Boemerang
Een boemerang is een krom gebogen voorwerp, meestal van hout, dat het profiel van een vliegtuigvleugel heeft, en na het wegwerpen weer terug kan komen.
Inhoud |
[bewerk] Oorsprong
De meest bekende vorm is de boemerang als een plat gebogen stuk hout (twee vleugels), maar er zijn ook boemerangs met drie of meer vleugels, en zelfs één vleugel is mogelijk als het middelpunt verzwaard is.
Bij boemerang wordt soms gedacht dat hij gebruikt werd voor de jacht. Dat is waarschijnlijk niet zo. Hij was in gebruik als bijzonderheid, of om indruk te maken op andere stammen. Hij is vooral bekend van de aboriginals in Australië, maar ook in Europa en Egypte zijn boemerangs gevonden.
Australische boemerangs waren over het algemeen werphouten. Een werphout (ook wel jachthout genoemd) gaat rechtuit en keert niet terug. Het gaat daarbij snel en draait snel rond, zodat het geschikt is om kleine dieren zoals vogels mee te raken. Prehistorische grottekeningen hebben aangetoond dat bepaalde stammen, waaronder de onbekende Hulubulu's de boemerang in een traditionele dans gebruikten om de luchtgeesten te ,,vangen,,. Deze waren nodig om bepaalde rituelen tot uiting te brengen, welke in natuurlijke (naakte) vorm werden toegepast.
Over het algemeen is een boemerang licht van gewicht, en niet gevaarlijk. Hij kan echter ook vrij zwaar zijn, en met een flinke snelheid terugkomen. De oplossing daarvoor is om hem nooit uit het oog te verliezen, en desnoods een stapje opzij doen.
Een boemerang kan linkshandig of rechtshandig zijn. Wanneer een rechtshandige boemerang wordt weggegooid als een linkshandige, dan gaat hij rechtuit. Als een boemerang goed gegooid wordt, zal hij het eerste stukje rechtuit gaan, maar zal daarna via een cirkelvormige baan terug komen. Het is mogelijk dat hij daarna een kleinere cirkelbaan andersom gaat maken, en zo een acht-figuur maakt. De werper moet hierbij rekening houden met de wind; over het algemeen is het alleen mogelijk een boemerang goed te laten terugkeren als men onder een bepaalde hoek tegen de wind ingooit, met een bepaalde kracht, een bepaalde rotatiesnelheid, een bepaalde hoek ten opzichte van de grond, en een bepaalde stijghoek van de baan. Dit kan alleen door veel oefenen worden geleerd en de eigenschappen van alle boemerangs verschillen in deze opzichten ook weer wat. Het leren herkennen/voorspellen van de vlucht is een belangrijk aspect van goed werpen. Hierdoor kan de werper enigszins voorspellen waar de landingsplaats zal zijn. Indien nodig (en mogelijk) kan de werper er naartoe lopen om klaar te staan voor de vangst.
[bewerk] Constructie
Een boemerang is met vrij weinig gereedschappen zelf te maken. Een V-vormig stuk multiplex b.v. met poten onder een hoek van 90 graden, en met een breedte van 5 a 6 cm en een lengte van 20-30 cm, van 4-8 mm dik wordt aan een zijde zo bijgewerkt met een houtrasp en een vijl, en nageschuurd met schuurpapier, dat aan de bovenkant het gewenste profiel ontstaat. De onderzijde blijft vlak. Op de bovenzijde wordt een vliegtuigvleugelprofiel gemaakt, rekening houdend met de toekomstige draairichting van de boemerang na het werpen. De boemerang is asymmetrisch: de bollere kant van iedere poot draait naar voren, de vlak uitlopende kant wijst naar achteren. Dergelijke boemerangs zijn niet erg sterk; als ze bij het werpen tegen een hard voorwerp (paaltje) komen breken ze vaak. Heeft men een goed werkend exemplaar dan kan men daarvan met glasvezelmat en polyesterhars een afgietsel maken dat veel sterker is, maar meestal ook zwaarder en dat dus meer kracht nodig heeft om te worden geworpen en dat verder zal vliegen.
De gewenste vliegeigenschappen van een model kunnen verkregen worden door het vleugelprofiel aan te passen en/of de vleugels op de juiste plaatsen te verzwaren. Hierdoor kan bijv. een grotere afstand gevlogen worden of is de boemerang beter geschikt bij wat meer wind.
De metalen boemerang uit de actiefilm is te zwaar en werkt niet. Naast hout- en kunststofboemerangs zijn er wel modellen van schuimrubber voor indoorwerpen en zelfs van papier kunnen boemerangs gemaakt worden.
[bewerk] Werking
Een boemerang wordt niet vlak weggegooid, maar vrijwel rechtop staand (maar niet helemaal rechtop). Door het ronddraaien en de vooruitgaande snelheid, zal het uiteinde dat op dat moment boven is, sneller door de lucht gaan. Daardoor ontstaat daar ook de grootste opwaartse druk. Deze kracht wil de boemerang laten kantelen, maar doordat de boemerang ronddraait, wordt dat omgezet in een verandering van de baan, waardoor de boemerang via een cirkelbeweging terug komt. Het Bernouilli-effect geeft de boemerang 'lift'. Dat een kanteling van een roterend voorwerp wordt omgezet in een draairichting is overigens uit te proberen met een fietswiel. Als een los fietswiel aan het draaien wordt gebracht, en daarna nog maar aan één kant van de as wordt beetgehouden, dan wil het wiel kantelen. Dat gebeurt echter niet: het wiel zal linksom of rechtsom gaan roteren, afhankelijk van de draairichting van het wiel.
Het jachthout vliegt, in tegenstelling tot de boemerang, rechtdoor en wordt wel vlak geworpen. Tijdens het vliegen ondervindt het jachthout geen lift. Door minimale luchtweerstand remt het jachthout weinig af en is een vrij nauwkeurige worp op grote afstand mogelijk.
[bewerk] Sport
Boemerang gooien kan ook in wedstrijdverband. Hierbij wordt o.a. gekeken naar de grootst afgelegde afstand, de langste vliegduur na een worp, het aantal succesvolle vangsten in een serie worpen en het grootste aantal boemerangs dat een werper gelijktijdig in de lucht kan houden. Voor de verschillende onderdelen zijn verschillende soorten boemerangs met specifieke vliegeigenschappen favoriet.
Boemerang-verenigingen zijn echter niet zo talrijk, waardoor men meestal ver moet reizen om deel te nemen aan club-activiteiten.
