Carl Friedrich Gauss

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Carl Friedrich Gauss
Doğum tarihi	30 Nisan 1777
Ölüm tarihi	23 Şubat 1855
Doğum yeri	Braunschweig / Almanya
Mesleği	Bilim Adamı, Matematikçi

"Matematikçilerin Prensi" olarak da bilinen Carl Friedrich Gauss (eski yazım kuralıyla Gauß), 1777 - 1855 yılları arasında yaşamış ünlü Alman matematikçi ve bilim adamıdır.

Üstün zekası henüz okumayı bilmiyor olmasına rağmen toplama ve çıkarmayı yapabildiğinden dolayı ön plana çıkmaktadır. Güç koşullarla sağladığı eğitimini 14 yaşında bir asilin verdiği destek sayesinde tamamlamayı başardı. 16 yaşında Öklid geometrisi'nin (Eukleides Geometrisi) alternatifi olacak bir geometri hazırladı. 1795 yılında Göttingen Üniversitesi'ne girdi. Üniversite yıllarında, sadece pergel ve cetvel kullanarak on yedi kenarlı düzgün bir çokgenin çizilmesi metodunu bulmuştur. Bu buluşu mezarının üzerine oyulmuştur. Archimedes tarafından başlatılan bu geleneğin bir matematikçiyi etkilediği anlaşılmaktadır. 1799 yılında Cebrin Temel Teoremi olarak bilinen (n'inci dereceden bir denklemin tam n tane kökü vardır) teoremi kanıtlayarak doktora derecesini aldı. 1832 yılında manyetik olayların ölçülmesini sağlayan birim sistemini geliştirdi. Bu nedenle manyetik akı birimine, gauss adı verildi. 1833 yılında bir telgraf cihazı geliştirdi. Ayrıca ilkokulda öğretmeninin öğrencilerden 1'den 100'e kadar olan sayıların toplamını istemiştir .Bunun üzerine Gauss, "Gauss Yöntemi" ile soruyu çözer ve öğretmene verir. Öğretmen sorunun sonucunu hesaplayarak Gauss'un doğru sonucu bulduğunu görmüştür.

                       MATEMATİÇİLERİN  PRENSİ
                         
                             GAUSS (KARL FREDRİCH GAUSS
Alman matematik ,astronomi ve fizik bilginidir.Gauss,matematik tarihinde ve matematik öğreniminde,eserleri ve buluşları ile yaşayan 19. yüzyılın önde gelen bir matematikcisidir.  
Gauss,matematik tarihinde matematiğin üç prensinden biri olarak adlandırılır.

HAYATI

Gauss’un dedesi ve babası fakir kimse bir kimse idi.Babası Gerard DİETRİCH (1744-?) bahçıvanlık, kanal işçiliği ve tuğla örücüsü olarak hayatını kazan-mıştır.
Gauss,Göttingen Üniversitesinde öğrenim gördü.1799 cebirin temel sayıları üzerinde yaptığı çalışmalarıyla Helmsdet Üniversitesi’nde doktor ünvanı aldı.Göttingen’de yeni kurulan rasathaneye müdür olarak atandı (1807).Öm-

rünün sonuna kadar Göttingen’de kaldı.

16 Haziran 1854 tarihine kadar yirmi yıldan beri yaşadığı Göttingen’den dışarı  çukmadı.Bunun sebebi,Göttingen’i Cassel’e bağlayacak demir yolu ya-

görmekti.Demir yolu açılış törenini de görmek içn 16Haziran’da tören yerine atlı arabayla giderken,atların hızlı gitmesi sonucu,Gauss arabasından dışarı fırlar ve ağır yaralanır...Buna karşın demir yolunun açılış töreninde bulunmuştur.31 Temmuz 1854’de tren Göttingen’e ulaştı.Bu olayı görebilmek Gauss’un en mutlu günü idi.

     Gauss,bu araba kazası dışında başka bir ciddi kaza ile karşılaşıyor.şöyle ki:
      Çocuk yaşlarında iken ilkbaharda yağan yağmur suları sonucu evlerin önünden geçen kanal taşar.Bu kanal civarında oynıyan küçük Gauss kanala düşer.Küçük Gauss boğulmak üzere iken,civardan geçen  bir çifçi  tarafından kurtarılır.
     Gauss’un kalp ve böbrek rahatsızlığından dolayı vücudunda su topla-

nır.Şiddetli acılar çekmeye başlar (1855).Eline de kramp girmesine ve şiddetli sancılarına rağmen fırsat buldukça çalışmalarına devam etmiştir.

     Gauss,hayatında hiç dinlenmeden çalıştı.Hastalığının son günlerine 

kadar çalışmalarına devam etti.Ömrünün son dakikasına kadar şuuru yerindeydi.Son mektubunu Sir David BREWTER’e gönderdi.Bu mektubunda elektrikli telgraftan söz ediyordu.

     30 NİSAN 1777 tarihinde Brunswinck’te doğan KARL FREDRİCK GAUSS,23 ŞUBAT 1855 sabahı GÖTTİNGEN’de 78 yaşında vefat etmiştir.

BİLİMSEL KİŞİLİĞİ

      Gauss’un matematik,astronomi ve fizik konularında yaptığı  araştırmalar aşağıdaki şekildeki özetlenebilir.
      GAUSS VE MATEMATİK
     GAUSS, Çocukluğununilk yaşlarında erken gelişen zekası ve matematiğe karşı yeteneğiyle üne kavuşmuştur.Ne kadar  inanılmaz gibi grünürse görünsün,GAUSS üç yaşınagelmeden istün bir matematik zekaya sahipti.Matematik tarihinde bu gerçeğin başka bir örneği yoktur.
      GAUSS,on yaşına gelince aritmatik sınıfına alındı.Bu sınıftan önceki sınıflarda aritmatiğin ağır konularından biri olan aritmatik serikonusu oktululmazdı.....Onuncu sınıf öğretmeni BUTTHER  öğrencilerinden:

‘’81,297;81;496’’.. şeklindeki aritmatik dizisinin sonucunun bulunmasını ister.

      Bu seri toplamının ardışık terimleri arkasındaki fark 198 olup,burada 100 tane terim toplanacaktı.10 yaşındaki ve ilk okul üçüncü sınıf bir öğrenciye bundan daha zor bir soru sorulamazdı. 
       GAUSS ilk fırsatta bulduğu sonucu,öğretmenin masası üzerine koyar.Sı-

nıfın diğer öğrencileri,bir saat kadar öğretmenlerinin sorusunu cevaplamak için gayret göstermişlerdir.

        Bu başarılı durum sonucu okulun 17 yaşındaki yardımcı öğretmeni JOHNN MARTİN BARTLES (1762-1836) ile 10 yaşındaki  GAUSS’un ara-

sında tüm hayatı boyunca süren bir öğretmen-öğrenci arkadaşlığı bağı kurulur. Matematik sempatizanı olan öğretmen,Analiz Elemanlar ve Cebir adlı el kitabını GAUSS ile birlikte hazırlamışlardır.BARTELS ve GAUSS geliştirmek için beraber çalışmışlardır.GAUSS’un ilk çalışmaları binom teoremini kolayca çözmesidir.

        GAUSS’un bu durumu Bruonscweig Dük’ünün ilgisini çekti. Dük, okul masraflarını üzerine alarak GAUSS’u Göttingen Üniversitesi’ne gönderdi.He-nüz 16 yaşındayken astronom    HERCHEL’in 1871 yılında keşfettiği Uranüs

Gezeninin yörünge elemanları hesalayarak,Yerküre’nin herhangi bir noktasından yapılan ölçümlere bu gezenin yörünge elemanlarınıbulmaya yarayan,günümüz-de de hala kullanılan bir yöntem ortaya koydu.

       GAUSS,1798’de Helmste’e yaptığı bir inceleme gezisinden son-ra,Bbraunscheweig’e döndü ve birkaç yıl içinde kendisini büyük mate-matikçilerin   arasına koyacak eseri hazırladı.
         1795’de bulduğu,ancak ilk kez 1806’da açıkladığı en küçük  kareler yöntemiyle,1799’da bulunan cebirin temel yasalarından biri olan Gauss Yasası

adıyla da anılan,cebirsel fonksiyonların ayrıştırılmasına ilişkin yasanın,1801’de bulunduğu sayılara kuramıyla ilgili çalışması ve dağılım olayını açıklayan Gauss dağılımıı olarakta bilinen çalışmalarıyla diferansiyel geomeriye yönelik ve buna bağlı olarakta geliştirdiği Gaussyönelik ve buna bağlı olarakta geliştirdiği Gauss eğrileriyle ilgili incelemelerini matematiksel özel bir önemi vardır