Bumerango
El Vikipedio
Bumerango estas nuna sportilo el lignotaveloj, plasto aŭ aliaj malmolaj materialoj, kiu, kiam oni ĝuste ĵetis ĝin, revenas al la ĵetinto. La tradicia ĉasbumerango ne revenas al la ĵetinto: ĝia avantaĝo estas, ke ĝi flugas pli malproksimen, pli rektllinie kaj ankaŭ pli celtrafe ol rekta bastono.
La kutima tradicia formo de bumerango estas L-forma kun du samlongaj brakoj. Por konkursoj oni uzas bumerangoj kun tri aŭ pli da brakoj, kiuj ne estas simetrie ordigitaj.
Ĉiukaze la brakoj havas profilon similan al tiu de aviadilflugiloj.
[redaktu] Historio
La plej malnova konata bumerango estis malkovrita en la jaro 1985 en la Oblazowa-kavo en la polaj Karpatoj kaj datumita per radikarbometodo je 20.000 jaroj. Sed ankaŭ en Nederlando, Ameriko kaj Hindio oni malkovris ĉasbumerangojn. Eĉ en germanaj marĉoj oni trovis bumerangojn datumitajn je 600 a.K., tiel ke oni certiĝis ke tiu ĵetilo estis jam antaŭ la 1-a jarcento konata tra la mondo. En kelkaj tomboj en Egiptio oni malkovris ĵetbastonojn, kiuj ŝajne estas revenontaj bumerangoj. Egiptaj bildoj prezentas nobelaj egiptoj kiuj per ĵetbastonoj ĉasas akvobirdojn. Hodiaŭ estas ĉefe la aŭstralaj aborigenoj, kiuj famas pro la uzo de bumerangoj. Sed ankaŭ certaj indianoj nordamerikaj uzas tiujn ĉasilojn ankoraŭ hodiaŭ.
Komence la bumerango estis ĉasilo kaj multe pli peza kaj grandaj ol la hodiaŭaj lud- aŭ sportbumerangoj. Ĝi povis pezi ĝis 2 kilogramoj kaj mezuri ĝis 1,3 metroj. Spertaj ĵetantoj povas ĵeti tian bumerangon ĝis 100-metra distanco. La aŭstralaj aborigenoj uzis tiujn bumerangojn ankaŭ kiel fosiloj aŭ klabo. Revenontaj bumerangoj eble estis trejniloj aŭ simple ludiloj.
James Cook kunportis en la jaro 1770 la unuan aŭstralan bumerangon al Eŭropo.
[redaktu] Disvastigo
La bumerangosporto ekzistas ĉefe en Eŭropo, Nordameriko, Japanio kaj Aŭstralio. La unuaj nacioj estas Germanio, Francio, Svisio, Usono, Japanio kaj ankaŭ Aŭstralio. Laŭ ĉiu lando ekzistas aldone al la naciaj organizoj ankaŭ regionaj bumerangokluboj. La regionaj kaj naciaj kluboj organizas prezentadojn kaj atelierojn por konatigi bumerangosporton.
