Celibat
Z Wikipedii
Celibat (łac. caelebs - bez żony, samotny) to forma życia kogoś, kto dobrowolnie zrezygnował z kontaktów seksualnych.
Praktykowany jest w wielu religiach, m.in. u kapłanów wielu odłamów chrześcijaństwa i buddyzmu.
W Kościele katolickim celibat jest wymagany od osób wyświęconych (diakonów, prezbiterów, biskupów) w rytuale rzymskim od XI-XII wieku i ma związek z reformą kościelną papieża Grzegorza VII. Początkowo był jednak domeną zakonów, w których składa się ślubowanie czystości. Współczesne prawo kanoniczne kościoła katolickiego zezwala na wyświęcanie żonatych mężczyzn na prezbiterów (księży) w trzech przypadkach:
- w katolickich kościołach wschodnich,
- wśród księży kościołów i wspólnot odłączonych (np. anglikańskich, starokatolickich), którzy wrócili do jedności z kościołem rzymskim,
- w wyjątkowych przypadkach Kościoła prześladowanego (np. w Czechosłowacji i ZSRR).
W kościele katolickim dozwolone są święcenia żonatych mężczyzn na diakonów stałych, jednak po śmierci współmałżonki nie mogą oni wstąpić w ponowny związek. Przed przystąpieniem do stanu duchownego muszą również spełniać warunki zawarte w kanonach Kodeksu Kanonicznego.
W cerkwi prawosławnej i kościołach wschodnich celibat obowiązuje biskupów, gdyż tradycyjnie są oni wybierani spośród mnichów. Nie jest on wymagany od kapłanów i diakonów. Jednak w przypadku, gdyby przed przyjęciem święceń się nie ożenili również i ich obowiązuje życie w celibacie. Kościoły protestanckie, starokatolickie i kościół anglikański zniosły go dla wszystkich swoich duchownych, jednak i w tych kościołach dopuszczalne jest dobrowolne bezżeństwo. W Kościele Ewangelicko-Augsburskim celibat obowiązuje siostry diakonisy.
Podstawa teologiczna celibatu kościelnego tkwi w jego związkach ze święceniami, które łączą kapłana z Jezusem Chystusem. W pierwszych wiekach chrześcijaństwa zalecano kapłanom wstrzemięźliwość seksualną, bez względu na to czy żyli samotnie, czy mieli rodziny. Żonaci mężczyźni byli dopuszczani do święceń, a wyższe święcenia wykluczały pożycie małżeńskie; chyba że ktoś żenił się dopiero po przyjęciu święceń - wtedy tracił stanowisko duchowne. W 306 synod w Elwirze usankcjonował wcześniejszy obyczaj, wedle którego od żonatych mężczyzn, którzy przyjmowali święcenia kapłańskie, żądano wyrzeczenia się pożycia małżeńskiego. W 325 roku Sobór Nicejski w Kanonie III "O kobietach zamieszkujących razem z duchownymi" zakazywał związków małżeńskich księży; Wielki sobór zabronił całkowicie biskupom, prezbiterom, diakonom i wszystkim członkom stanu duchownego, zamieszkiwać z kobietą, chyba, że jest to matka, siostra, ciotka lub inna osoba stojąca poza wszelkimi podejrzeniami. Jednakże do VII wieku niektórzy biskupi, a nawet papieże, miewali małżonki. W VIII wieku celibat stał się prawem powszechnym na Zachodzie, ale został usankcjonowany jako jedyna forma życia duchownego dopiero za czasów papieża Grzegorza VII, w XI wieku.
Przyjęcie celibatu odbywa się podczas święceń diakonalnych. W Kościele katolickim (i nie tylko) celibat praktykowany jest także przez mężczyzn, którzy nie są kapłanami oraz przez kobiety. W tych przypadkach (zakonnice, eremici, członkowie instytutów świeckich itp.) konsekracja dokonuje się przez śluby lub inną więź świętą. Celibat jest jednak zawsze przyjmowany w wolności i "dla Królestwa niebieskiego" (Mt 19,12).
W Kościele katolickim, większości Kościołów protestanckich, Kościołach prawosławnych, Islamie, w części wyznań żydowskich również jest obowiązujący celibat osoby bez ślubu jak i w przypadku stosowania antykoncepcji naturalnej podczas okresowej wstrzemięźliwości płciowej zamiast antykoncepcji sztucznej.
