Anwar Sadat
Z Wikipedii
Anwar Sadat (również Anwar as-Sadat, أنور السادات; ur. 25 grudnia 1918, zm. 6 października 1981) był egipskim politykiem i prezydentem w latach 1970-1981. Brał udział w zamachu stanu w roku 1952, który zdetronizował króla Farouka I. W 1969, po piastowaniu rozmaitych stanowisk w egipskim parlamencie został wybrany wiceprezydentem. Gdy ówczesny prezydent, Gamal Abdel Naser zmarł (w 1970), Sadat został prezydentem.
W 1973 razem z Syrią Sadat wypowiedział wojnę Izraelowi, próbując odzyskać część półwyspu Synaj, zdobytego przez Izrael w wojnie sześciodniowej. Relatywnie dobre rezultaty egipskiej armii w wojnie Jom Kippur poprawiły nastroje w Egipcie, umożliwiając ustanowienie 5 lat później pokoju.
19 listopada 1977 roku Sadat jako pierwszy arabski przywódca przyjechał (zaproszony przez Menachema Begina, premiera Izraela) z oficjalną wizytą do Izraela. Spotkał się z izraelskim premierem i przemówił w Knesecie. Wizyta zaowocowała wkrótce w traktacie pokojowym podpisanym w Camp David, za który obaj przywódcy otrzymali Pokojową Nagrodę Nobla. Pokój z Izraelem został bardzo źle przyjęty przez radykalne organizacje islamskie, zwłaszcza ze względu na zapisy w traktacie pokojowym, zabraniające Egiptowi używać argumentu siły, który był uznawany przez fundamentalistów islamskich jako jedyny możliwy argument wobec Izraela.
We wrześniu 1981 roku w Egipcie zaczęły się represje wobec organizacji islamskich, także studenckich, w wyniku których zaaresztowano prawie 1600 osób. 6 października tego samego roku Sadat został zamordowany przez członków islamskiej radykalnej organizacji Jihad, która sprzeciwiała się negocjacjom pokojowym z Izraelem i represjom wrześniowym. Następnym prezydentem został Hosni Mubarak. Wykorzystał on pretekst zamachu na Sadata, by móc represjonować, torturować i skazywać bez wyroku członków islamskich organizacji radykalnych.
Człowiek Roku 1977 według magazynu Time.
 |
Prezydenci Egiptu |
|
Muhammad Naguib • Gamal Abdel Naser • Anwar Sadat • Hosni Mubarak |
1901: Dunant, Passy • 1902: Ducommun, Gobat • 1903: Cremer • 1904: IPM • 1905: Suttner • 1906: Roosevelt • 1907: Moneta, Renault • 1908: Arnoldson, Bajer • 1909: Beernaert, Estournelles de Constant • 1910: MSPB • 1911: Asser, Fried • 1912: Root • 1913: La Fontaine • 1917: Czerwony Krzyż • 1919: Wilson • 1920: Bourgeois • 1921: Branting, Lange • 1922: Nansen • 1925: Chamberlain, Dawes • 1926: Briand, Stresemann • 1927: Buisson, Quidde • 1929: Kellogg • 1930: Söderblom • 1931: Addams, Butler • 1933: Angell • 1934: Henderson • 1935: Ossietzky • 1936: Lamas • 1937: Cecil • 1938: Biuro Nansenowskie • 1944: Czerwony Krzyż • 1945: Hull • 1946: Balch, Mott • 1947: Kwakrzy • 1949: Boyd Orr • 1950: Bunche • 1951: Jouhaux • 1952: Schweitzer • 1953: Marshall • 1954: WKNZdsU • 1957: Pearson • 1958: Pire • 1959: Noel-Baker • 1960: Lutuli • 1961: Hammarskjöld • 1962: Pauling • 1963: Czerwony Krzyż • 1964: King • 1965: UNICEF • 1968: Cassin • 1969: MOP • 1970: Borlaug • 1971: Brandt • 1973: Kissinger, Le • 1974: MacBride, Satō • 1975: Sacharow • 1976: Williams, Corrigan • 1977: AI • 1978: Sadat, Begin • 1979: Matka Teresa • 1980: Esquivel • 1981: WKNZdsU • 1982: Myrdal, García Robles • 1983: Wałęsa • 1984: Tutu • 1985: Lekarze Przeciw Wojnie Nuklearnej • 1986: Wiesel • 1987: Arias • 1988: Siły Pokojowe ONZ • 1989: Dalai Lama • 1990: Gorbaczow • 1991: Suu Kyi • 1992: Menchú • 1993: Mandela, de Klerk • 1994: Arafat, Peres, Rabin • 1995: Pugwash, Rotblat • 1996: Belo, Ramos Horta • 1997: ICBL, J.Williams • 1998: Hume, Trimble • 1999: Lekarze bez Granic • 2000: Kim • 2001: ONZ, Annan • 2002: Carter • 2003: Ebadi • 2004: Maathai • 2005: MAEA, ElBaradei • 2006: Grameen Bank, Yunus
