Uranio
El Vikipedio
| Perioda tabelo | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| H | He | ||||||||||||||||||
| Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | ||||||||||||
| Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | ||||||||||||
| K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | ||
| Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | ||
| Cs | Ba | * | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn | ||
| Fr | Ra | ** | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Uub | Uut | Uuq | Uup | Uuh | Uus | Uuo | ||
| * | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | ||||
| ** | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | ||||
Uranio estas kemia elemento en la perioda tabelo kiu havas la simbolon U kaj la atomnumeron 92. Ĝi estas rara tero kaj elemento en la aktinoida serio. Uranio estas peza, arĝent-blanka, kaj nature radioaktiva elemento. Ĝia izotopo Uranio-235 estas uzata kiel brulaĵo por nukleaj reaktoroj.
Kvankam Uranio ne havas stabilajn izotopojn, ĝi ekzistas nature sur la tero. Ĝiaj du plej stabilaj izotopoj havas duoniĝtempon de preskaŭ resp. pli ol miliardo da jaroj:
- 235U: 7,038 · 108 jaroj
- 238U: 4,468 · 109 jaroj
Tial inter la pezaj elementoj surteraj, iam produktitajn de supernovao, ankoraŭ restas multe da uranio. Tamen uranio estas trovata ĉiam en plumbo, al kiu transformiĝis ĝia pliparto.
Ĉar uranio havas grandan specifan mason (preskaŭ 19 g/cm³), ĝi estas milite uzata por kirasoj kaj por kugloj. Por tio oni uzas malriĉigitan uranion, kiu konsistas preskaŭ nur el la izotopo 238U. Ĉar eĉ tiu plej stabila izotopo estas radioaktiva, urania municio povas veneni batalejojn.
