ภาษาเนปาล

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ภาษาเนปาล (Nepālī (เนปาลี))
พูดใน:	ประเทศเนปาล ประเทศอินเดีย ประเทศภูฏาน
ดินแดน:	เอเชียใต้
จำนวนคนพูดทั้งหมด:	35 ล้านคน
อันดับ:	57
ตระกูลของภาษา:	อินโด-ยูโรเปียน  อินโด-อิราเนียน   อินโด-อารยัน    พาฮารี (เขตเหนือ)     พาฮารีตะวันออก      ภาษาเนปาล
สถานะทางการ
ภาษาราชการของ:	ประเทศเนปาลและรัฐสิกขิม (ประเทศอินเดีย)
องค์กรควบคุม:	สถาบันภาษาเนปาล
รหัสภาษา
ISO 639-1:	ne
ISO 639-2:	nep
ISO/DIS 639-3:	nep
หน้านี้มีตัวอักษรภาษาอื่นที่อาจจะไม่แสดงผล จำเป็นต้องใช้ฟอนต์สำหรับภาษานั้น

ภาษาเนปาล เป็นภาษากลุ่มอินโด-อารยันที่พูดในประเทศเนปาล ประเทศอินเดีย ประเทศภูฏาน และในบางส่วนของประเทศพม่า เป็นภาษาราชการของประเทศเนปาล ประชากรประมาณครึ่งหนึ่งของเนปาลพูดภาษาเนปาลเป็นภาษาแม่ และชาวเนปาลอื่น ๆ หลายคนพูดเป็นภาษาที่สอง

คาสกุรา (Khaskura) ซึ่งเป็นชื่อที่คนพูดภาษาเนปาลใช้เรียกภาษานี้ มีชื่ออื่น ๆ มากมาย คนที่พูดภาษาอังกฤษเรียกว่า Nepali หรือ Nepalese นอกจากนี้ คาสกุรา มีชื่ออื่น เช่น กอร์คาลี (Gorkhali) หรือ กูร์คาลี (Gurkhali) แปลว่าภาษาของชาวกุรข่า และพาร์ตาบิยา (Parbatiya) แปลว่าภาษาของภูเขา

เนปาลีเป็นภาษาในภาษากลุ่มพาฮาริที่อยู่ทางตะวันออกสุด ซึ่งเป็นกลุ่มของภาษาที่มีความสัมพันธ์กันที่พูดทั่วทั้งระดับต่ำของเทือกเขาหิมาลัยระหว่างเนปาลตะวันออกไปถึงรัฐอุตตรันจัลและรัฐหิมาจัลประเทศของอินเดีย ภาษาเนปาลพัฒนาในพื้นที่ใกล้เคียงกับภาษากลุ่มทิเบโต-เบอร์มันจำนวนหนึ่ง โดยเฉพาะNewari และแสดงถึงอิทธิพลของทิเบโต-เบอร์มัน

ภาษาเนปาลมีความสัมพันธ์ใกล้เคียงกับภาษาฮินดี แต่เป็นภาษาที่มีความอนุรักษ์นิยมมากกว่า เนื่องจากยืมคำจากภาษาเปอร์เซีย และภาษาอังกฤษน้อยกว่า และใช้คำที่มาจากภาษาสันสกฤตมากกว่า ในปัจจุบัน ภาษาเนปาลีเขียนโดยใช้อักษรเทวนาครี (Devanagari script) ส่วนภูชิโมล (Bhujimol) เป็นอักษรโบราณพื้นเมืองของเนปาล

ภาษาเนปาลมีวรรณกรรมในขนาดเล็กในช่วงครึ่งหลังของคริสตศตวรรษที่ 19 ซึ่งรวมถึง "อัธยาตมะ รามายณะ" (Adhyatma Ramayana) ประพันธ์โดย สุนทรานันทะ พร (Sundarananda Bara) (1833) ซึ่งเป็นการรวมนิทานพื้นเมืองที่ไม่ปรากฏผู้แต่ง และรามายณะ โดย ภานุภักตะ (Bhanubhakta) นอกจากนี้ยังมีผลงานแปลจากภาษาสันสกฤต รวมถึงไบเบิลด้วย

ตัวอย่างข้อความภาษาเนปาล

นมัสเต -- नमस्ते -- ใช้ทุกโอกาส ในการทักทายแบบฮินดู มักจะแปลว่า "ขอนมัสการพระเจ้าในตัวคุณ" (นมัสเต ยังใช้เป็นคำทักทาย และบอกลาได้ด้วย)

เมโร นาม อาโลก โห -- मेरो नाम आलोक हो -- ฉันชื่อ อาโลก

ขานา ขาเน ฐาเอาง กหาง ฉะ? -- खाना खाने ठाउँ कहाँ छ? -- ที่รับประทานอาหารอยู่ที่ไหน?

กาฐมาเฑาง ชาเน พาโฏ เธไร ลาโม ฉะ -- काठमाडौँ जाने बाटो धेरै लामो छ -- ถนนไปกาฐมาณฑุไกลมาก

เนปาลมา พเนโก -- नेपालमा बनेको -- ทำในเนปาล (Made in Nepal)

ม เนปาลี หูน -- म नेपाली हूँ -- ฉันเป็นชาวเนปาล

ปุคโย -- पुग्यो — พอแล้ว

ดูข้อมูลเพิ่มเติมที่ Lhotshampa

ภาษาเนปาล เป็นบทความเกี่ยวกับ ภาษา หรือ ตัวอักษร ที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องการตรวจสอบ เพิ่มเนื้อหา หรือเพิ่มแหล่งอ้างอิง คุณสามารถช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไข เพื่อให้สมบูรณ์มากขึ้น