Biura Prac Kongresowych w Warszawie. 18 stycznia 1919 wyjechał do Paryża (Francja), gdzie pełnił funkcję rzeczoznawcy wojskowego i morskiego w Polskim Biurze Kongresowym, a od 1 sierpnia także delegata Wojska Polskiego przy Dowództwie Armii Sprzymierzonych. Doradzał Delegacji Polskiej na konferencję pokojową, w której działali m.in. pełnomocnik Ministerstwa Spraw Wojskowych gen. por. (gen. dyw.) Tadeusz Rozwadowski, ekspert wojskowy i morski gen. por. mar. (wiceadm.) Konstanty Biergiel i delegat Ministerstwa Spraw Wojskowych gen. ppor. mar. (kontradm.) Wacław Kłoczkowski.

Od 3 grudnia 1919 pełnił obowiązki attaché wojskowego i morskiego w Wielkiej Brytanii, a 16 marca 1920 został przeniesiony do rezerwy na własną prośbę. Jednak już 25 kwietnia wrócił do służby czynnej i 4 lipca otrzymał stanowisko szefa Sekcji Organizacyjnej w Departamencie dla Spraw Morskich w Warszawie. 13 lipca ponownie wyjechał do Paryża i wszedł w skład Komisji do Spraw Gdańska przy Delegacji Polskiej na Konferencję Ambasadorów, w ramach której, z upoważnienia przewodniczącego Józefa Wielowieyskiego, kierował podkomisją do spraw podziału majątku niemieckiego na terenie Wolnego Miasta Gdańska. W styczniu 1921 wyznaczono go zastępcą szefa Departamentu dla Spraw Morskich i awansowano bezpośrednio z komandora porucznika na kontradmirała, co wywołało niezadowolenie m.in. dowódcy Wybrzeża Morskiego kmdra Jerzego Świrskiego. Od lutego 1921 do kwietnia 1922 kontradm. Jerzy Zwierkowski brał udział w konferencjach Ligi Narodów w Paryżu i Barcelonie (Hiszpania) oraz w Kongresie Ligi Narodów w Genewie (Szwajcaria).

Następnie był asystentem szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Władysława Sikorskiego i kierownikiem Referatu Spraw Gdańskich przy Sztabie Generalnym w Warszawie. 20 stycznia 1923 został szefem Biura Wojskowego Ligi Narodów w Warszawie, a od 16 maja 1924 sprawował jednocześnie funkcję generalnego pełnomocnika rządu do spraw Westerplatte. Na początku 1925 zwolniono go ze stanowiska szefa Biura Wojskowego, a pod koniec roku przestał być generalnym pełnomocnikiem na Westerplatte. Do momentu przejścia w stan spoczynku 30 kwietnia 1927 pozostawał w dyspozycji Administracji Armii. Odszedł z wojska wraz z grupą wielu oficerów Marynarki Wojennej, w której byli także wiceadm. Kazimierz Porębski, kontradm. Wacław Kłoczkowski i gen. bryg. Tadeusz Bobrowski.

Podczas służby w polskiej Marynarce Wojennej zajmował się głównie sprawami Gdańska. Był autorem licznych publikacji i ekspertyz na ten temat, z których do najważniejszych można zaliczyć opracowania: "Wisła jako najkrótsza i najtańsza komunikacja państwa polskiego z Morzem Bałtyckim", "O okrętach wojennych niemieckich dla floty polskiej", "Memoriał w sprawie bandery marynarki handlowej w Gdańsku" oraz "Gdańsk jako port polski".

[edytuj] Emerytura

Będąc na emeryturze odbył wiele podróży zagranicznych. We Francji wplątał się w aferę gospodarczą, związaną z drukowaniem dla Polski papierów wartościowych. Po ujawnieniu sprawy doznał załamania psychicznego i 10 czerwca 1932 popełnił samobójstwo w Casablance (Maroko).

[edytuj] Odznaczenia

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (Polonia Restituta)
Krzyż Kawalerski Orderu świętych Maurycego i Łazarza
austriacki Krzyż Rycerski Orderu Wojskowego Marii Teresy (Maria-Theresien-Militärorden)

[edytuj] Bibliografia

Zbigniew Machaliński. "Admirałowie Polscy 1919-1950." Wydawnictwo Bellona. Warszawa 1993. (ISBN 83-11-08216-2)
Julian Czerwiński, Małgorzata Czerwińska, Maria Babnis, Alfons Jankowski, Jan Sawicki. "Kadry Morskie Rzeczypospolitej. Tom II. Polska Marynarka Wojenna. Część I. Korpus oficerów 1918-1947." Wyższa Szkoła Morska w Gdyni. Gdynia 1996 (ISBN 83-86703-50)